Calafateando: Un día especial na vida dun percebeiro
09:36 14/09/16
Volvemos ao noso mar da man dos amigos de Fresco y del mar, que nos traen un novo artigo para ir tapando furados no barco da nosa singradura informativa. Calafateando: Un día especial na vida dun percebeiro. Unha profesión de risco Esta foto dun Percebeiro de Marcos Rodriguez, foi finalista dun certame internacional As actividades de pesca e marisqueo sempre entrañan riscos para aqueles que desenvolven as actividades extractivas nun medio hostil como é o mar, pero se hai unha profesión de risco dentro destas actividades, esa é a de percebeiro. A continuación relatámosvos un día na vida dun percebeiro de Costa da Morte. Son as 04,40 horas dun día de decembro previo á semana de nadal e o pranto dun bebé irrompe con forza na Sala de Partos do Hospital Materno Infantil da Coruña. Un fornido home abraza con extremo coidado a Breogán, o seu primeiro fillo, mentres bica á súa compañeira Uxía e pola súa cara deslízase unha bágoa de emoción indescritible. Este home é Xurxo un aguerrido percebeiro de Costa da Morte que se atopa ante a máis ilusionante etapa da súa vida. Dúas horas máis tarde de tan emotivo momento, Xurxo ten que despedirse de Uxía e Breogán, ten que saír a mariscar, o ouro negro da costa galega espéralle. Estes días previos a nadal son moi importantes para todo o colectivo de mariscadores xa que adoitan alcanzar boa parte dos ingresos de todo o ano, pola alta cotización do marisco galego e principalmente o percebe nestas datas de alto consumo. Moi ao seu pesar Xurxo ten que deixalos por unhas horas. Nunca tan duro resultou saír un día a mariscar. Son as 8 da mañá e todos os percebeiros que conforman a agrupación reúnense a pé de peirao para determinar se saen ou non a capturar percebes, a situación mellorou con respecto a días anteriores, aínda que dista moito de ser un día óptimo para poder desenvolver a xornada coa relativa normalidade da que pode presumirselle a un percebeiro. Percebeiros en Laxe-Foto-Jose Manuel Ojen Percebeiros nas illas Ons-Foto-Alberto Garazo Polo brillo dos ollos e a cara de ledicia de Xurxo algúns compañeiros xa intúen que naceu un futuro percebeiro, a maior parte deles aproveitan para felicitalo, outros para gastarlle algunha broma polo que lle espera e outros, os menos, baixan a súa cabeza e cambian de conversación, parece ser que o Depor empatou co pechacancelas da liga e non lles parece un bo resultado. Despois dun curto intercambio de impresións todos deciden que hai que aproveitar o día, a pesar de que a situación meteorolóxica non é a mellor. Levan un par de semanas sen saír a faenar, a ondada baixou lixeiramente, as previsións futuras non son moi halagüeñas e non hai moitas dúbidas, ou arriscan e saen a faenar ou os caprichos do Nadal terán que esperar a unha mellor ocasión. Unha alta porcentaxe dos ingresos dos percebeiros obtéñenos nestas datas tan sinaladas e de alto consumo, onde as cotizacións en lonxa do marisco, e en concreto de especies como o percebe,son as máis altas do ano, con moita diferenza con respecto a calquera outra época do ano. A xornada preséntase dura, o estado do mar aínda non é o desexable, hai que poñerlle boa cara ao mal tempo e afrontar o día cos mellores ánimos. Cada un ten as súas motivacións e a Xurxo hai unhas horas engadíuselle unha máis, hai que traballar máis duro, se cabe, para sacar adiante á súa nova familia, cun membro máis. Unha vez tomada a determinación de saír a faenar toca prepararse na caseta do porto, poñer o traxe de neopreno, preparar a rasqueta ou rasca e tomarse un pouco de café quente. Para desprazarse aos bancos marisqueiros de percebe fano mediante unha lancha con motor fueraborda en grupos de tres ou catro percebeiros, dos cales un é o que queda na lancha e o que fai as perigosas manobras de aproximación ás rocas para que poidan saltar os seus compañeiros, así como estar pendente durante todo o tempo que estean a faenar por se hai que acudir en auxilio dalgún compañeiro que se atope en dificultades. Unha vez na zona de marisqueo distribúense e empeza a faena, buscando aquelas zonas onde mellor calidade teña o percebe, que normalmente adoita ser nas zonas máis expostas. A concentración dos percebeiros durante as tres horas que están mariscando ten que ser máxima, xa que deben estar pendentes de coller os mellores exemplares e ao mesmo tempo coa mirada posta na ondada, que de forma periódica impacta sobre as zonas onde se están realizando os labores extractivos do percebe. As carreiras escapando das ondas son permanentes durante o tempo de faena e nas zonas de cantís mesmo se adoitan atar a uns cabos (cordas) á cintura e son suxeitos por algún compañeiro que é quen, cun tirón, advirte ao percebeiro do perigo dun golpe de mar e procédese de forma inmediata á súa retirada. Sobra dicir que no exercicio da profesión de percebeiro a forma física é importante. Ao longo da xornada os sustos cós golpes de mar sucédense, e non se debe baixar a garda en ningún momento, un exceso de confianza pode ter unhas consecuencias fatais. Aínda que cada percebeiro está ao seu, coa súa faena, sempre se está atento ao que poida estar a pasar cos compañeiros que tes á beira por se é preciso botar unha man salvadora. Percebeiro de Muxía-Foto-Anxo Castro Transcorridas as tres horas, e có tope de captura diario cuberto, de 5 quilos, Xurxo volve saltar á lancha xunto ás súas outros dous compañeiros na última manobra arriscada da xornada. Xa no porto, hai que cambiarse e proceder a limpar o percebe e facer unha boa clasificación para a posterior poxa na lonxa. A venda dependerá do número de compradores que asistan á poxa e da cantidade de percebe que poida haber noutras lonxas. Todo indica que poden alcanzarse boas cotizacións, dada a ausencia de percebe no mercado e a proximidade das festas do Nadal. Despois da limpeza e clasificación do percebe só toca esperar a que se realice a poxa. A espera a Xurxo nunca lle resultou tan longa, e nunca tanto desexou chegar a un hospital. Houbo sorte, o prezo do seu percebe alcanzou en poxa un prezo moi bo acorde coa súa calidade 115 €/kg. Xa de volta ao hospital, onde lle esperaba a súa familia, a relaxación volve á cara de Xurxo. Uxía recíbeo con Breogán en brazos, a sala 312 do hospital Materno Infantil está repleta de felicidade. Ao día seguinte para Xurxo será outro día de faena, se o tempo permíteo, pero ao final da xornada terá a súa recompensa, nai e fillo recibirán o alta e toda a familia poderán gozar na súa casa respirando os aires do mar tan bravo e ao mesmo tempo tan xeneroso de Costa da Morte.
Artigos para calafatear
- Calafateando: Bañistas si. Furtivos… non, grazas!!!.
- Diario dunha mariscadora.
- A veda do polbo: necesaria… pero suficiente?.
Novas do mar
- Unha homenaxe, en vídeo, á figura de percebeiro.
- Abril 2016: Un percebeiro cae ao mar en Fisterra e aparece un corpo en Caión.
- Maio 2016: O caos da Política Pesqueira Galega.
- Abril 2015: A Asoar confirma a baixada do polbo e propón novas medidas para o Plan de Xestión.
- Unha tarde cos percebeiros de Laxe.