O patronazgo de San Marcos en Corcubión

07:44 17/03/18

Máis de catro séculos pasaron desde que se iniciase o patronato de San Marcos na vila, en 1578, durante o cuarto condado de Altamira na localidade

Antecedentes históricos

Herdou o IV Conde de Altamira, Rodrigo de Moscoso Osorio e Toledo o condado á morte do seu pai, sendo o representante da Casa de Altamira que maior vínculo tivo con Corcubión. Contraeu matrimonio en 1555 coa poetisa Isabel Leonor de Castro e Andrade quen ao cabo sería a principal promotora para facer realidade que San Marcos se convertese no patrón desta Vila.

Traslado de San Andrés de Canle a Corcubión

Escudo da sancristía do ábside IV condado Altamira-Foto-M. Caamaño Corcubión era unha pequena Vila baixo o protectorado e dominio do IV Conde de Altamira. Desde os seus inicios unha aldea, cuxo orixe foi a poboación anexa á ermida de San Andres de Canle, situada en terreos próximos á zona que actualmente coñecemos como "Amarelle". Posteriormente, o actual núcleo urbano foise formando contorna ao mar e as súas actividades, converténdose deste xeito nun punto de referencia e paso obrigado, para os buques das diferentes nacionalidades que por aquel entón surcaban os mares en pos do comercio. A Vila de Corcubión, elixida como cabeza desta xurisdicción estaba composta por máis dunha veintena de parroquias, todas comprendidas dentro da provincia de Santiago. A igrexa que estaba xunto ao mar contorna á cal o actual Corcubión ía crecendo a pasos axigantados, contaba cunha imaxe traída de Italia, a cal todos os veciños consideraban patrón da vila. San Andrés de Canle e a súa ermida cada día tiñan menos actividade, eran contados os veciños que cada vez con menos asiduidad, subían a venerar ao seu santo. A nova igrexa de San Marcos, máis próxima ao mar e ao novo núcleo urbano formado, cunha poderosa actividade comercial en comparación co obsoleto e ruinoso núcleo de San Andrés, propiciou que a vida transcorrese case exclusivamente na actual Vila.

Chegada de San Marcos a Corcubión

Imaxe de San Marcos da Igrexa de Corcubión-Foto-Mari Carmen Caamaño Non coñecida con exactitude a data de chegada da imaxe de San Marcos a Corcubión, si é sabido que durante a Baixa Idade Media as relacións entre portos italianos e galegos eran habituais. Esta actividade comercial entre portos, intensificouse aínda máis trala vitoria da Armada Española o 7 de outubro de 1571 sobre os turcos en Lepanto. Sendo os mariñeiros de Muros os que con maior asiduidade facían esta ruta debido ao maior porte dos seus buques, os que con total probabilidade nun das súas viaxes trouxesen a imaxe de San Marcos. As viaxes a Italia tanto do III, como do IV conde de Altamira eran habituais polo que debemos supoñer que esta imaxe foi encargada polo IV Conde antes do seu cedo falecemento, apenas cumpridos os cincuenta anos. Deste xeito e tralo seu repentino falecemento, o labor foi culminada pola súa esposa Isabel Leonor. Autor do segundo Evangelio San Marcos, cuxa festividad celébrase o 25 de abril ten por símbolo o león alado, sendo patrón de notarios, avogados, artistas vitrales, cautivos, de Venecia e Egipto. A imaxe presenta a San Marcos sentado e vestido como un “Dux veneciano”, un león alado aos seus pés e os escudos nos seus campos os “roeles dos Castro” á súa dereita, xunto coa "cabeza de lobo dos Moscoso" á súa esquerda, na parte superior do respaldo da súa cadeira.

Nomeamento de San Marcos como novo patrón

Aberta as disputas, a ermida de San de Andrés, no monte, a desmano, en estado ruinoso e con tan só dúas imaxes; e a de San Marcos nova cunha imaxe xa venerada polos veciños decídese por acordo veciñal, eclesiástico e da alta xerarquía, a unión das dúas parroquias nunha a favor de San Marcos. En 1578 reunidos as máximas autoridades da Vila, o cura rector da nova parroquia de San Marcos D.Alberto González de Ozón e o arzobispo representante da curia compostelana D. Francisco Branco, decídese nun solemne acto tras compartir patronazgo durante varios anos San Andrés de Canle e San Marcos, que finalmente ambas queden anexionadas, sendo o patrón San Marcos.

Lenda contorna a San Marcos e a súa chegada

Contorna a San Marcos e a súa chegada a Corcubión xurdiu anos máis tarde unha lenda, fundamentada en parte no real sen ser do todo certa e doutra banda na ficción dando lugar esta. Conta a lenda que se atopaba a imaxe a bordo dun buque, dos que estaban no porto da vila que chegara facía algún tempo a Corcubión. Pasados uns días, o buque intentou facerse á mar para proseguir coa súa derrota de navegación, pero os fortes temporais impedíanlle facerse á mar unha e outra vez. Un día a tripulación influenciada e empuxada por supersticións normais naquela época, decide deixar a imaxe en terra apreciando claramente como o temporal comeza a amainar ata desaparecer por completo. Deste xeito xorde como lenda a mestura entre a verdadeira historia e a súa chegada en barco, coa crenza popular.

Izado do pendon Mercado Medieval de Corcubion do pasado ano

Izado do pendón Mercado Medieval de Corcubión do pasado ano Todos estes símbolos, escudos e significados, han transgredido a barreira natural do tempo ata os nosos días, converténdose en modo de vida e aceno de identidade da cotidianeidad de todos os Corcubionenses. Esta historia viva do medievo, queda patente nas diferentes festas como a conmemoración do propio patronazgo, así como do mercado medieval da localidade, onde toda esta simboloxía das diferentes familias pertencentes á casa de Altamira na Vila, alcanza o seu máximo esplendor.