Contra o abandono do Conxunto de San Guillerme

As silvas e as toxeiras comen as pedras da Ermida de San Guillerme Este domingo 28 de maio é o Día de San Guillermo. E na vila do Cristo hai algunha xente que non se lembra só do monte cando está de santo. Son a Asociación de Veciños Finisterre, que queren denunciar, con este literario artigo do seu vicepresidente, Juan Bouzas, a situación de abandono da zona do Conxunto Ermida de San Guillerm, un dos puntos máis importantes da arqueoloxía costeira.

O abandono de San Guillerme, por José Bouzas

As silvas e as toxeiras comen as pedras da Ermida de San Guillerme Sendo este 28 de maio día de San Guillermo, parécenos importante sinalar o estado de total abandono en que se atopa un dos puntos de peregrinación máis importantes para a cristiandade durante o Medioevo. As excavacións realizadas fai case un decenio na coñecida como Ermida de San Guillerme de Fisterra, viñan confirmar o que as xentes do pobo sabían de outrora: que é anterior ao século XIV, probablemente do XIII, e que houbo habitantes nunha vivenda contigua á capela. A abundancia de anacos de cerámica achados nas capas intermedias de terra, dá mostra da cantidade de ofrendas que alí se depositaban. Unha vintena de moedas de vellón, algunha delas de tempos do rei Enrique III e de Carlos II de Navarra, delatan a presenza de visitantes entre o 1340-1400. Unha imaxe de azabache de Santiago peregrino, pertencente a un rosario, demostra que estes viaxeiros eran peregrinos que se allegaban ao fin do camiño jacobeo: Finisterre. E no último nivel da excavación atopáronse os restos dunha "lareira" ou fogón baixo que certificaría un curioso relato publicado por Don Francisco Esmorís en 1959, tomado de Studies to Visións Georgii (Dr. Hammerich, 1930) e cuxo resumo é o seguinte:

Un mozo e rico cabaleiro húngaro chamado Georges Grissaphan participara nas guerras que sostivese o rei Luís o Grande de Hungría polo reino de Nápoles entre 1347 e 1350. O capitán Georges era recoñecido polo seu valentía pero tamén por ser brutal e desapiadado cos seus inimigos. Tal é así que os seus crimes de guerra non lle permitían durmir e decidiu emprender unha vida de penitencia facéndose peregrino.

  En efecto, en 1352 inicia, inspirado por Deus, o camiño de Santiago para permanecer naquelas comarcas o tempo necesario ata que a divina misericordia comprendese que lle foron perdoados as súas abominables pecados. Ao chegar a Compostela preguntou aos clérigos da catedral se nesas paraxes existía algún lugar propicio para facer retiro e penitencia; os sacerdotes aconséllanlle que o sitio máis adecuado chámase San Guillerme e dista como uns dous días a pé de Santiago, xunto á igrexa de Santa María de Finisterre, que é moi solitario, deserto e apartado dos homes, situado entre montes altísimos que case ninguén frecuenta. Entón o mozo e o seu criado proseguiron o seu andadura a San Guillerme ou Saint-Guilhem lle Désert, como se lle chama nun documento francés de 1417 e o dereito canónico de Liege, onde se redactaron as regras para sentenzas de peregrinación como condena, das cales 1.376 se dictaron en Gante entre 1350 e 1360, e 2.450 en Amberes desde 1415 a 1513.Georges estivo morando xunto á capela durante cinco meses. O pequeno lar dun metro de diámetro e os rudimentarios muros que existen hoxe día encostados á capela do santo confirman a curta permanencia do anacoreta. A súa estancia viuse perturbada pola curiosidade e devoción de gran cantidade de persoas que desexaban coñecer a aquel home devoto que facía vida de ermitaño. É entón que o asceta, vendo o dificultoso da súa devoción, decide ir a Irlanda, á cueva chamada Purgatorio de San Patricio, onde tería unhas visións que máis tarde serían publicadas. As lendas e relatos de peregrinos quizais fundiron a persoa do ermitaño húngaro coa do San Guillermo de Gellone (duque de Aquitania que cooperou co seu exército na reconquista de Barcelona no 801) dando como resultado un bonito puñado de coplas e contos que se conservaron ata os nosos días, mantendo vivo o recordo de tan excelso personaxe.

• José Bouzas, vicepresidente da Asociación de Veciños Finisterre.

Así estaba a Ermida de San Guillerme en 2010

Novas relacionadas

• O recuncho do Conxunto de San Guillerme.
• 2009: Escarvando na lenda de San Guillermo:
• 2009: Descubrindo máis tesouros no Conxunto de San Guillerme.

Fonte

• Redacción de QPC (info@quepasanacosta.com)