Movementos migratorios na Costa (1700- 1860) (IV)

07 de decembro de 2010 (13:14 h.)

4. A primeira metade do século XIX na comarca fisterrán

O século XIX (ata 1860) presenta un claro descenso da emigración definitiva respecto ó que temos comentado en entregas anteriores. Para o caso de Cee, se prescindimos da década inicial que presenta unha sobremortalidade masculina polos efectos da "francesada", as seguintes cinco décadas presentan unhas relacións de masculinidade estabilizadas en torno a 82 homes finados por cada 100 mulleres. Nembargantes, a situación cambia un pouco ó poder complementar estos datos cos obtidos nos arquivos parroquiais de Corcubión e Fisterra: Hai que ter en conta que os libros de Corcubión e anexo de Redonda comenzan en abril de 1809 debido a queima que sufriu o antigo arquivo nas dúas incursións que fixeron as tropas francesas. Dende estes tristes episodios hai rexistradas 31 partidas de defunción, das que 15 son debidas á guerra. Polo tanto, tivemos que "supoñer" unha relación de masculinidade media para a década inicial do século, a partir dos datos de Cee e Fisterra. O resultado obtido, 88.9, pode parecer elevado vendo a evolución das décadas posteriores, pero hai que pensar que Corcubión, igual que Cee, debe presentar nesta década unha sobremortalidade masculina por causas bélicas.
Período Cee Corcubión Fisterra Total
1801-10 108.9 88.9 69.0 88.9
1811-20 82.7 68.0 132.4 94.3
1821-30 82.0 53.0 95.3 76.7
1831-40 81.2 69.1 78.5 76.2
1841-50 83.7 83.0 69.2 78.6
1851-60 82.1 109.6 89.8 93.8
Estos datos veñen a confirmar unha vez máis que cada parroquia é un mundo distinto a pesar da proximidade xeográfica. Todo parece indicar que existe unha corrente migratoria máis importante do que pensábamos para o período 1821-50, momento que cabía esperar de certa parálise, polo menos con destino a América debido ás consecuencias dos movementos independentistas iniciados con anterioridade. Nesta misma liña están os datos do Padrón de 1846 conservado para a vila de Muxía, onde no 19.3% dos fogares hai algún membro ausente.
No conxunto das parroquias de carácter rural atopamos novamente comportamentos dispares, sendo destacables os casos de Lires e, sobre todo, Sardiñeiro como as únicas que presentan unhas relacións de masculinidade que permiten falar dunha continuidade da emigración aínda que en valores inferiores ó século XVIII. Frente a elas temos a parroquia de Toba cunha ausencia de emigración xa dende 1760 ou as parroquias de Duio que presentan unha emigración case que inexistente no s. XIX (en todo caso partir de 1830). As parroquias de S. Vicente (na imaxe) e S. Xoán en Vimianzo mostran unha continuidade da emigración dos seus feligreses para a totalidade do período 1800-60, con relacións de masculinidade entre 60 e 75 (salvo na primeira década pola sobremortalidade de carácter bélico). O que unha zona rural moi próxima presente unha importante emigración para o s. XIX, a diferencia do que sucede na área do antigo promontorio nerio, ven a suliñar que no tema da emigración é case imposible extender a zonas limítrofes o comportamento de áreas xa coñecidas.
  • Víctor Castiñeira. (vmcastineira[arroba]quepasanacosta.gal)

Que pasou na Costa na época moderna

Que pasou na Costa

Elección Histórica da Costa da Morte

Especial Bicentenario de Víctor Castiñeira en La Voz de Galicia

Etiquetas
Firmas QPC