A nosa herdanza na Habana
22:29 30/01/11
Dona Diáspora non puido estar en Madrid para acompañar aos membros galegos da “Plataforma contra la privación del derecho del voto de los españoles en el exterior” que se achegaron ao Senado para manifestar a súa oposición ao cambio lexislativo que deixa aos emigrantes fóra dos comicios municipais. Non coñece aos emigrantes que presenciaron a aldraxe antidemocrática pero quere facerlles chegar un forte e merecido aplauso por defender os dereitos daqueles galegos que forman a nosa diáspora. Así non se constrúe e non hai xustificación para un recurte que está cheo de ofensa e que por certo só favorece as comunidades nas que se recibe inmigración. Nós, coma sempre,
somos os que máis perdemos xa que poñemos a carne na grella para que outros “se morfen el asadito”. Hai unha carta asinada polo presidente e o secretario do CRE de Berna-Basilea que debería ser lida en todos os centros galegos do mundo xa que vai ao cerne do asunto: “Denunciamos el acuerdo de las élites de los partidos políticos que, en claro contenido reaccionario y antidemocrático, pretenden volver a manifestaciones arcaicas del derecho de sufragio expulsando del sistema político a una parte de su ciudadanía”.
Se non estivo no Senado foi porque está máis que mergullada na análise e estudo dunha proposta para que o presidente da Xunta leve adiante neste ano 2011. Trátase de recuperar o Centro Galego da Habana. Hai que enfrontar e sandar a eiva histórica que se vai adiando e comezar as xestións para que o edificio do Centro Galego volva aos seus lexítimos propietarios. A illa caribeña está indo paseniñamente polo camiño das reformas que entre outras medidas inclúen a privatización de certas actividades que se abren ao libre mercado. Algo se está movendo en Cuba. Semella que despois de anos de inmobilismo centralizador, o goberno entende necesario un aumento da actividade económica para que así medre tamén a productividade.
O proxecto humanitario que presentará na capital cubana o noso presidente deberá ir ben fundamentado para que as autoridades cubanas entendan que non é ningún ataque ao sentimento revolucionario que fixo caer ao dictador Batista. Polo contrario, só queremos facerlle xustiza aos loitadores emigrantes que deixaron o seu sangue nas terras cubanas. Foi no peirao da Habana onde primeiro se desembarcou para quentarse ao sol despois de longos invernos de friaxe. En 1905 un emigrante de Láncara apelidado Castro percorre as máis afastadas facendas vendendo roupa e panos que transportaba nun par de mulas. Aquel esforzo inicial axiña o fixo dono de once mil hectáreas de terreos en Mayarí e os seus fillos puideron ter os estudos que el non tivo.
Cando aquel lucense baixou do barco xa puido buscar na capital cubana un abeiro onde acubillarse. En 1872 nacera a “Sociedad de Beneficencia de Naturales de Galicia” que foi o xermolo do Centro Galego fundado o 29 de novembro de 1879. Se tiña problemas de saúde alí o atenderían porque desde 1894 a entidade galega era a propietaria da clínica médica “La Benéfica” que contaba cunhas excelentes instalacións. Se o noso emigrante necesitaba aprender a escribir para iso estaba a Sección Instrucción que en 1881 contaba con 109 alumnos. Nas fins de semana o mellor local teatral da illa con capacidade para 1500 asistentes ---inaugurado no interior do Palacio Social o 22 de abril de 1915--- erguía o telón para recibir a Sarah Bernhardt ou Arthur Rubinstein.
Dona Diáspora pensa e recomenda que o presidente da Xunta viaxe a Cuba para comezar coa tramitación que lle devolva o Centro Galego da Habana aos seus donos que non son outros que os descendentes dos emigrantes alí soterrados. A petición formal ao goberno cubano deberá ir baseada en que o esforzo da emigración é unha herdanza solidaria e por tanto sagrada que debe quedar fóra das ideoloxías políticas. O Centro Galego é moito máis que un edificio porque garda en cada unha das súas paredes os sentimentos dos milleiros de galegos que o construíron e que alí se namoraron ao ritmo dun danzón, cha-cha-cha, mambo ou pasodobre.
Para que o Centro Galego poida ser o fogar central dos galegos é previo que a Secretaría Xeral de Emigración empurre e concrete a Unidade Galega. Hai que deixar os locais dos centros comarcais e mudarse ao noso emblemático edificio do Paseo Martí. Os edificios deben arranxarse e equiparse mediante axudas especiais da Xunta de Galicia para a súa utilización polos veciños do barrio como centros de ocio ou lecer. As actuais entidades pasarán a formar parte dunha nova realidade xurídica que se pode denominar Centro Galego da Habana ou Unión Galega na Habana que terá uns estatutos sociais nos que se recoñeza a súa personalidade xurídica e a titularidade do seu patrimonio social.
Unha boa maneira de ir avanzando sería que neste ano e no mes de novembro se puidese inaugurar na capital cubana unha mostra sobre as variadas presenzas galegas na illa xunto cunha serie de actos nos que terían un protagonismo destacado tres figuras da nosa cultura: Xosé Luís Méndez Ferrín, Xesús Alonso Montero e Xosé Neira Vilas. O presidente da Real Academia Galega falaría de Curros Enríquez; o profesor Alonso Montero de Rosalía de Castro e o ex emigrante e autor de “Memorias dun neno labrego” da lingua galega en Cuba. Estamos a falar duns paneis serigrafiados e tres conferencias. Calquera que faga as contas deste investimento ---que non gasto--- comprobará que non afunden ningún orzamento autonómico e serán a chave que permita abrir a pechadura do
legado de identidade que nos deixaron os devanceiros na pérola do Caribe.
- Manuel Suárez Suárez. (mansuarez[arroba]quepasanacosta.gal)
Colaboracións anteriores dende Lonxe de Montevideo
- O futuro do Centro Galego de Bos Aires.
- As tres palabras que perderon os emigrantes.
- Unhas garimosas apertas de dona Diáspora.
- Dona Diáspora en Hollywood.
- Unha aperta fisterrá para Rosario Olveira en Montevideo.
- Ánimo para Cristina e adeus ao prezado irmán Carbajal.
- Galicia fíxose na diáspora.
- Un recordo para Andrés Pazos e unha aperta para Carlos Penelas.
- Dous herdeiros riopratenses: Noemí Rial e Jorge Muíño.
- Unha boa homenaxe aos emigrantes no Uruguai.
- Apertas galeguistas para don Manuel Cordeiro Monteagudo.
- As alegrías e as penas de dona Diáspora.
- Carlos López García-Picos, egrexio compositor betanceiro.
- Un tango para Rosalía de Castro.
- Forza Uruguai!.
- No “Derby” con Roxelio de Cesantes.
- Dona Diáspora quere máis retorno.
- Os grelos de Gladys.
- Os espazos emigrantes de dona Diáspora.
- As empanadas montevideanas de dona Valentina.
- Un baúl da Arxentina.
- A tolemia do voto emigrante.
- A singradura emigrante.
- O ingreso de Andrés Pazos na Asemblea Celestial da Emigración Riopratense.
- A xenerosidade de don Marcelino de Alqueidón.
- Un adeus moi garimoso para Andrés Pazos Pérez .
- A necesaria unidade dos centros galegos en terras americanas.
- As mans de María.
- Unha sesión especial na Asemblea Celestial da Emigración Riopratense.
- A miña noraboa para un país de primeira: Uruguai.
- O molete de Baio e os cruasáns de Malvín.
- Na Asemblea Celestial Riopratense queren que Pepe Mujica sexa o novo presidente do Uruguai .
- As miñas media ducia de razóns para non votar aos BLANCOLORADOS nas eleccións uruguaias.
- Forza Pepe! [O 25 de outubro hai eleccións presidenciais no Uruguai].
- Pérez Prado na Asemblea Celestial da Emigración Riopratense.
- Un adeus fondamente galego para Antonio Pérez Prado.
- O centenario de Tacholas na Asemblea Celestial da Emigración Riopratense.
- Debate sobre Gondomar na Asemblea Celestial da Emigración Riopratense.
- A miña noraboa para Castelao Bragaña.
- A biografía dun poeta emigrado.
- Hai moita preocupación na Asemblea Celestial da Emigración Riopratense.
- Cando Cheíto de Romarís foi para Delémont.
- A sesión do 17 de maio na Asemblea Celestial da Emigración Riopratense.
- Chegou o momento da UNIDADE aos fogares sociais galegos na diáspora.
- Chegou o momento do Espazo Emigrante no monte Gaiás.
- Na Asemblea Celestial Riopratense da Emigración Galega HAI DEBATE postelectoral.
- O debate entre Abraira e Sánchez na Asemblea Celestial Riopratense da Emigración Galega .
- Balbina, unha centenaria de Rebordelo.
- Debate sobre o voto exterior na Asemblea Celestial da Emigración Galega no Río da Prata .
- Necesitamos axentes electorais con experiencia [Absterse os que teñan ética profesional].
- Unha conversa na pizzería montevideana “Subte”.
- A Costa tamén vota dende Lonxe de Montevideo.
- ¿Querés que te haga un churrasquito, Manolito?.
- A familia Penedos de Pasarela.
- Dona Dionisia de Cedeira e as vindeiras eleccións autonómicas.
- O neno do lobo en Montevideo (II): Na esquina de Propios e Carabelas.
- O neno do lobo en Montevideo (I): "Na esquina de Pantaléon Artigas e Ipiranga".
- Unha boa vacina contra do peronismo.
- ¿Querés un mate, gayego? Tomá mate, che que en el Rio de la Plata no se estila el chocolate.
- O fotógrafo preferido de Carlos Gardel.
- A güeya dun gaucho de Ribadeo.
- Os charrúas do Uruguai e as charrúas de Allariz.
- Un ferreiro de Tines en Montevideo.
- Un atípico emigrante da Laracha en Montevideo.
- Os nosos herdeiros riopratenses.
- A democracia dun capador bergantiñán en Montevideo.
- Un emigrante de Fisterra.
- Os emigrantes dicimos NON aos que queren pechar as portas.
- Entre Barcelona e Montevideo, díptico emigrante.
- De Barallobre a Bos Aires .