Notas sobre a poboación de Cee (ss. XVI-XX) – 7. Análise do Vecindario de 1587

As parroquias do concello de Cee: notas sobre a a súa poboación (ss. XVI-XX)

7. Análise do Vecindario de 1587

A pequena análise que se pode facer a partir deste vecindario, do que falamos na entrega da semana pasada, apunta en primeiro lugar o claro desequilibrio que existe á hora de levar as rendas do fogar, xa que en 89 casos (83.1%), está dirixido por un home frente os 18 restantes nos que é unha muller o cabeza de casa. No caso das mulleres, a súa situación é moi precaria, xa que das 18 mulleres cabezas de casa, nada menos que 15 viven no límite da subsistencia, especialmente as viúvas pobres, en moitas ocasións con nenos pequenos que sacar adiante e con ingresos mínimos procedentes de labores no campo ou na elaboración de encaixes.

Polo que se refire ós homes, está claro que é a pesca a principal ocupación, un 45% dos mesmos adicanse a esta actividade (40 casos que representan unha porcentaxe do 37.3% no total de veciños). Dentro deste grupo, pódese diferenciar como preto dunha terceira parte deles teñen uns ingresos pequenos, por eso aparecen como pobres. Posiblemente se tratara de pescadores que non tiñan botes propios e que pescaban para a súa subsistencia e vender na vila o sobrante que lle poidera quedar. Frente a estos, os pescadores máis acomodados adicaríanse a comercialización da pescada, congrio e sardiña. Sabemos por un documento de principios do século XVII, que tratantes das Rías Baixas viñan ós nosos portos para comprar peixe, como por exemplo a encarga de cento ciencuenta quintais de muy buen congrio curado de la suerte y bondad que se suele llevar al señorío de Vizcaya, ou mil millares de sardiña arencada co mesmo destino e cincocentos de cabezuda e escochada para Portugal. A pescada fresca era salgada co fin de ser enviada a Sevilla e outros lugares.

A outra profesión de peso na vila de Cee é a de zapateiro (11 casos que supoñen un 10.2% do total de veciños). A súa importancia debe ter a súa razón de ser en que éstes non se limitarían tan só a facer e reparar calzado, senón que tamén traballarían o coiro e ó contar con material axeitado como as subelas e variados tipos de agullas, poderían reparar as redes dos pescadores e outros obxectos necesarios nas faenas do mar. Dentro do grupo dos zapateiros aparecen dous pobres, sendo un deles Domingo Freire, çapatero rremendon, é dicir, un zapateiro que se adica preferentemente a pequenos arreglos, ben por non ter material con que facer o calzado ou por non ter a destreza necesaria para elo, polo que os seus ingresos son sempre moito menores cá os dos seus compañeiros de profesión.

Polo que respecta as demáis profesións, só os sastres e os labradores (cinco casos cadanseu o que representa un 4.7% en cada grupo sobre o total de veciños) teñen certo protagonismo. Dende logo, o peso dos traballadores do campo é mínimo no caso da vila, frente a unhas parroquias rurais onde os labradores son a inmensa maioría, máxime tendo en conta que dos cinco veciños labradores, tres pertencen ó lugar do Son, nos arrabais da vila, segundo o informe do alcalde. A concentración de sastres é lóxica, tendo en conta que estamos a falar dun dos escasos centros urbanos da zona e polo tanto punto de referencia para os habitantes das parroquias dos arredores, formadas case que exclusivamente por labradores, como xa dixemos, e por algún texedor, zapateiro e tratante de gando. Polo tanto, terían que acudir á vila na hora de facerse roupa para algún momento importante das súas vidas, ben se tratara dunha boda ou dun enterro, sempro tendo en conta o momento histórico ó que nos estamos a referir, que non ten nada que ver co momento actual. Non pensemos, pois, en grandes festas nin en estrenos de roupa varias veces ó ano. Máis ben ó contrario, un traxe podía durarlle toda a vida ó labrador de calquera aldea, por eso os sastres teñen o seu ámbito de actuación nas vilas onde o movemento é maior e hai un certo dinamismo que lle abre certas expectativas de traballo.

As restantes profesións limítanse a casos aillados, así, Cee contaba con dous ferreiros, un panadeiro, un carpinteiro, un texedor pobre, un carceleiro tamén pobre e un escribán. Éste último, Francisco López Becerra, xunto co clero e os catro ou cinco casos de homes dos que só aparece o nome no vecindario, sen dar máis información, deben formar de seguro o grupo das clases acomodadas, que como se pode comprobar só englobaba a unha pequena parte do vecindario da vila.

• Víctor Castiñeira. (vmcastineira[arroba]quepasanacosta.gal)

Que pasou na Costa na época moderna

• Que pasou na Costa: Unha ollada á época moderna.
• Movementos migratorios na Costa (1700-1860) (I): Tipoloxía, fontes para o seu estudio e causas dos mesmos.
• Movementos migratorios na Costa (1700- 1860) (II): Tipos de movementos e a súa incidencia na demografía.
• Movementos migratorios na Costa (1700- 1860) (III): O século XVIII: a situación na vila de Cee e noutras parroquias da comarca.
• Movementos migratorios na Costa (1700- 1860) (IV): A primeira metade do século XIX na comarca fisterrán
• Movementos migratorios na Costa (1700- 1860) (V): Os lugares de destino dos emigrantes ceenses.
• Movementos migratorios na Costa (1700- 1860) (VI): Os lugares de destino dos emigrantes de Fisterra e Corcubión na primeira metade do s. XIX.
• Movementos migratorios na Costa (1700- 1860) (VII): Os cataláns, a sardiña e o comercio peninsular.
• Movementos migratorios na Costa (1700- 1860) (VIII): O comercio extrapeninsular e consideracións finais.
• A asistencia hospitalaria na Galicia do século XVI (I): A localización dos hospitais.
• A asistencia hospitalaria na Galicia do século XVI (II): Os hospitais e a súa relación coa prolongación xacobea.
• A asistencia hospitalaria na Galicia do século XVI (III): A situación na vila de Cee.
• A asistencia hospitalaria na Galicia do século XVI (IV): A situación nas vilas de Corcubión, Fisterra e Muxía.
• As parroquias do concello de Cee: notas sobre a a súa poboación (ss. XVI-XX) (I): 1. O marco xeográfico-xurisdicional de partida.
• As parroquias do concello de Cee: notas sobre a a súa poboación (ss. XVI-XX) (II): 2. As fontes para o seu estudio no século XVI.
• As parroquias do concello de Cee: notas sobre a a súa poboación (ss. XVI-XX) (III).
• As parroquias do concello de Cee: notas sobre a a súa poboación (ss. XVI-XX) (IV).
• As parroquias do concello de Cee: notas sobre a a súa poboación (ss. XVI-XX) (V): O Censo de 1587.
• As parroquias do concello de Cee: notas sobre a a súa poboación (ss. XVI-XX) (VI): O Vecindario de 1587.

Que pasou na Costa

• I: Descubrindo a nosa historia.
• II: O Megalitismo na Costa da Morte.
• III: A época castrexa (1ª parte).
• IV: A época castrexa (2ª parte).
• V: A pegada romana (Iª parte) .
• VI: A pegada romana (IIª parte).
• VII: A pegada romana (IIIª parte).
• VIII: A Época Medieval (1ª parte). Os suevos.
• IX: A Época Medieval (IIª parte). Séculos VI ó IX.
• X: A Época Medieval (IIIª parte).A aparición da Casa de Traba.
• XI: Época Medieval (IVª parte). Os Traba e as loitas polo poder.
• XII: Época Medieval (Vª parte). A reorganización territorial.
• XIII: Época Medieval (VIª parte). Dos Traba ós Moscoso.
• XIV: Época Medieval (VIIª parte). As loitas entre o arcebispo de Santiago e os Moscoso no século XV.
• XV: Época Medieval (VIIIª parte). A revolta irmandiña.
• XVI: A Época Moderna (1ª parte): O marco xurisdicional.
• XVII: A Época Moderna (2ª parte): As terras e os señoríos.
• XVIII: A Época Moderna (3ª parte):A poboación e a súa evolución.
• XIX: A época moderna (4ª parte): O mar como fonte de riqueza.
• XX: A Época Moderna (5ª parte). Os perigos do mar.
• XXI: A Época Moderna (6ª parte). O litoral a mediados do XVIII: a Matrícula de mar e a chegada dos fomentadores cataláns.
• XXII: A época moderna (7ª parte): O litoral a mediados do XVIII: a pesca da sardiña e o asentamento dos fomentadores cataláns.
• XXIII: A época moderna (8ª parte): As explotacións agrarias no século XVIII.
• XXIV: A época moderna (9ª parte): As profesións na Costa do século XVIII.
• XXV: A época moderna (10ª parte). O 1º terzo do século XIX.
• XXVI: A Época Contemporánea (1ª parte): A evolución demográfica (1860-2005).
• XXVII: A Época Contemporánea (2ª parte). As décadas centrais do s. XIX.
• XXVIII; A Época Contemporánea (3ª parte): A consolidación do fenómeno migratorio a América desde finais do século XIX.
• XXIX: A Época Contemporánea (4ª parte): A emigración no século XX.
• XXX: A Época Contemporánea (4ª e última parte): A emigración no século XX.

Elección Histórica da Costa da Morte

• elecconhistorica.com.

Especial Bicentenario de Víctor Castiñeira en La Voz de Galicia

• Douscentos anos da invasión francesa na Costa da Morte.
• O asentamento das tropas galas en Cee e Corcubión.
• Preparativos contra a invasión.
• A xunta de defensa tiña case todo do seu lado, pero varios erros levárona cara a derrota.
• O fatídico 13 de abril de 1809.
• A importancia das fragatas e o papel xogado pola inglesa «Endymion» no ataque a Cee e Corcubión.
• A perda de dúas igrexas e da vella talla da Virxe da Xunqueira.
• A invasión do 21 de abril.

Fonte

• Redacción de QPC (info@quepasanacosta.gal).