Xoves. 28.03.2024
El tiempo

A Ría de Corcubión cítase coa “Gloriosa” épica e historia tras 270 anos

O último combate do navío Glorioso. Autor Augusto Ferrer Dalmau 2014-Museo Naval
A Ría de Corcubión cítase coa “Gloriosa” épica e historia tras 270 anos
Este ano cúmprense 270 anos destes feitos coñecidos entre outros nomes, como a “Xesta ou carreira do Glorioso”. E o amante da nosa historia, Vicente Jesús Bernal Tortosa quere compartir con nós este artigo que lembra aquela !época marabillosa con buques dun porte e beleza incuestionable onde as comunicacións e o transporte marítimo eran fundamentais”.  

A Ría de Corcubión cítase coa “Gloriosa” épica e historia tras 270 anos

O Glorioso foi un navío do século XVIII pertencente á Armada Española, téndose encargado a súa construción no arsenal da Habana en xaneiro de 1738. Foi botado antes do previsto, en 1740 debido ao incremento de actividade naval da flota británica. O navío de dúas pontes, cun porte de 70, estaba chamado a ser un dos buques máis honrados e respectados polos seus adversarios, protagonizando uns feitos de armas que tiveron lugar durante a guerra do asento, común e vulgarmente coñecida como a “Guerra da orella de Jenkins”.

Durante o mes de xuño de 1747 baixo o mando do Capitán de Navío don Pedro de Mesía da Cedra, a mañá do 28 de maio de 1747 o Glorioso parte da súa base na Habana, en demanda ás costas da península. Acostumaba facer estas longas travesías o navío, coa única finalidade de transportar diversas mercancías valiosas e caudais entre as posesións do imperio español en América e a península.

Nesta ocasión o Glorioso transportaba ademais doutras mercancías valiosas, catro millóns de pesos de prata e 4.400 onzas de ouro, o que supón unha cantidade sete veces superior ás moedas recuperadas polo buque americano Odissey durante o recente expolio ao pecio da Fragata da Armada Española Nosa Señora das Mercés. O valor da carga transportada nesta ocasión ascendía a un tesouro valorado ao equivalente nos nosos días, á nada desdeñable cifra de catro mil millóns de euros. Ao asomar a proa á altura das Azores o martes 25 de xullo, o Glorioso avistou un convoio de mercantes ingleses escoltado polo navío HMS Warwicks de 60 canóns, a fragata HMS Lark de 60 canóns e un bergantín.

O enfrontamento foi inevitable, e tras este primeiro combate o Glorioso rexeitou vitoriosamente o ataque dos buques ingleses desmantelándolos por completo, o cal non foi aceptado polo alto almirantazgo inglés que decidiu apartar do mando ao comandante do Warwicks e ao xefe do convoy, o Capitán John Crooksanks. Finalizada esta primeira contenda o Glorioso proseguiu a súa singradura rumbo á península, improvisando reparaciones que eran inevitables realizar coa finalidade de alcanzar coa maior celeridade as costas españolas.

Con todo o luns 14 de agosto atopándose cerca do cabo Fisterra, baixo unha densa néboa, tras despexarse o navío decatouse da presenza de novos buques ingleses pola zona,o navío de liña HMS Oxford de 50 canóns, a fragata HMS Shoreham de 24 e o Bergantín Falcon de 20, escuadra ao mando do almirante Byng. Os buques da escuadra inimiga inglesa, máis rápidos e áxiles que o navío español, rodeárono rápidamente e houbo de tocar zafarrancho de combate, colocándose noso veterano capitán na toldilla xunto a varios oficiais e estando o resto da dotación nos seus postos alerta e preparados.

O segundo combate foi inevitable, debido á persistente persecución e hostigamiento dos buques ingleses. Esta vez o navío HMS Oxford atacou primeiro e tras unhas curtas pero intensas horas de intercambio de lume entre pólvora e fume, houbo de retroceder con toda a súa armadura desarmada, momento no cal o Glorioso aproveitou para poñer rumbo á ría de Corcubión, para así zafarse do resto do resto da escuadra e poñer a salvo o tesouro que transportaba. Don Pedro de Mesía coñecedor das excelentes características desta ría para a súa navío, debido a informacións publicadas na época, que describían perfectamente a vila e a súa contorna.

O día mércores 16 de agosto de 1747, o fermoso e imponente navío Glorioso digno do seu nome, sen bauprés e case sen popa, bica as augas de ríaa de Corcubión arribando ao seu porto , onde fondeou e descargou o preciar cargamento dos seus bodegas. O tesouro empezou a ser transportado a mañá do 19 de agosto mediante carros a unha igrexa situada a uns 6 quilómetros terra dentro do porto de Corcubión.

Estudos posteriores propoñen como hipótese máis real, a igrexa de San Mamede de Salgueiros como a ubicación inicial dos caudais, os cales posteriormente en setembro foron trasladados á igrexa de San Antonio de Baíñas. Sendo finalmente depositado no colexio de San Clemente de Pasantes en Santiago de Compostela desde onde debería ser transportado á corte.

O Glorioso permaneceu estratégicamente apostado co seu costado de estribor listo para abrir lume contra o inimigo si chegado o caso fose necesario, unhas 400 iardas máis ao norte da liña de lume que conforman as actuais fortificacións do Cardeal (Corcubión) e do Príncipe (Ameixenda), no interior dunha ría que por aquel entón non contaba con fortificacións para o seu defensa tras ser abandonadas as obras das mesmas por razóns de índole económicas, sen ser finalizada a construción dos seus cimentos na súa totalidade. Deste xeito o Capitán de Navío don Pedro de Mesía da Cedra, improvisou unha defensa da ría, consistente na construción provisional de dúas baterías en terra, desembarcando para iso canóns de a bordo.

Durante as semanas posteriores a tripulación do navío mantívose traballando nas reparación dos últimos danos causados durante o enfrontamento coa escuadra inglesa, dándose por finalizadas estas reparaciones a mediados de Setembro. Tras varios intentos errados debido a condicións meteorolóxicas non favorables, finalmente o Glorioso logra partir a segunda semana de outubro da nobre vila de Corcubión, tras permanecer dous meses no interior do estuario corcubionés. Esta sería a última oportunidade durante a cal só uns cantos privilexiados veciños, tiveron a ocasión de contemplar a bela estampa deixada atrás polo ronsel dun dos máis buques lendarios da Armada española durante o seu último adeus rumbo ao máis heroico final.

Este ano cúmprense 270 anos destes feitos coñecidos entre outros nomes, como a “Xesta ou carreira do Glorioso” da cal non deixan de emanar ríos de tinta dourada, coa cal escríbese a épica e as máis nobres fazañas acaecidas ao longo da historia. Corcubión e os seus non máis de 300 habitantes que por aquel entón residían na Vila, contribuíron á posterior redacción duns dos capítulos máis gloriosos da nosa historia.

  • Vicente Jesús Bernal Tortosa, apaixoado da historia e da Costa da Morte.

Máis novas de historia

Castelo do Príncipe

Fonte

Comentarios