A forza dunha neta da parroquia de Bamiro Montevideo
Dona Diáspora está fondamente preocupada porque dos tres rexos “Faros de galeguidade e solidariedade” que puidemos construír nas capitais de Cuba, Arxentina e Uruguai, agora mesmo, só temos dous en funcionamento. Como é ben sabido, na caribeña Habana foi un “garronero” apelidado Castro ---fillo dun lucense de Láncara--- o que ofendeu ao seu propio pai cando ordenou a apropiación indebida do fermoso e valioso edificio-palacio do Centro Galego inaugurado en 1914 aínda que a fundación da entidade é de 1879.
Se baixamos ao sur temos dous bos exemplos de que os nosos irmáns traballaban con criterio e con moita tenacidade. Foron as beiras do Río da Prata ---cando as nubes escureceron o sol cubano--- as que acolleron con agarimo aos nosos desprazados. Axiña se fixeron competentes albaneis para erguer os fogares sociais onde sandar ao mesmo tempo e en harmonía; espírito e físico. Nacen así o Centro Galego de Bos Aires [1907] e a Casa de Galicia de Montevideo [1917].
Na beira arxentina do Río da Prata o egrexio rianxeiro Alfonso Rodríguez Castelao recibiu a medicina que o curou da súa fonda e xustificada morriña. As apertas dos emigrantes convertiron as amplas e longas rúas de Bos Aires nun vilego novo Rianxo no que todos se coñecen e se saúdan. Hoxe, lamentablemente, o gran Centro Galego está sufrindo o moi patóxeno virus da desavinza entre os directivos e os empregados. Pero cando todos os agoiros presaxiaban a quebra e o derrube da institución chegou a esperanza da man dun nobre herdeiro do concello de Covelo. O presidente Vello é home de palabra que non se enruga diante das dificultades e se a prezada Arxentina medra en benestar e autoestima será quen de liderar a recuperación da nosa lareira solidaria da esquina de Belgrano e Pasco.
Na capital uruguaia a Casa de Galicia vai camiñando paseniñamente seguindo o roteiro marcado polo presidente Ramos. A entidade está saíndo adiante e vai salvando os freos das crises económicas. O actual presidente non fai maxia pero conta coa axuda inestimable dun valor inalterable desde hai 95 anos: o compromiso sentimental dos empregados. Aquí está a verdadeira forza da Casa de Galicia. Son máis dun milleiro de traballadores que están namorados do seu choio e que por tanto son conscientes de que o actual trío executivo de dirixentes son compañeiros de “laburo” que están a navegar o mellor que poden para que a nave chegue enteira ao porto. Os tres directivos que comparten o temón naceron en Galicia: a) En Arzúa naceu o presidente Manuel Ramos Pérez ---na parroquia de San Pedro de Lema---; b) o vicepresidente Eduardo Mirás Franqueira é de Ordes; c) A secretaria, Emilia Rego Trobo, é de Foz. Disque a verdadeira temoneira é dona Emilia xa que ten unha ben acreditada experiencia apañando berberechos no areal de Cangas.
A Casa de Galicia puido superar atrancos grazas ao esforzo colectivo de directivos e traballadores. Non hai reparto de dividendos e os directivos son elixidos polos socios con carácter honorario. Os médicos manifestan con orgullo que non traballan nunha empresa privada calquera na que os empresarios van detrás dos beneficios. O sorriso agradecido dos pacientes satisfeitos é a maior das recompensas. Pola contra, se imos ata Bos Aires atopamos aos traballadores do Centro Galego enfrontados aos directivos. Levan meses protestando e hai pouquiños días que protagonizaron un triste episodio de protesta polos corredores do hospital petando nos bombos. O presidente Vello non é o inimigo. O seu esforzo intenta manter en pé uns servizos asistenciais pero só recibe o desprezo e a incompresión duns sindicalistas desnortados e trasnoitados.
Dona Diáspora coñece a unha loitadora chamada Graciela Vázquez Rojo que leva na Casa de Galicia desde que rematou a súa carreira universitaria. A nosa neta Graciela é unha exemplar enfermeira que herdou a coraxe e o espírito emprendedor dos fundadores. Os avós maternos ---Manuel Rojo Bouzas e Everilda López García--- eran de Vimianzo [Bamiro] e os paternos ---Florentino Vázquez Méndez e Alicia Ponte Varela--- de Arteixo [Suevos]. Sendo unha nena estivo na aldea materna de Oróns e aquel verán fíxolle comprender que pertiño do río Grande tiña un currunchiño xa que alí nacera a súa nai. En Montevideo vivían os avós paternos cos que sempre mantivo unha estreita relación. Na casa familiar da rúa Tapes escoitou alegres cantigas e os relatos da viaxe e chegada ao porto de Montevideo.
A entusiasta Graciela é unha firme defensora da identidade da Casa de Galicia. O seu labor non é gris nin monótono xa que non traballa nunha Sociedade Anónima ou Limitada. A súa actividade forma parte diferenciada das mil persoas que moven a institución mediante a enerxía dun combustible especial que sae do seu corazón. A familia “Casa de Galicia” actúa en harmonía e con eficacia porque no seu sangue levan o sentimento e a paixón por manter o que fixeron os devanceiros. Graciela empurra con intensidade porque faise cargo da débeda contraída cos emigrantes que cruzaron o mar para que ela puidese recibir o agarimo dun pobo xeneroso que gañou todas as batallas contra do derreamento e do desalento. A Casa de Galicia ten futuro. Os vindeiros temoneiros están enriba da dorna e son a fiable substitución que continuará a singradura que hoxe é responsabilidade do trío Ramos-Mirás-Rego.
- Manuel Suárez Suárez. (mansuarez[arroba]quepasanacosta.gal)
Outros artigos dende Lonxe de Montevideo
- O noso embaixador honorario en Bos Aires.
- O fungueiro de Bartolomé Hidalgo.
- Tres galegos da Costa da Morte en terras montevideanas.
- O hórreo do presidente Mujica.
- “La Juvenil” de Bos Aires e “Casa Cruz” de Baio.
- Forza Adolfo!.
- Dona Diáspora busca traballo en Montevideo.
- Galicia, entre Piriápolis e Tacuarembó.
- An Oriant, graciñas.
- Os mesmos sentimentos emigrantes en Bos Aires.
- Un rapaz solidario chamado Martiño.
- A maleta montevideana de dona Diáspora.
- A maleta arxentina de dona Diáspora.
- A forza dos Penedos de Pasarela.
- Dona Diáspora nas beiras do Río da Prata.
- En Bos Aires, unha romería solidaria.
- A páxina emigrante dunha gaiteira montevideana.
- Sempre na Habana!..
- Imos camiño da Habana?.
- O exilio de don Voto Perdido.
- A nosa herdanza na Habana.
- O futuro do Centro Galego de Bos Aires.
- As tres palabras que perderon os emigrantes.
- Unhas garimosas apertas de dona Diáspora.
- Dona Diáspora en Hollywood.
- Unha aperta fisterrá para Rosario Olveira en Montevideo.
- Ánimo para Cristina e adeus ao prezado irmán Carbajal.
- Galicia fíxose na diáspora.
- Un recordo para Andrés Pazos e unha aperta para Carlos Penelas.
- Dous herdeiros riopratenses: Noemí Rial e Jorge Muíño.
- Unha boa homenaxe aos emigrantes no Uruguai.
- Apertas galeguistas para don Manuel Cordeiro Monteagudo.
- As alegrías e as penas de dona Diáspora.
- Carlos López García-Picos, egrexio compositor betanceiro.
- Un tango para Rosalía de Castro.
- Forza Uruguai!.
- No “Derby” con Roxelio de Cesantes.
- Dona Diáspora quere máis retorno.
- Os grelos de Gladys.
- Os espazos emigrantes de dona Diáspora.
- As empanadas montevideanas de dona Valentina.
- Un baúl da Arxentina.
- A tolemia do voto emigrante.
- A singradura emigrante.
- O ingreso de Andrés Pazos na Asemblea Celestial da Emigración Riopratense.
- A xenerosidade de don Marcelino de Alqueidón.
- Un adeus moi garimoso para Andrés Pazos Pérez .
- A necesaria unidade dos centros galegos en terras americanas.
- As mans de María.
- Unha sesión especial na Asemblea Celestial da Emigración Riopratense.
- A miña noraboa para un país de primeira: Uruguai.
- O molete de Baio e os cruasáns de Malvín.
- Na Asemblea Celestial Riopratense queren que Pepe Mujica sexa o novo presidente do Uruguai.
- As miñas media ducia de razóns para non votar aos BLANCOLORADOS nas eleccións uruguaias.
- Forza Pepe! [O 25 de outubro hai eleccións presidenciais no Uruguai].
- Pérez Prado na Asemblea Celestial da Emigración Riopratense.
- Un adeus fondamente galego para Antonio Pérez Prado.
- O centenario de Tacholas na Asemblea Celestial da Emigración Riopratense.
- Debate sobre Gondomar na Asemblea Celestial da Emigración Riopratense.
- A miña noraboa para Castelao Bragaña.
- A biografía dun poeta emigrado.
- Hai moita preocupación na Asemblea Celestial da Emigración Riopratense.
- Cando Cheíto de Romarís foi para Delémont.
- A sesión do 17 de maio na Asemblea Celestial da Emigración Riopratense.
- Chegou o momento da UNIDADE aos fogares sociais galegos na diáspora.
- Chegou o momento do Espazo Emigrante no monte Gaiás.
- Na Asemblea Celestial Riopratense da Emigración Galega HAI DEBATE postelectoral.
- O debate entre Abraira e Sánchez na Asemblea Celestial Riopratense da Emigración Galega .
- Balbina, unha centenaria de Rebordelo.
- Debate sobre o voto exterior na Asemblea Celestial da Emigración Galega no Río da Prata .
- Necesitamos axentes electorais con experiencia [Absterse os que teñan ética profesional].
- Unha conversa na pizzería montevideana “Subte”.
- A Costa tamén vota dende Lonxe de Montevideo.
- ¿Querés que te haga un churrasquito, Manolito?.
- A familia Penedos de Pasarela.
- Dona Dionisia de Cedeira e as vindeiras eleccións autonómicas.
- O neno do lobo en Montevideo (II): Na esquina de Propios e Carabelas.
- O neno do lobo en Montevideo (I): "Na esquina de Pantaléon Artigas e Ipiranga".
- Unha boa vacina contra do peronismo.
- ¿Querés un mate, gayego? Tomá mate, che que en el Rio de la Plata no se estila el chocolate.
- O fotógrafo preferido de Carlos Gardel.
- A güeya dun gaucho de Ribadeo.
- Os charrúas do Uruguai e as charrúas de Allariz.
- Un ferreiro de Tines en Montevideo.
- Un atípico emigrante da Laracha en Montevideo.
- Os nosos herdeiros riopratenses.
- A democracia dun capador bergantiñán en Montevideo.
- Un emigrante de Fisterra.
- Os emigrantes dicimos NON aos que queren pechar as portas.
- Entre Barcelona e Montevideo, díptico emigrante.
- De Barallobre a Bos Aires .