Xoves. 28.03.2024
El tiempo
Miro Villar
18:26
29/01/19

A lembranza de trece homes da Costa da Morte nos campos de concentración nazis

A lembranza de trece homes da Costa da Morte nos campos de concentración nazis
Manuel Rodríguez Louro galego nos campos de concentracion nazi

Este pasado domingo diversas entidades da memoria histórica organizaron máis unha vez actos para lembrar o «Día Internacional de Conmemoración en Memoria das Vítimas do Holocausto». Esta data foi escollida porque o día 27 de xaneiro de 1945 as tropas soviéticas liberaron o campo de concentración de Auschwitz. E aínda que o termo «holocausto» adoita relacionarse co xenocidio xudeu, hai que lembrar que tamén foron vítimas moitas persoas progresistas, comunistas, homosexuais, ciganos, testemuñas de Xehová, cidadáns polacos e soviéticos... que morreron asasinados a mans dos seus vitimarios nazis.

Na nosa Terra a ARMH (Asociación para a Recuperación da Memoria Histórica) fixo público o texto dunha solicitude que presentaron nas cámaras municipais das principais cidades galegas para realizar unha homenaxe ás 179 vítimas de Galicia, das que segundo os seus arquivos 8 eran da provincia de A Coruña, 33 de Lugo, 34 de Ourense e 34 de Pontevedra, e para lembrar «a cada unha das persoas galegas que foron obrigadas a subiren aos trens da morte, que morreron nos campos de exterminio ou que liberadas nunca puideron regresar ao lugar no que naceron porque a ditadura franquista negoulles o dereito a regresaren ao seu país».

Porén, as cifras da ARMH non coinciden cos datos que figuran no Proxecto Interuniversitario «Nomes e Voces», coordinado polo catedrático da USC Lourenzo Fernández Prieto, en propia definición «un espazo deseñado para facilitar o acceso á investigación da Historia actual especializada en información sobre a guerra civil e a represión franquista en Galicia», cuxo labor de pescuda foi interrompido en 2013 porque a Xunta de Galicia fixera unha retallada do 90% no seu financiamento. Con todo, a súa completa páxina web segue activa e permite realizar consultas detalladas sobre as vítimas da represión.

Así, na cala que realizamos atopamos un total de 13 persoas da Costa da Morte (incluíndo Muros) das que se documenta a súa presenza en campos de concentración ou de exterminio, das que só catro sobreviviron. Daquela polo menos 9 persoas do noso territorio atoparon a súa morte nos campos e deberían ser lembradas nos seus concellos de orixe.

Velaquí os seus nomes para a nosa memoria colectiva:

1. Albite Miranda, Silvestre

Campo de Exterminio

Home de 28 anos Natural de Dumbría Morto o 9 de novembro de 1941

No exército republicano. Foxe a Francia. Preso en Trier. Deportado a Mauthausen en abril do 1941, onde morre.

2. Becerra Triñanez, José

Campo de Exterminio

Home de 26 anos Natural de Vimianzo Morto o 19 de novembro de 1941

Preso en Fallingbostel. Deportado a Mauthausen en novembro do 1940. Trasladado a Gusen en febreiro do 1941, onde morre.

3. Caamaño Novo, Isolino

Campo de Exterminio

Home de 31 anos Natural de Dumbría

Preso en Compiègne en abril do 1944. Deportado a Mauthausen en abril do 1944.Trasladado a Melk, Ebensee, e liberado alí en maio do 1945. Sobrevivinte

4. Fariña Chouciño, Antonio

Campo de Exterminio

Home de 35 anos Natural de Malpica de Bergantiños Veciñanza: Malpica de Bergantiños Morto o 06 de maio de 1941

Xulgado en Ferrol por rebelión militar co resultado de declaración en rebeldía. Fuxido. En agoso do 1939, está no campo de Argeles en Francia. Logo a Angouleme. Será deportado a Mauthausen en agosto do 1940 e logo Gusen onde morre.

5. Fidalgo Antelo, Daniel

Campo de Exterminio

Home de 28 anos Natural de Mazaricos Morto o 03 de febreiro de 1942

Preso en Fallingbostel. Deportado a Mauthausen en xaneiro de 1941, procedente de Francia. Trasladado a Gusen en xuño do 1941, onde morre.

6. Guzmán Fernández, Rufino

Campo de Exterminio

Home de 20 anos Natural de Zas

Preso en Fallingbostel. Deportado a Mauthausen en xaneiro de 1941. Trasladado a Gusen-Mauthausen e liberado en maio do 1945

7. Lamela Marcote, Ramón

Campo de Exterminio

Home de 36 anos Natural de Fisterra Veciñanza: Fisterra Morto o 04 de febreiro de 1942

Fuxe e loita co exército republicano. Inernado en Argelés sur Mer durante 1939. Loita contra os nazis e preso en Krems-Gneixendorf. Deportado a Mauthausen en xaneiro do 1941. Trasladado a Gusen en abril do 41, onde morre.

8. Piñeiro Agulleiro, Manuel

Campo de Exterminio

Home de 36 anos, Garda de asalto Natural de Dumbría Veciñanza: Madrid Morto o 16 de febreiro de 1942

Destinado a Valencia e Barcelona durante a Guerra. Foxe a Francia. Preso en Ludwigsburg. Deportado a Mauthausen en xuño do 1941, onde morre.

9. Ramos González, Valentín

Campo de Exterminio

Home de 42 anos Natural de Zas Veciñanza: Madrid Batallón UHP 5º Rexemento de Milicias Populares Morto o 09 de setembro de 1941

Exilio en Francia. Preso en Trier. Deportado a Mauthausen en xaneiro do 1941. Morre en Hartheim.

10. Rodríguez Louro, Manuel

Campo de Exterminio

Home de 21 anos, Mariñeiro Natural de Dumbría Veciñanza: Ézaro Morto o 16 de setembro de 1941

Agochado no Monte Pindo. Fuxido no vapor As, de Inglaterra pasa á zona republicana e loita no exército republicano. Refuxiado en Argeles-Francia. Deportado a Mauthausen en xaneiro do 1941. Trasladado a Gusen en febreiro. Morre en Hartheim.

11. Rodríguez Villar, Luis "Luis da rogita"

Campo de Exterminio

Home de 30 anos Natural de Malpica de Bergantiños Veciñanza: Malpica de Bergantiños

Foxe a Francia, campo de Argeles, Trier. Deportado a Mauthausen 01/41. Liberado 05/45. Sobrevivinte. Queda no exilio en Francia. Regresa a Malpica en 1978. Causa aberta en Ferrol por rebelión militar (fuga do San Adrián) fuxido e en rebeldía.

12. Romaní Abeijón, Eduardo

Campo de Exterminio

Home de 26 anos Natural de Muros Morto o 08 de xullo de 1941

Fuxido e loita no exército republicano. Deportado a Mauthausen en xaneiro do 1941, trasladado a Gusen en febreiro onde morre.

13. Suárez Blanco, Antonio "Coruña"

Campo de Exterminio

Home de 30 anos, Mariñeiro Natural de Malpica de Bergantiños Veciñanza: Malpica de Bergantiños CNT, Sindicato de Obreros y Profesiones Varias de Malpica

Fuxe a Francia na motora Ciudad de Montevideo. Deportado a Mauthausen en xaneiro do 1941. Trasladado a Gusen en abril do 1941. Liberado en maio do 1945. Sobrevivinte. Presentouse en 1948 no consulado de N. York. Alcanzoulle o indulto do 1945.

[Fotografía de Manuel Rodríguez Louro. Fonte: Proxecto Interuniversitario «Nomes e Voces»]

  • Miro Villar, ceense Doutor en Teoría da Literatura e Literatura Comparada, é profesor de lingua e literatura galegas, ademais de poeta, narrador, tradutor e crítico literario en diversas revistas e publicacións periódicas. Autor do blog As crebas.
 

Máis artigos de Miro Villar en QPC

https://quepasanacosta.gal/a-trinta-anos-do-album-de-ramon-caamano/

Comentarios