Os centros galego en Europa, crónica dunha morte anunciada
Tipica foliada nun centro galego europeo, neste caso o de Bonn-Foto-Embaixada.gal
As asociacións xogaron sempre un papel moi importante para a emigración. A necesidade de agruparse, intercambiar informacións, interactuar nun mesmo idioma, conservar e compartir tradicións e costumes, combater a soidade e non sentirse desubicado foron os ingredientes básicos para crear estes puntos de encontro tan necesarios. foron o espazo primordial onde se cultivou e mantido a identidade cultural dos emigrantes no exterior. O que comezou como unha xuntanza entre amigos co fin de manter a identidade cultural, alcanzou un carácter organizativo adoptando o rol intermediario entre os dous países e asumindo un papel tanto social como económico. Fundáronse sólidas asociacións que durante xeracións ofreceron ao recentemente chegado un espazo onde sentirse arroupado e asesorado.
Foi moi difícil sobrevivir a través dos anos. A perda de socios e a ausencia da substitución xeracional ademais da infraestructura necesaria para manter os locais, principalmente, derivaron na pechadura de moitas destas entidades e posto en perigo a continuidade doutras tantas. As terceiras e cuartas xeracións están máis que integradas; non teñen a necesidade de achegarse a unha asociación para comunicarse, relacionarse ou manter latente unha identidade. Para a maioría destes casos trátase de dobre identidade, por unha banda, está a cultura arraigada ás súas raíces e, doutra banda, está o berce da cultura na que naceron e criáronse no país receptor. Ben certo é que estamos ante unha riqueza cultural moi importante que serve para estreitar lazos entre ambos países con facilidade.
A emigración actual, con todo, conta co manexo das novas tecnoloxías, con inquietudes diferentes ás da emigración dos anos 60, coas facilidades para viaxar e as ganas de coñecer mundo polo que moitos deles non se suscitan pasar demasiado tempo no mesmo lugar.
Tampouco son portadores da implicación e sacrificio altruísta que se necesita para manter activa unha asociación o que deriva na desaparición por falta de continuidade e dunha economía liquide para facer fronte aos gastos mensuales que conlleva manter un local digno. Na actualidade, os emigrantes optan polas novas tecnoloxías e o internet convértese no novo punto de encontro para agruparse, estreitar lazos con outras culturas e manter viva a identidade. Non necesitan unha sé física para levar a cabo todo este tipo de funcións ou realizar actividades. O concepto de asociacionismo, en definitiva, mantense vivo pero interprétase de forma distinta e, na maioría dos casos, a nova xeración de emigrantes non se sente identificada coas entidades existentes.
Cada vez son menos os centros galegos que se manteñen activos polos diferentes países europeos e, a este paso, presúmese que acabarán desaparecendo. Os alugueres das instalacións fanse insostibles para unha asociación sen ánimo de lucro e, cuxas cotas dos escasos socios, non alcanza. Algúns deles acaban cedendo ante os rexentes dos locais que os converten en restaurantes privados e outras entidades conseguen explotar o servizo de hostelería e, así saír á boia. Tamén han ter que adaptarse ás novas lexislacións para manter "A Lei de Galeguidade" ou entrar dentro dos novos registros da "Nova Lei de Galeguidade", cambiar os estatutos para dar cabida a outras nacionalidades e ampliar así o abano de posibles novos socios... Varias entidades pioneras, cunha gran historia e con "a lei de Galeguidade" no seu poder pecharon as súas portas nos últimos anos.
En Suiza, a "Promoción da Cultura Galega" de Zúrich, inaugurado polo falecido presidente da Xunta de Galicia, Manuel Fraga Iribarne e berce da actual "Asociación As Xeitosiñas" foi o primeiro capítulo da crónica dunha morte anunciada. Os altísimos custos de mantemento, unha directiva incerta e malas xestións, entre outras cousas, levárono á disolución. Nada se sabe do seu importante inventario e, durante varios anos constou como un centro activo dentro de "A lei de Galeguidade" na Xunta de Galicia porque ninguén informara por escrito do seu disolución.
Seguiu os seus pasos no 2014 o "Lar Galego de Róterdam" en Holanda, único centro galego no país e posuidor tamén de "A Lei de Galeguidade". A falta de interese e implicación por parte dunha directiva con substitución generacional levouno á pechadura. 35 anos de historia marcada por unha moi boa cooperación coas institucións holandesas. É o único centro europeo que editou varias obras galegas ao holandés: Adeus ríos, adeus fontes de Rosalía de Castro, Cancións do Lusco ao Fusco de Manuel María coa axuda de Bertus Dijk .
O Centro Cultural Galego de Fráncfort cunha liquidez de 15000 euros foi o seguinte da lista. Un centro situado no corazón dos rascacielos da capital financeira, moi coñecido por ser todo un referente na celebración da Semana Cultural Galega e partícipe, entre outras cousas, do Desfile das Culturas organizado pola cidade. Sen dúbida, un dos centros máis importantes e activos de Alemania pechaba as súas portas para converterse nun restaurante privado de tres pisos. Nada se sabe do paradoiro da súa gran biblioteca nin do inventar.
Os centros galegos de Hamburgo e de Cuxhaven estiveron na corda frouxa varias veces pero, polo momento, mantéñense activos. Núremberg, con todo, apunta a un necesario pero inexistente substitución generacional que tome as rendas do restaurante e da entidade.
O centro galego de Bonn, cuxa foliada é todo un referente para os amantes da música tradicional estivo a piques de despedirse o pasado mes de novembro pero haberá que esperar a xaneiro para pescudar si hai unha nova oportunidade para continuar.
A Nosa Galiza de Xenebra pechou as portas do seu local, vendeu todo o que puido do inventario pero non deron de baixa a entidade. A día de hoxe uns poucos socios están buscando un novo local para intentalo de novo.
Con todo, na cidade alemá de Hannover péchase todo vínculo existente con Galicia. Por unha banda, o "Barrio Galego e.v."creado no 2012 disólvese por falta dunha nova directiva que tome as rendas, falta de socios, de actividade e de apoio e , doutra banda e tras 40 anos de entrega á emigración e tamén portador da "Lei de Galeguidade", o "Centro galego de Hannover e.v" que non consegue unha nova directiva e menos aínda, a substitución generacional que se implique o suficiente para facer fronte a unha sociedade destas características e ás débedas que carrexa. Aínda que ambos tiñan previsto pechar a finais deste mes , un fatídico imprevisto alargou un par de semanas máis o prazo do centro galego de Hannover e.v. O seu presidente Angel González Trigo, un icono, sen dúbida, do mundo asociativo na cidade, lamentablemente, faleceu fai uns días deixando un gran baleiro pero tamén unha gran impronta para o mundo da emigración.
A necesidade de seguir defendendo, compartindo e mantendo unha identidade leva aos emigrantes a crear novos formatos de asociacionismo cuxo futuro céntrase nas novas tecnoloxías. Xéstase así, embaixada.gal. Unha plataforma informativa e participativa onde os novos emigrantes mostran a necesidade de expandir e compartir a cultura galega nos países receptores sen perder o vínculo con Galicia dunha forma máis económica, máis global, máis completa, con perfís preparados para todo tipo de asesoramiento e máis políglota. Un punto de encontro onde o intercambio, a orientación, o apoio e toda contribución ao desenvolvimiento da mesma alimenten as novas inquietudes da emigración do século XXI sen a necesidade de saír de casa
