Dona Diáspora nas beiras do Chamangá
08:18 06/05/14
Hai anos que dona Diáspora desexa achegarse polas beiras do río Chamangá aló no norte no departamento uruguaio de Flores. Quere gozar duns saborosos mates na compaña da súa amiga a Tía Mangá. Por sorte, ten un oco na súa ateigada axenda emigrante e vai pasar un par de días no lugar de nacemento dunha muller única que leva desde o ano 500 axudando aos poboadores deste verde anaco da Banda Oriental.
- TÍA MANGÁ: Bueno, che, al final me das una alegría. Mirá que te hacés rogar. No entiendo que no tengas tiempo de venir si estás jubilada y además tenés tarifa plana en todas las líneas aéreas del mundo. Te agradezco que parés un cachito a tomarte unos mates conmigo porque tengo mucho que contarte. Creo necesitás un poco de descanso. Acá podés relajarte escuchando la música acuática del Chamangá y viendo el ir y venir de los laburadores horneros.
- DIÁSPORA: Ti sabes, boa amiga, que foime imposible vir antes. É certo que estou retirada pero non son libre. Son a depositaria emocional dos recordos dos meus veciños que saíron polo mundo adiante e non deixar de moverme para que a memoria manteña o seu arquivo sempre fresco. Os sentimentos non poden gardarse en ningún disco duro. Entón, teño que seguir no rego do esforzo identitario para que non se perda o fío espiritual os avós e os netos.
- TÍA MANGÁ: La verdad mi amiga que vos sos de un material especial. Pudiendo estar en la playita, tranquila, andás por el mundo rompiéndote el bocho sin beneficio ninguno. Yo, en tu lugar, estaría morfando unos ricos marisquitos en el cabo Fisterra escuchando las sabias reflexiones del poeta marinero Alexandre Nerium sobre el carácter de los heroicos domadores de olas. Es bien cierto que vos Diáspora sos la confirmación de que la mujer gayega mantuvo unida en hermandad una etnia que se repartió por los caminos del mundo.
- DIÁSPORA: Non son nadiña especial. A miña saúde non é boa e férveme o sangue diante da inxustiza de ver que os meus irmáns van buscar fóra onde traballar cando vexo que no noso paraíso atlántico hai árbores, auga e penedos que enchen de ledicia aos milleiros de turistas que nos visitan. Ti, en cambio, es un tesouro moi valioso polo teu valente patriotismo. Nunca quixeches viaxar a pesar de que fóra serías millonaria coas ganancias dos dereitos das túas fórmulas secretas de curación e sanación. Hoxe que está de moda o naturismo e as herbas, terías ducias de grandes empresarios detrás túa para mercarche os teus coñecementos.
- TÍA MANGÁ: No te quejés, los gayegos triunfaron fuera. Se avivaron rápido y para no olvidar reconstruyeron su aldea en el barrio en el que se instalaron. Son gente noble que se mueve por ideales aunque algunos opinen que solamente quieren ganar guita. Te pongo el ejemplo de mi amigo Farruco al que visitaba una vez por mes en sus pagos del Durazno para llevarle una bolsa de yuyos para aliviar los males de los aparceros de su concurrida pulpería. Alguna vez coincidí allí con don José antes de que ingresase en el Regimiento de Blandengues. El bueno de Farruco invirtió todos los cobres que ganó en equipar un grupo militar que fue a defender Montevideo de los invasores ingleses. Los yuyos que le llevaba los regalaba a los gauchos; decía que las medicinas tienen que ser gratuitas.
- DIÁSPORA: Non é unha queixa. Poida que seixa a quentura pola impotencia de ter que soportar a exportación de seres humanos dunha comunidade autónoma que é moi rica en patrimonio cultural e natural. Non me conformo co éxito dos nosos fóra de Galicia porque non é que corresponde. Os galegos non nacemos dunha maleta e lonxe perdemos sempre aínda que fagamos fortuna. Sinto envexa dos que coma ti, botaron raíces no seu espazo propio e non sentiron a morriña das paisaxes da infancia. Que somos boa xente, é certo pero bastante pasmóns por non ser quen de erguer un fogar de progreso en harmonía para non ter que andar afastados camiños que non levan a ningures.
- TÍA MANGÁ: ¡Vos hablás mucho! Sos muy piola conmigo pero te olvidás de que seré muy patriota ---no lo niego--- pero flor de ignorante también porque no conozco el mar. Por eso te decía lo de los marisquitos. El mar que conozco es el de los poetas, seguramente más lindo que el real. Hace años que un muchacho montevideano, Armando Ramos Olveira, se ofreció para llevarme a Cabo Polonio. Le puse excusas. No quiero desilusionarme al ver que el azul del agua no es el que imagino. Me muero si veo que hay manchas de combustible en la playa de Piriápolis o en la de La Paloma; algo que me comentaron sucede con frecuencia por el tráfico de buques petroleros. ¿Me entendés lo que te quiero decir?
- DIÁSPORA: Agora vai resultar que unhas pingas de petróleo son máis fortes que ti que levas máis dun século sen coller un arrefriado. Non sei eu pero poida que non queiras ver o mar xa que a túa nova plantación de marihuana necesita dos teus coidados de garimosa menciñeira. Entendo que queiras quedar ben co panteísta presidente Mujica. Penso que unha fin de semana nas rochas de Rocha non afectarán o crecemento da plantación. Eu apoio o novidoso proxecto de cultivo baixo control estatal que irá abrindo as mentes de moitos gobernantes que hoxe están pechados ao indiscutible beneficio de rematar coas ganancias millonarias dos traficantes.
- TÍA MANGÁ: En serio, te digo que no me quedo por miedo a que la plantación se atrase. Tengo experiencia con la marihuana a la que respeto mucho por sus cualidades anti-tensión. Le vengo dando media docena de plantitas a todos los que me consultan con crisis de ansiedad. Es una eficaz terapia. El tener que plantarlas y cuidarlas los hace responsables. Mi receta es de un puchito por semana después de terminar la semana laboral. Se puede elegir el sábado por la noche o el domingo en el Centenario viendo como mi glorioso Peñarol caga a goles a “los otros”. No me acerco al mar por no sufrir un desengaño; a mis siglos no me conviene el lagrimear desconsoladamente.
- DIÁSPORA: De acordo miña amiga, non quero teñas ningunha perda de saúde. Teñome que despedir. Xa sei que estiven pouco tempo e que non puideches ensinarme todas as pinturas rupestres deste sitio arqueolóxico cheo de riqueza cultural. Quedei en Bos Aires coa presidenta Fernández –-recíbeme o 17 de maio--- para falar do interesante proxecto chamado “Pampa Azul” que poñerá en valor os recursos mariños da República Arxentina. Agradezo que me chame e aproveitando que é o Día das Letras Galegas, fareille a lembranza de que o Centro Galego de Bos Aires non pode desaparecer e que necesita un aniño máis de axuda estatal. O certo é que volverei axiña. Estou convidada polo “gayego” Vázquez para celebrar o seu triunfo nas vindeiras eleccións presidenciais do mes de novembro. Coñecino cando era intendente municipal de Montevideo e foi unha alegría escoitarlle manifestar o seu orgulloso pola herdanza de sangue compostelán e ourensán.
- TÍA MANGA: Siento que te vayas tan pronto. Me quedaron varias cosas en el tintero. Una son los gratos recuerdos de cuando venía a visitarme un botija de acá al lado –- le llamaban “Bebe”--- que de mayor se hizo famoso por querer cambiar la política corrupta de los dos partidos tradicionales del Uruguay. Cuando vuelvas te lo explico en detalle. Si te acordás, saludá a Cristina de mi parte y si te animás le podés comentar que en Argentina se debería de empezar a debatir sobre la reglamentación del consumo y cultivo de marihuana. Que tengas un buen viaje y no te olvidés de que acá tenés siempre un matecito solidario esperando por vos.
- Manuel Suárez Suárez. (mansuarez[arroba]quepasanacosta.gal).
Outros artigos dende Lonxe de Montevideo
- Dona Diáspora na cidade uruguaia de Melo.
- San Gardel de Tacuarembó.
- Dona Diáspora na rambla de Piriápolis.
- Un fogón artiguista en Madrid.
- As Cartas do Avó Pascasio: Os neopiratas á abordaxe de Galicia.
- As cartas do avó Pascasio: O “Clan do Clarinete” perdeu a partitura:
- As cartas do Avó Pascasio: O caldo galego sempre vén ben.
- O poema e a canción.
- As cartas do Avó Pascasio: A boa saúde do cine arxentino.
- O retorno de Lucía.
- As cartas do avó Pascasio. Unha “Queimada Solidaria” no Centro Galego de Bos Aires.
- As cartas do avó Pascasio: Os números cantan.
- As cartas do avó Pascasio. No barrio montevideano de La Teja.
- Hai que aprender do goberno arxentino!.
- As cartas do Avó Pascasio: Lembras a Burgueño?.
- Consuelo e Susana: unha mesma emoción emigrante en Bos Aires.
- As cartas do Avó Pascasio: O vindeiro xoves 25 de xullo.
- As cartas do avó Pascasio: Unha querella en Madrid.
- As cartas do avó Pascasio: Aplausos para a pontevedresa Ángeles Ruibal.
- O novo Centro Galego de Bos Aires.
- A alegría porteña dunha emigrante de Vila de Cruces.
- As cartas do avó Pascasio. Un interventor con sensibilidade galega.
- Unha loitadora emigrante de Vimianzo en Montevideo.
- As cartas do avó Pascasio. Adeus peixes, adeus leite.
- Volvemos ao Río da Prata.
- As cartas do avó Pascasio: Os neo-filibusteros atacan Pescanova.
- A “Suprema Inxustiza” da impunidade.
- Unha conversa na mámoa de dona Pedra da Arca.
- Unha carta ao Dr. La Blunda [Interventor do Centro Galego de Bos Aires].
- As cartas do Avó Pascasio: Un heroico mariñeiro de Fisterra.
- Dona Diáspora en Borneiro.
- Dona Diáspora en Baíñas.
- As cartas do avó Pascasio: Esperando ós Reis Magos.
- As cartas do avó Pascasio: Unha visita á Casa de Galicia de Montevideo.
- As cartas do avó Pascasio: Aprender dos erros.
- As cartas do avó Pascasio: En busca dos millóns perdidos.
- As cartas do Avó Pascasio: Un fogar común na esquina de Belgrano e Pasco.
- Aquel neno da montaña leonesa de Villamanín.
- As cartas do Avó Pascasio: Enganchados ao carro arxentino.
- As cartas do avó Pascasio: A nosa moeda son os pesos arxentinos.
- As cartas do avó Pascasio: Os nosos carballos.
- As cartas do avó Pascasio: Viñemos para sementar.
- Os españois apretan o cinto.
- O ingreso de dona Balbina na Asemblea Celestial da Emigración Riopratense.
- Uruguai abre o camiño para a derrota dos narcotraficantes.
- Forza Elba!.
- Aos moi prezados dirixentes de entidades galegas na Emigración.
- Unha muller no temón do Centro Galego de Bos Aires.
- A urxencia dunha solución para o Centro Galego de Bos Aires.
- Adeus, egrexio mestre Cordeiro Monteagudo.
- Forza Centro Galego de Bos Aires!.
- Graciñas, prezada Arxentina!.
- Sempre con Arxentina!.
- Berremos forte: forza Centro Galego de Bos Aires!.
- A forza dunha neta da parroquia de Bamiro Montevideo.
- O noso embaixador honorario en Bos Aires.
- O fungueiro de Bartolomé Hidalgo.
- Tres galegos da Costa da Morte en terras montevideanas.
- O hórreo do presidente Mujica.
- “La Juvenil” de Bos Aires e “Casa Cruz” de Baio.
- Forza Adolfo!.
- Dona Diáspora busca traballo en Montevideo.
- Galicia, entre Piriápolis e Tacuarembó.
- An Oriant, graciñas.
- Os mesmos sentimentos emigrantes en Bos Aires.
- Un rapaz solidario chamado Martiño.
- A maleta montevideana de dona Diáspora.
- A maleta arxentina de dona Diáspora.
- A forza dos Penedos de Pasarela.
- Dona Diáspora nas beiras do Río da Prata.
- En Bos Aires, unha romería solidaria.
- A páxina emigrante dunha gaiteira montevideana.
- Sempre na Habana!..
- Imos camiño da Habana?.
- O exilio de don Voto Perdido.
- A nosa herdanza na Habana.
- O futuro do Centro Galego de Bos Aires.
- As tres palabras que perderon os emigrantes.
- Unhas garimosas apertas de dona Diáspora.
- Dona Diáspora en Hollywood.
- Unha aperta fisterrá para Rosario Olveira en Montevideo.
- Ánimo para Cristina e adeus ao prezado irmán Carbajal.
- Galicia fíxose na diáspora.
- Un recordo para Andrés Pazos e unha aperta para Carlos Penelas.
- Dous herdeiros riopratenses: Noemí Rial e Jorge Muíño.
- Unha boa homenaxe aos emigrantes no Uruguai.
- Apertas galeguistas para don Manuel Cordeiro Monteagudo.
- As alegrías e as penas de dona Diáspora.
- Carlos López García-Picos, egrexio compositor betanceiro.
- Un tango para Rosalía de Castro.
- Forza Uruguai!.
- No “Derby” con Roxelio de Cesantes.
- Dona Diáspora quere máis retorno.
- Os grelos de Gladys.
- Os espazos emigrantes de dona Diáspora.
- As empanadas montevideanas de dona Valentina.
- Un baúl da Arxentina.
- A tolemia do voto emigrante.
- A singradura emigrante.
- O ingreso de Andrés Pazos na Asemblea Celestial da Emigración Riopratense.
- A xenerosidade de don Marcelino de Alqueidón.
- Un adeus moi garimoso para Andrés Pazos Pérez .
- A necesaria unidade dos centros galegos en terras americanas.
- As mans de María.
- Unha sesión especial na Asemblea Celestial da Emigración Riopratense.
- A miña noraboa para un país de primeira: Uruguai.
- O molete de Baio e os cruasáns de Malvín.
- Na Asemblea Celestial Riopratense queren que Pepe Mujica sexa o novo presidente do Uruguai.
- As miñas media ducia de razóns para non votar aos BLANCOLORADOS nas eleccións uruguaias.
- Forza Pepe! [O 25 de outubro hai eleccións presidenciais no Uruguai].
- Pérez Prado na Asemblea Celestial da Emigración Riopratense.
- Un adeus fondamente galego para Antonio Pérez Prado.
- O centenario de Tacholas na Asemblea Celestial da Emigración Riopratense.
- Debate sobre Gondomar na Asemblea Celestial da Emigración Riopratense.
- A miña noraboa para Castelao Bragaña.
- A biografía dun poeta emigrado.
- Hai moita preocupación na Asemblea Celestial da Emigración Riopratense.
- Cando Cheíto de Romarís foi para Delémont.
- A sesión do 17 de maio na Asemblea Celestial da Emigración Riopratense.
- Chegou o momento da UNIDADE aos fogares sociais galegos na diáspora.
- Chegou o momento do Espazo Emigrante no monte Gaiás.
- Na Asemblea Celestial Riopratense da Emigración Galega HAI DEBATE postelectoral.
- O debate entre Abraira e Sánchez na Asemblea Celestial Riopratense da Emigración Galega .
- Balbina, unha centenaria de Rebordelo.
- Debate sobre o voto exterior na Asemblea Celestial da Emigración Galega no Río da Prata.
- Necesitamos axentes electorais con experiencia [Absterse os que teñan ética profesional].
- Unha conversa na pizzería montevideana “Subte”.
- A Costa tamén vota dende Lonxe de Montevideo.
- ¿Querés que te haga un churrasquito, Manolito?.
- A familia Penedos de Pasarela.
- Dona Dionisia de Cedeira e as vindeiras eleccións autonómicas.
- O neno do lobo en Montevideo (II): Na esquina de Propios e Carabelas.
- O neno do lobo en Montevideo (I): “Na esquina de Pantaléon Artigas e Ipiranga”.
- Unha boa vacina contra do peronismo.
- ¿Querés un mate, gayego? Tomá mate, che que en el Rio de la Plata no se estila el chocolate.
- O fotógrafo preferido de Carlos Gardel.
- A güeya dun gaucho de Ribadeo.
- Os charrúas do Uruguai e as charrúas de Allariz.
- Un ferreiro de Tines en Montevideo.
- Un atípico emigrante da Laracha en Montevideo.
- Os nosos herdeiros riopratenses.
- A democracia dun capador bergantiñán en Montevideo.
- Un emigrante de Fisterra.
- Os emigrantes dicimos NON aos que queren pechar as portas.
- Entre Barcelona e Montevideo, díptico emigrante.
- De Barallobre a Bos Aires .
Fonte
- Redacción de QPC ([email protected]).