O Modesto Patrimonio: O Cruceiro de Rebordelo (Salgueiros de Dumbría)
Rebordelo é un lugar, con tres veciños, que pertence á parroquia de Salgueiros (Dumbría). Está situado a uns 200 m. no borde oeste da estrada AC-552 de A Coruña-Cee, un pouco antes de chegar a aldea de Vilanova. Polo norte deste lugar pasaba o Camiño Real de Bustelo a Muxía que cruzaba o río Castro por uns pasais coñecidos como “Os Posados de Mintiráns”.
Fronte a este lugar e no borde norte deste camiño existía un cruceiro de pedra coñecido como “O Cruceiro de Rebordelo” que ó longo da súa historia debeu moverse por distintas paraxes do entorno. Todo o que imos contar sobre este cruceiro está sacado das conversas mantidas con persoas maiores, alguhas das cales xa non están con nós, que son os únicos documentos verbais para poder recompoñer a súa historia.
Dicían que este cruceiro estivo no lugar de Codesos e sobre mediados do s.XX un veciño do caserío da Cubela levouno para a súa horta. Este caserío, que xa non existe, estaba situado a uns 300 m. na marxe este e no borde da estrada AC-552, un pouco antes de chegar a Rebordelo. Esta casa facía de marco municipal que separaba o Concello de Cee co de Dumbría.
Un documento do 26 de Xuño de 1920 fala deste marco e dí: "Sexto Mojón: Se reconoció como tal la arista S.O. del cuerpo principal del edificio conocido como Casa da Cubela, propiedad de los herederos de Ramón Romero”.
Pois ben, contaban que este veciño tiña problemas co cruceiro na horta porque de noite aparecían cousas misteriosas como luces e ruídos estranos polo que determinou levalo ao borde do Camiño Real de Muxía. Outras versións contraditorias falan de que este cruceiro foi feito por Ramón Calo Liñeiro da casa de Calo de Rebordelo, no ano 1890. Esta casa tamén era coñecida como “Casa do Casillero”. Descoñezo se este Ramón tiña algún parentesco con Ramón da Cubela. O que si está claro é que este cruceiro desapareceu na época da República, xunto con outros da parroquia, culpando a uns xitanos que o romperon para roubarlle o aro de ferro que unía a cruz coa vara.
Algún veciño opinaba que sobre os restos tirados no chan, un trozo da vara tiña gravado 1770 e a cruz din que foi para unha casa do lugar de Vilanova.
Na actualidade, o Camiño Real xa non existe, e no entorno só se recoñecen unhas rochas onde nunha delas ten o furado cuadrangular onde se asentaba o pé do cruceiro. Tamén contaban os veciños desta parroquia que na paraxe do monte de Ciáns, próximo a este lugar, había outro cruceiro que foi derribado na época da República. Comentaban que os cachos deste cruceiro foron usados como pedras para cercar un muro paralelo ao camiño. Revisando este muro logrei encontrar algúns trozos que poden ser deste cruceiro.
Tamén recordar que o norte do lugar de Rebordelo, a uns 400 m. na marxe esquerda do camiño a Salgueiros houbo un caserío coñecido como “Campainzas”, que xa non existe.
Patrimonio Pindexo
- Monte do Pindo, o remedio natural para rebaixar o colesterol.
- O Modesto Patrimonio: Subida ó Pico de Peñafiel do Monte do Pindo.
- O Modesto Patrimonio: A toponimia do Monte do Pindo.
- O Modesto Patrimonio: O topónimo: O Pindo ou Monte Pindo?.
- O Modesto Patrimonio: Explorando a toponimia dos camiños do Monte do Pindo.
- O Modesto Patrimonio: A Cabana das Chozas, outra Caverna dos refuxiados no Pindo.
- O Modesto Patrimonio: A Furna do Río da Barco.
- O Modesto Patrimonio: Fonte Mateo e A Cova dos Morcegos no Monte do Pindo.
- O Modesto Patrimonio: A Cova da Pendente do Monte Pindo.
- O Modesto Patrimonio: Os muíños do Monte do Pindo.
- Con Pepe do Fieiro redescubrindo os tesouros do Monte Pindo.
- Pepe do Fieiro: “Dicían os nosos vellos…”.
- Ézaro, unha viaxe polas covas dos agochados no Monte Pindo (Parte 1).
- Ézaro, unha viaxe polas covas dos agochados no Monte Pindo (Parte 0).
- Da Raínha Lupa á Cova da Xoana, pasando por Duio, con Pepe do Fieiro.
- Os muíños do Monte do Pindo, por Modesto García Quintáns.
OUTROS ARTIGOS NO "MODESTO PATRIMONIO”
- A Capela do Torrado na igrexa de Buxantes
- Monumentos megalíticos en Dumbría
- Lugar de Figueroa de Buxantes.
- Historia dos lugares da parroquia de Buxantes.
- Buxantes. Recordando os tempos pasados
- A Devesa do Anllares (Arcos)
- As cancelas do lugar do Ézaro. De mediados do 1800 aos finais do 1900
- O río Castro nas imaxes de satélite modernas
- Penas Sacras polo territorio de Dumbría.
- O Marco do Couto e O Vakner no concello de Dumbría.
- A primitiva capela de San Antoniño de Brens.
- O Calendario dos artegos.
- A pedra do Encanto de Olveiroa.
- Os muíños fariñeiros en Dumbría.
- O Cruceiro do Alto de Gures.
- Muíños Hidráulicos no Concello de Cee.
- Modesto García Quintáns debulla a historia da Casa da Vacariza, que entra na lista vermella do Patrimonio.
- Ano 1902: Consternación na comarca de Fisterra ante a catástrofe no Ézaro.
- Modesto García Quintáns debulla a historia da Casa da Vacariza, que entra na lista vermella do Patrimonio.
- O Modesto Patrimonio: O Cruceiro de Rebordelo,
- Demografía no Concello de Dumbría.
- A Bandeira do Concello de Dumbría.
- A fervenza de Miñóns de Buxantes.
- A Central Hidroeléctrica de Buxán de Dumbría.
- O escudo de Dumbría.
- Os Pasales, a barreira natural do paso sobre o Río Xallas.
- A Casa da Pedra do Ézaro.
- O muíño fariñeiro máis antigo documentado no Concello de Dumbría.
- Memoria histórica lingüística (toponímia) e etnografía do Concello de Dumbría.
- O Cura Rioboo de Berdeogas.
- O Balcón da Costa da Morte.
- As antigas cancelas e e corredoiras de Dumbría
- O Hórreo na Comarca de Fisterra.
- A hidrografía no concello de Dumbría.
- A Ferigresía de Refoxos.
- A Ruta de Pallares.
- Muíños do Río da Lagarteira (II).
- Muíños do Río da Lagarteira (I).
- Un paseo á Ermida das Neves de Buxantes.
- O caserío dO Cotelo de Olveira.
- O Cemiterio de Buxantes.
- A Santiña de Trasufre.
- O Castro de Alvarellos de Berdeogas.
- Lugas de Castrelo, Colúns.
- A Capela de San Marcos do Logos.
- Os muíños do Rego de Quenxe.
- Por que lle chaman as Caldeiras do Castro?:
- Semellanza dos nosos muíños fariñeiros cos canarios.
- Os muíños da nosa comarca.
- Recordando o día máis angustioso de Xesús.
- As varas: As antigas unidades de medida.
- Recordando algo da historia da parroquia de Berdeogas.
- A hidrocentral “Electra del Jallas”.
- O 50 aniversario do Encoro da Fervenza.
- A igrexa parroquial de Dumbría.
- Un Modesto repaso aos costumes avespa velutina.
- O piñeiro-marco entre Cee e Corcubión.
- A escola de Dumbría.
- Reparación do piso e do teito da Igrexa de Buxantes.
- O Dolmen da Pedra da Arca.
- A Cabana da palla do millo.
- Apañar o mato en primavera.
- A Ponte de Canelas en Dumbría.
- O arado de madeira ou tamén chamado romano.
- O Cruceiro pantasma do Monte de Olveira.
- Memoria Histórica de Buxantes – Muíño da Fonte Santa.
- O Castro de Castromiñán.
- O lugar de Quenxe.
- A Igrexa Parroquial de Buxantes.
- A Igrexa Parroquial da Ameixenda.
- O Bico do Santo en Carnota.
