Turismo en Fisterra: unha tarde de claridade, cifras e preguntas de futuro
Sobre as 17.00 horas reuníronse diversos asistentes no Salón de Actos do Concello de Fisterra. Alí interviñeron, entre outros, representantes da hostalaría local, empresarios, membros do Clúster de Turismo de Galicia, como o consultor Jesus Picallo Santos, o fundador Paco (Francisco González) e o alcalde Luis Insua Lago, para facer balance da tempada de verán e abordar sen rodeos os asuntos pendentes do sector turístico. O ton da tarde: respectuoso, pero sen maquillaxe.
O que axiña quedou claro: o turismo en Galicia e, especialmente, en Fisterra sostense, por unha banda, sobre unha base de crecemento constante. Pero, pola outra, loita contra obstáculos estruturais que dificilmente poderán resolverse sen un esforzo conxunto.
I. Crecemento nun nivel elevado – e as sombras da estacionalidade
Galicia vive un crecemento continuado. Hai doce anos, na fundación do Clúster de Turismo de Galicia, a rexión rexistraba uns 3,5 millóns de visitantes. Hoxe son 8,5 millóns.
O Camiño de Santiago segue sendo, sen discusión, a «xoia da coroa» da oferta turística. A marca de 1 millón de peregrinos achégase, e tamén para Fisterra se valora un acontecemento de grande simbolismo: unha posible visita do Papa á igrexa de Santa María con motivo do Ano Santo 2027. Para 2025 estímase unha cifra de entre 570.000 e 600.000 peregrinos certificados.
Pero a euforia ten límites. A enorme estacionalidade segue marcando a realidade económica. Mentres en agosto se acada unha ocupación do 80 %, a media anual baixa por debaixo do 55 %. Moitos comercios e aloxamentos simplemente non poden abrir fóra de tempada. O verán sostén todo o ano, e ese é un equilibrio fráxil.
II. Rendibilidade e perda de competitividade
O maior punto de dor para moitos empresarios segue sendo a rendibilidade. Os ingresos de xullo e agosto deben cubrir, en non poucas ocasións, os custos doutros dez meses, sobre todo cando se quere manter o persoal.
Hai uns dez anos Galicia era considerada aínda como os «reis do monte», un destino cunha excelente relación calidade-prezo. Hoxe aumentan os custos para as empresas, impulsados por novas esixencias como as análises de lexionela, formacións obrigatorias e outros requisitos. As revisións de prezos serán inevitables.
Unha posible vía de escape radica nos datos estatísticos precisos. O sistema SIMADA presentouse como unha ferramenta gratuíta que mostra a ocupación, o nivel de prezos e os movementos do mercado dun destino. Axuda a reaccionar ante tendencias, por exemplo, cando un tríatlon modifica repentinamente a demanda.
III. Infraestruturas e conectividade: o talón de Aquiles
A conectividade determina en gran medida o fluxo de visitantes, e aquí Fisterra —como toda Galicia— ten un problema estrutural.
1. Aeroportos
O peche da base de Ryanair en Santiago provocou 300.000 viaxeiros menos en apenas tres meses. Ao mesmo tempo, falta unha estratexia coordinada entre os aeroportos de Vigo, A Coruña e Santiago.
A modo de comparación: o aeroporto do Porto xestiona el só 16 millóns de pasaxeiros, case tres veces máis que os tres aeroportos galegos xuntos. Isto non só potencia o Camiño portugués, senón que fortalece a posición do turismo portugués en xeral.
2. Loxística local
En Fisterra, son sobre todo as conexións de autobús as que complican a situación. A empresaria Claudia Victoria Ciure relatou tempos de viaxe de ata seis horas para ir e volver de Santiago.
O resultado:
Os peregrinos acurtan a súa estadía, consumen menos no destino e desprázanse pola tarde a localidades veciñas onde hai «programación»: cine, menús do peregrino ou música.
IV. Calidade, sustentabilidade e estratexia conxunta
A pesar dos desafíos, formuláronse recomendacións claras para estabilizar e desenvolver o turismo na rexión.
* Maior atención ao turismo interno
A metade dos visitantes provén de Galicia. Cidades como A Coruña ou Vigo coñecen sorprendentemente pouco a Costa da Morte. Aquí hai un potencial non explotado.
* Calidade antes que cantidade
O foco debe estar nos visitantes que consomen no destino, non só en quen pernocta.
* Visibilidade dixital
Hoxe os turistas chegan moi ben informados. Google Maps, as reseñas e a presenza en liña inflúen decisivamente en se un lugar é elixido ou non.
* Sustentabilidade e cooperación
A iniciativa «Galicia destino sostible» reforza a imaxe de Galicia e é gratuíta para as empresas. Tamén se insistiu en que a rexión non ten competidores internos. Fisterra é un «destino emerxente», e o crecemento só é posible de forma conxunta.
Conclusión: un sector entre o brillo do verán e a realidade anual
A tarde deixou claro que o sector turístico galego e, en especial, o fisterrán debe seguir o seu propio ritmo: menos esprint e máis maratón.
A forte tempada de verán é unha vantaxe, pero non sostén todo o ano.
Temas estruturais como a regulación das VUT e a conectividade son as pendentes que hai que superar.
Se se consegue afrontar estes obstáculos e, ao mesmo tempo, avanzar cara a unha maior calidade, coordinación e sustentabilidade, Fisterra poderá converterse no que moitos na sala percibiron:
Un destino con futuro — pero que agora necesita decisións.
- Autor: Steffen A. Pfeiffer