As parroquias do concello de Cee: notas sobre a a súa poboación (ss. XVI-XX) (V)

10:55 22/03/11

5. O Censo de 1587

A primeira ocasión na que as fontes nos permiten achegarnos ó total da poboación que tería o actual concello ceense ten lugar no ano 1587. Nese ano por mandado de Felipe II faise un vecindario parroquia por parroquia. Coñécese este reconto como Censo de los Obispos por ir a orde dirixida especialmente a eles para que, a través dos párrocos dos seus respectivos obispados, se levara a cabo.

Os seus datos, conservados no Arquivo Xeral de Simancas, son os seguintes:

Santa María de la Junquera	117 veciños
San Giao de Pereiriña	39 idem
San Estebo de Lires	35 idem
San Adrian de Toba	25 idem
Santiago de Ameixenda	25 idem
Santa Baya de Brens	25 idem
San Xtobal de Codesos	9 idem
TOTAL	275 veciños

Hai que concederlle algo máis de fiabilidade a esta fonte, xa que probablemente sería feita a partir das listas que os maiordomos das parroquias tiñan feitas para elaborar o padrón do precepto pascual e, por suposto, para outro tipo de solicitudes, como podían ser as de repartir os impostos encabezados e outras peticións, ben fora desde o propio concello ou desde instancias superiores, motivadas case sempre por ter que facer repartos fiscais e donativos á Coroa.

Neste mesmo Censo, a vila de Muxía aparece con 50 veciños, Fisterra con 65 e Corcubión con 128. Este último caso é o que presenta unha diferencia máis notable respecto ó reconto de 1571. A importante perda de población que se desprende da diferencia entre os dous recontos é pouco creíble. Así, opinamos que o dato de 1571 está redondeado polo alto (lembramos que era de 200 veciños). No caso de Cee, a poboación é moi semellante, como se houbese un estancamento, feito que podería ter a súa explicación no andazo de peste que houbo precisamente no ano 1570 e do que temos referencias no consistorio celebrado no concello de Santiago o xoves día 8 de xuño dese ano, no que se toman medidas para impedir a entrada na cidade do Apóstolo de xentes procedentes da nosa comarca e doutras partes de Galicia con novas de contaxio:

En este consistorio los dhos señores visto que la enfermedad dela peste se prosigue en la villa de pontebedra como en la villa de cee e corcobion e laje con su comarca con tierra de vergantiños ..... e otras partes deste reyno e que so color de que bienen en rromeria a este glorioso apostol e por otras bias los vezinos e naturales destas dichas partes e felegresias se entran en esta çibdad y sus arrabales e los mesoneros e otras muchas personas so color de dezir que son sus amigos e parientes los acogen en sus casas e mesones de que rredunda gran dano e por obiarlos acordaron que una persona con bara de justicia tenga la guarda desta çibdad al qual mandaron se diese la lista de los lugares arriba dhos e delos mas que subçediere contagiosos e que la tal persona de dia e de noche besite la dha çibdad e sus arrabales e los mesones e posadas y aga hechar fuera y enterrar sy fuere nesçesario a las personas que benieren de los dhos lugares contagiosos e aga ynformaçion e prenda los culpados para que sean castigados entregando las ynformaçiones a los señores alcaldes e cada uno dellos para que aga justicia e esecuten las penas del pregon que sobre ello se dio e mandaren que de nuevo e a mayor abundamiento se pregone lo que esta mandado e a la tal persona se le de poder para todo lo susodho e que aya de salario dozientos mrs cada dia para su sustento...

Para rematar, coas cifras do Censo dos Obispos, aínda que sorprenda o número igual de veciños para as parroquias de Toba, Ameixenda e Brens, non é nada arriscado afirmar que o territorio do actual concello de Cee estaba habitado aproximadamente por 1.000 personas, na última década do século XVI.

Nota aclaratoria da imaxe: o Arquivo Xeral de Simancas (Valladolid), iniciado por Carlos V e rematado por Felipe II, custodia toda a documentación xerada polos órganos de goberno da monarquía española desde os Reis Católicos (1475) ata a implantación do réxime liberal (1834).