Chefa Carballo Pombo vai por Carballo, onde vive, ou polo seu Zas natal, sen problema ningún. E de feito, os que nos cruzamos con ela non notarán nada. Pero Chefa, ten hipoacusia, ou xordeira parcial, dende ben pequeniña, e tamén sofre retinosis pigmentaria, unha das consecuencias do síndrome de Usher, un dos tipos de cegueira parcial máis descoñecidos para a sociedade.

Precisamente por iso, ela, como tesoureira da comprometida Asociación Aloumiños, é unha das responsables de que a entidade carballesa se una á campaña “Teño Baixa Visión”, xunto coas a Asociación Tiresias Galicia de discapacidade visual: B1 B2 B3, a Asociación Galega de Glaucoma, e Acrómates, Asociación de afectados por acromatopsia e monocromatismo de conos azuis. Unha campaña que nace cun distintivo, un claro e visible ollo verde, para que a sociedade poidamos visibilizar a “baixa visión”, facilitar a comprensión ante a problemática que conlleva, mellorar a interacción social das persoas que teñen a condición e sensibilizar á poboación sobre a súa existencia.

”É un traballo de campo complexo, porque é dicíficl chegar á xente. En xeral, á xente cóstalle moito recoñecelo. Podemos pasar perfectamente desapercibidas. A min a primeira vista, non notas nada, non uso bastón ou can guía como outra xente que padece de Usher, e precisamente porque non temos nada visible queremos que se nos visibilice con este distintivo, o ollo verde”, explica Chefa.

A historia de Chefa é a mesma que a doutras 6 familias da Costa da Morte que visitan a cotío o Hospital Virxe de Xunqueira, pero tamén hai outr@s afectad@s que se tratan nos centros da Coruña. Na comarca temos moitos casos por temas de consanguinidade, xa que se trata dunha enfermidade xenética e, ademais, dexenerativa.

A súa vida é un continuo desafío. Dende os 9 anos usa audífonos, e arredor dos 20 comezou a desenvolver a retinosis pigmentaria (como soe ser habitual no segundo grao do síndrome de Usher). “Normalmente confunden a retinosis pigmentaria con miopia. De feito a min diagnosticáronma, por casualidade, aos 27 anos, cando as lentiñas da miopía me comezaron a facer dano nos ollos, cambiei e probei as gafas pero non aguantei máis dun mes. Era imposible andar pola rúa porque chocaba con todo obstáculo que tivese no camiño, persoas, mobiliario urbano…”

A día de hoxe ten un rango de visión de arredor do 10%, pero ao ser unha enfermidade dexenerativa a cousa aínda pode evolucionar. “Non temos cegueira total, por uso tamén hai dar a coñecer e informar á xente do que significa o concepto ‘baixa visión’”. “Polo día, se estou nunha zona coñecida, case non me afecta, se cadra algún obstáculo que non esperas. Pero se estou nun lugar de descoñezo é máis probelmático. Se chego a un lugar novo, o primeiro que fago é pararme e recoñecer o territorio. O que máis me afecta é a cegueira nocturna, que me impide absolutamente facer vida pola noite”, explica.

Proxecto dende Aloumiños

O proxecto pola bisbarra que prepara Aloumiños será presentado nun futuro cercano. Incluirá, ademais da presentación do Ollo Verde en sociedade, campañas directas de concienciación e visibilización, achegando especialistas á bisbarra, e sacando á rúa as gafas de realidade virtual para que os propios veciñ@s poidan sentir o que é ter case cegueira.

Pero ademais tamén irán polas escolas, facendo unha serie de xogos para concienciar dende a base. “A verdade é que son os que mellor nos comprenden”, sinala Chefa.