A exclusión tecnolóxica da muller rural galega: unha barreira invisible
Na Galicia baleirada, onde o asubío do vento compite co zumbido intermitente dos routers, líbrase unha batalla silenciosa: a das mulleres que loitan polo seu lugar no mundo dixital. Mentres as cidades avanzan cara á hiperconexión, moitas zonas ruráis galegas seguen atrapadas nunha especie de "apagamento dixital" que afecta especialmente á súa poboación feminina.
Cando a conexión a internet falla, diminúen as oportunidades. O informe da Fenda dixital en Galicia (2021) revela unha crúa realidade: 4 de cada 10 fogares galegos navegan mediante conexións lentas e inestables. Pero qué significa isto en termos humáns? Imaxina a María, unha gandeira de Ourense que tenta seguir un curso en liña de xestión de empresas, tendo que desprazarse 15 km ata o bar do pobo para capturar unha sinal wifi decente. Ou Antía, unha moza de Lugo cuxo CV se perde no limbo dos portáis de emprego porque a súa conexión córtase ao subir o arquivo.
O tecnolóxico, é un club (case) só para homes. As cifras do IGE pintan un panorama desolador: menos do 25% dos profesionáis do sector tecnolóxico galego son mulleres. No rural, esta cifra esborrállase. As causas son múltiples: falta de referentes femininos en STEM (ciencia, tecnoloxía, enxeñería e matemáticas) nestas zonas; cursos de formación que non chegan máis aló das capitáis de provincia; a persistente idea de que "a tecnoloxía é cousa de homes" entre as xeracións maiores.
Entre as posibles solucións con código postal rural podemos destacar:
- A instalación de infraestruturas con perspectiva de xénero, puntos wifi comunitarios en cooperativas ou centros de saúde.
- Formación "a medida" en talleres de competencias dixitáis en horarios compatibles coa vida cotiá nestas localidades.
- Mentorías territoriáis con redes de mulleres tecnólogas que visiten periódicamente o rural.
Como ben dicía a activista galega Carme Adán, "a igualdade dixital é o novo dereito ao voto". Lograla requirirá non só tecnoloxía, senón romper cos estereotipos que persisten mesmo cando a sinal wifi desaparece.
- Víctor Manuel Serén Cañás. Estudiante carballés de grado de Comunicación, Universidad Oberta de Catalunya.