O Modesto Patrimonio: Explorando a toponimia dos camiños do Monte do Pindo
08:30 28/04/18
De viaxe polo Monte Pindo, xa baixo o Pico de Penafiel-Foto-Modesto
O pasado 20 deste mes de abril, un grupiño de amigos decidimos facer unha marcha pola ladeira oeste do Monte do Pindo na caída a ponte do Ézaro. Levábamos como guía a Pepe do Fieiro e a intención era encontrar dúas covas usadas polos refuxiados na Guerra Civil.
Saímos da Ponte do Ézaro pola marxe esquerda do río seguindo o primitivo camiño das Pesqueiras. Ó chegar á altura da caseta de Quintana torcemos á dereita, no camiño da Laxe Miravela, e encontrámonos o paso totalmente atrancado cos troncos podridos de eucaliptos caídos.
Polo camiño de Miravela-Foto-Modesto
Despois de salvar este obstáculo, seguimos cara á Portela Ventosa polo cauce do rego seco despois de saltar varios piñeiros caídos. Un pouco antes de encontrar o Rego das Canas, sobresaían de entre os toxos algúns montóns de seixos, pensando que preto houbera algunha mina de Wolfran. Pois non, segundo Pepe, tratábase de cuarzo apilado e recollido por mulleres e nenos polo monte para vedelos por peso á Fábrica de Brens. Baixábanos en cestos na cabeza, cruzaban o río Xallas na barcaza e despois un camión os transportaba a fábrica. Todo este negocio acabou no ano 1951 coa construción da ponte. Á empresa resultáballe máis barato ir directamente co camión á mina de Lira de Carnota.
Seixos no Rego das Canas-Foto-Modesto
Quixemos seguir o itinerario polo Val das Canas, pero resultou tarefa imposible polo manto de toxos e troncos atravesados. Tivemos que subir o cerro e escomenzar a saltar de pedra en pedra, calculando mentalmente o salto para non caer nalgunha fochanca agochada entre restos de fieitos.
Despois de ir de pedra en pedra uns 200 m. chegamos á paraxe do Rego Bravo. Neste pequeno treito obsevamos que a auga do rego cambiaba de ruta desviándose por outro cauce distinto coñecido como Rego dos Cabalos, para desembocar no Xallas á altura da caseta de Quintana. O causante deste desvío pudo ser o lume que o eliminar o manto os temporais arrastraron restos sedimentarios baixados da ladeira que se foron acumulando no Rego das Canas facendo de presa e forzando o desvío.
Aquí, ao pé da Pena Longa, aínda existe un gran espazo poboado por carballos ananos dos que comezan a brotar as follas verdes. No seu entorno, segundo conta Pepe, existía un campo con moito pasto e no inverno brotaba auga dunha fonte onde nace o Rego das Canas.
Rego Bravo, na Penalonga-Foto-Modesto
Seguimos cruzando o rego e comezamos a subida nun treito duns 50 m. onde existe unha agrupación de grandes rochas destacando a zona central. Aí e onde esta a caverna coñecida como “Pedra Cabana”. Seguimos a media ladeira, cruzamos o Camiño das Pesqueiras e pasamos polo lateral leste do Outeiro Negro despois de andar uns 200 m. Estamos na paraxe coñecida como Baixo da Ortigueira, xusto en frente temos o Pico de Peñafiel. Camuflado entre rochas, encontramos a segunda cova, moi difícil de localizar e máis complicado entrar. Destas covas falaremos noutro apartado.
Regresamos baixando con forte pendente, procurando non caer de bruces, cruzamos de novo o Rego das Canas e regresamos polo mesmo camiño de subida. Tempo previsto, dúas horas. Tempo invertido, catro horas.
Patrimonio Pindexo
- O Modesto Patrimonio: A Cabana das Chozas, outra Caverna dos refuxiados no Pindo.
- O Modesto Patrimonio: A Furna do Río da Barco.
- O Modesto Patrimonio: Fonte Mateo e A Cova dos Morcegos no Monte do Pindo.
- O Modesto Patrimonio: A Cova da Pendente do Monte Pindo.
- O Modesto Patrimonio: Os muíños do Monte do Pindo.
- Con Pepe do Fieiro redescubrindo os tesouros do Monte Pindo.
- Pepe do Fieiro: “Dicían os nosos vellos…”.
- Ézaro, unha viaxe polas covas dos agochados no Monte Pindo (Parte 1).
- Ézaro, unha viaxe polas covas dos agochados no Monte Pindo (Parte 0).
- Da Raínha Lupa á Cova da Xoana, pasando por Duio, con Pepe do Fieiro.
O Modesto Patrimonio
- Os lavadoiros de Dumbría.
- O Cruceiro de Calo.
- O bichoco da pataca.
- O Modesto Patrimonio: As Xunqueiras de Cee na ría de Corcubión.
- O sarcófago da Igrexa parroquial de Buxantes.
- A Cabana das Chozas, outra Caverna dos refuxiados no Pindo.
- A Furna do Río da Barco.
- Fonte Mateo e A Cova dos Morcegos no Monte do Pindo.
- A Cova da Pendente do Monte Pindo.
- O Castro de Alvarellos de Berdeogas.
- Lugas de Castrelo, Colúns.
- A Capela de San Marcos do Logos.
- Os muíños do Rego de Quenxe.
- Por que lle chaman as Caldeiras do Castro?:
- Semellanza dos nosos muíños fariñeiros cos canarios.
- Os muíños da nosa comarca.
- Recordando o día máis angustioso de Xesús.
- As varas: As antigas unidades de medida.
- Recordando algo da historia da parroquia de Berdeogas.
- A hidrocentral “Electra del Jallas”.
- O 50 aniversario do Encoro da Fervenza.
- A igrexa parroquial de Dumbría.
- Un Modesto repaso aos costumes avespa velutina.
- O piñeiro-marco entre Cee e Corcubión.
- A escola de Dumbría.
- Reparación do piso e do teito da Igrexa de Buxantes.
- O Dolmen da Pedra da Arca.
- A Cabana da palla do millo.
- Apañar o mato en primavera.
- A Ponte de Canelas en Dumbría.
- O arado de madeira ou tamén chamado romano.
- O Cruceiro pantasma do Monte de Olveira.
- Memoria Histórica de Buxantes – Muíño da Fonte Santa.
- O Castro de Castromiñán.
- O lugar de Quenxe.
- A Igrexa Parroquial de Buxantes.
- A Igrexa Parroquial da Ameixenda.
- O Bico do Santo en Carnota.
- Os muíños do Monte do Pindo, por Modesto García Quintáns.
Novas relacionadas
Fonte
- Redacción de QPC ([email protected]).