Venres. 29.03.2024
El tiempo
María Bella
15:00
05/10/17

Ioga, precariedade e poder!

Ioga, precariedade e poder!
Ravi_Varma-DattatreyaAlgo tan sinxelo, ou non, como o ioga, substituído no concello de Corcubión polo queimagraxas fíxome estes días pensar sobre algunhas cousas. Precariedade O uso máis común da palabra precariedade nas últimas décadas -especialmente desde os anos 90- tomouse para demandar socialmente o continuo deterioro das condicións do devir da vida. O término estendeuse vinculado ao ámbito laboral a través dos movementos de protesta contra a explotación no traballo. Alúdese así con frecuencia á precarización do traballo para englobar as innumerables estratexias de decadencia laboral: soldos baixos, longas xornadas, despedimentos baratos, contratos lixo, cero garantías, etc. Desde a crise económica de 2008 a precariedade esténdese con maior velocidade a calquera ámbito da vida, normalizando que o noso estado máis común tenda sempre a ser o da precariedade. Deste xeito, a través do traballo, a precariedade hoxe ocúpase de invadir a vida enteira. Existe outro concepto de precariedade menos estendido e que non alude a un estado cara ao que a existencia tende por mor dunha serie de condicións externas senón que é un estado do que con todo partimos. Nacemos precarios. É dicir, a vida é en esencia precaria porque, como dicía Judith Butler, de feito "pode ser borrada a vontade ou por accidente, a súa persistencia non se garante de ningún xeito". Para Butler, o punto de partida -a existencia mesma- é precaria dado que as vidas son vulnerables e susceptibles de ser destruídas ou danadas. É dicir que non devimos precarios senón que a existencia parte dun estado precario. A precariedade neste sentido implica "vivir socialmente, o feito de que a vida está sempre nalgún sentido en mans do outro". Supón estar expostos e depender tanto daqueles que coñecemos como daqueles que apenas coñecemos; ou ata dos que non sabemos nada en absoluto. Precisamente polo feito de partir dunha condición de existencia compartida que é por natureza precaria é que xorde para a vida, tomada esta como concepto político, un reclamo en favor do seu coidado e unha responsabilidade que socialmente adminístrase a través da figura do estado configurándose así co tempo a noción do público. Ese coidado necesario da vida, necesario máis aínda tratándose dunha existencia en esencia precaria, é un coidado que con todo -e ata paradoxicamente- deveu tamén precario e de aí a terminoloxía xeralmente empregada para demandar unha condición en primeira instancia laboral, e logo estendida ao resto dos ámbitos da vida. Se a vida é en orixe precaria e si ademais devén precaria, pese ao coidado e responsabilidade do público, desta circularidade, o único que parecería resultar é: que a vida non é vida e si é vida, esa vida non é máis que precariedade absoluta. Nace precaria e devén precaria. A parte das institucións públicas constituídas para o coidado desas vidas políticas que nacen precarias temos unha vida en común, vidas vividas en comunidades -familias, amigos, grupos, redes, veciños, etc., organizacións máis vellas que o estado e constituídas tamén para o coidado da vida. Este coidado que cada individuo encarna ao seu xeito ou do xeito que pode, non nos fai devir precarios senón que ata, en moitos casos, protéxenos do des-coido institucional. Poder A día de hoxe o estado subvirte a súa tarefa de administrar coidados converténdoos con todo nunha canle de expansión de precariedade. Ioga No meu concello deixou de ofrecerse o ioga (para todos os públicos). Cando pregunto polas razóns infórmanme de que é unha actividade que non ten demanda e ademais que non se conta con monitores para ensinala. É dicir, parece que non hai nin interesados en asistir nin interesados en impartirla. Uns e outros deixaron de existir, así de sinxelo. Polo tanto, derívanme ao queimagraxas que se imparte nos días e ás horas en que antes había ioga. Ao principio o nome fíxome ata graza pero logo, ás veces, tórceseme o xesto. Seguramente que non era a intención, pero este nome é moi simbólico. Parece que con el se parte da idea de que somos unha poboación con tendencia á obesidade, algo probablemente moi real. Dado que a obesidade é perxudicial para a saúde é lóxico que se facilite o seu coidado. Pero, para un coidado "sostible" a proposta debe ir encamiñada a poñer remedio na raíz do problema e non a tapalo. Por poñer un exemplo: a promover unha dieta menos sedentaria e máis saudable en lugar de consumir a saco calquera cousa para despois queimala. Nacemos precarios e está claro que nos saben vulnerables e precisamente porque o somos, no canto de coidarnos prefiren facernos devir aínda máis precarios. Non me parece mal que exista no mercado a opción do queimagraxas, o que me parece criticable é que as nosas administracións públicas nos "queiran" tan pouco. Se de verdade estamos gordos, que seguro o estamos, que nos axuden a coidarnos para non ter que queimarnos. De calquera xeito, o des-coido non é este, aínda que este -en certo xeito- forme tamén parte dunha sintomatoloxía máis complexa. O que verdadeiramente estase des-coidando neste proceso concreto é a unha comunidade de xente que demandábamos o ioga e que acudiamos con regularidade a esta actividade. A día de hoxe aínda somos unhas quince persoas as interesadas; iso sen contar coas que afortunadamente cumpren os requisitos e poden asistir ao ioga para persoas maiores que organiza a área de asuntos sociais do concello e ao que, tamén a día de hoxe, acoden máis de 40 persoas. Esperemos que non desapareza. Non me vou a entreter en defender os beneficios dunha actividade como o ioga porque a intención desta reflexión non é a de venerar a súa virtudes para sumar adeptos senón a de reivindicar políticas públicas sensibles para o coidado da vida. Seguindo coas xustificacións do concello, non hai ioga porque non hai demanda e/ou ademais de non haber demanda, non hai monitores. Non hai monitores, concretamente, para atender a demanda no concello de Corcubión. No resto de poboacións os concellos si ofertan ioga. As razóns son ben sinxelas pero tápanse co queimagraxas. E é que o estado quérenos precarios, e por extensión así o defenden as institucións, as deste concello e as de case calquera outro. Por iso, principalmente por iso, non temos ioga en Corcubión. No resto de poboacións do ao redor, na maioría dos casos, o ioga recorreu á vida en comunidade en lugar da as institucións públicas e organízase de xeitos informais evitando as contratacións precarias que administran os concellos. Na gran maioría de casos o ioga estase impartiendo grazas ao respaldo de asociacións ou de redes de proximidade que facilitan unha forma de traballo (só) algo menos precaria. Sempre foi necesario, pero agora máis que nunca, a política debería de defender o coidado da vida, precisamente porque é en esencia precaria e porque pese a iso, estalla precarizando cada día máis. * Nota - Para aquel que ao ler esta reflexión quéirame colocar nalgún bando, equivócase. Esta historia é para todo aquel que se compromete a administrar o público.

Artigos de María Bella en QPC

Fonte

Comentarios