No “Rover” a barra estase castigando cunhas pizzas dacabalo para festexar a chegada da primavera ao Cerrito da Vitoria. O encontro semanal discorre entre fútbol, voto exterior e emigración galega na República Oriental do Oriental. - FRACO: Bueno, raparigos, haberá que ir preparando as bandeiras para a inauguración do noso gran estadio carboeiro. Ímolo a encher de emocionados carboeiros que festexan a concreción do vello soño dun estadio propio. Vou ir preparando a garganta con mel calentita para poder gritar forte o primeiro gol do equipo nun escenario que está acorde coa categoría deportiva do Club Atlético Peñarol. - POCHO: Vai ser inesquecible. Estou desexando que chegue o día. Ademais da miña gran alegría, vou gozar ao verlle a jeta aos “bolso” que non poderán disimular o que lles rompe que o “Campión do Século” teña unha das mellores canchas do mundo. Os outros son “boludos”. Non agradecen que de agora en diante perderán sempre contra nós pero nun céspede impecable por onde a pelota deslízase con ritmo sostido. - TANO: Hai tamén que recoñecer que temos uns grandes dirixentes. Souberon administrar con eficacia os fondos sociais para construír unha obra de futuro. Non se meteron en ningunha coima que os beneficiase a título persoal. Loitaron por Peñarol para xuntar guita como dignos representantes dos socios. - DON JOSÉ: Agora somos máis fortes. A nosa paixón aurinegra expresarase coa máxima deportividad nun espazo propio que agrandará a nosa gloriosa traxectoria no fútbol mundial. Aínda que vostedes xa a coñecen, recórdolles a frase do mestre Eduardo Galeano: O home é capaz de cambiar de relixión, de partido político ou de muller pero nunca de equipo de fútbol. - FRACO: Estou pensando en Josecito. Ao falar do estadio veume á memoria a linda historia que nos contou sobre o casamento en Galicia dun italiano orixinario do municipio piamontés de Pinerolo. O amigo gaita de don José é un serio investigador, especializado en apelidos galegos no Uruguay. O ano pasado, se mal non recordo, cando se achegou á esquina informounos de que localizara a partida de matrimonio do emigrante do norte de Italia cunha galega do municipio galego de Dumbría. Non me acordo do apelido pero creo era un músico militar ao servizo da monarquía española. - POCHO: É un tipo bárbaro o Josecito! Acórdome que mencionou os dous apelidos galegos dos secretarios de Artigas: Barreiro e Monterroso. Eran xente preparada que admiraban ao “Xefe dos Orientais” e responsables da redacción de importantes documentos e das palabras incluídas nas históricas frases que se lle atribúen ao noso heroe nacional. - TANO: Tes razón, Fraco, sorprendeume que naquela época houbese quen viaxase tan lonxe para casarse. A miña curiosidade levoume ao mapa de Italia. Ao ser fillo duns laburadores emigrantes de Pordenone era a miña obrigación o situar á Città dei Pinerolo. Está a uns 40 quilómetros de Turin [así é en lingua piamontesa xa que Torino é toscano] en zona de montaña próxima aos Alpes. Alí abunda unha especie de piñeiro chamado “pinerolo”. - DON JOSÉ: O que son as casualidades! Acá teño o último libro de Josecito. Dedicoumo uns días antes de volver para o seu Coruña natal. Foi no local social do Patronato da Cultura Galega ao terminar unha das súas charlas sobre apelidos galegos no Uruguay. Miren o título: “SOBRE GALEGOS E ORIENTAIS: FAMILIAS E APELIDOS DE DÚAS BEIRAS”. Lino nunha semana. Son máis de 300 páxinas que axudan a entender que o sangue galego nutriu á Banda Oriental desde os seus comezos ata onte mesmo. É unha obra de consulta obrigada para deputados e senadores. Moi recomendable para o grupo de nabos “blancolorados” que se opoñen a que os nosos emigrantes poidan votar desde o exterior. - FRACO: É unha linda coincidencia. Acordeime de Josecito e don José vén hoxe coa súa última publicación. Antes de abrir o libro quero volver a un tema que temos medio esquecido. É sobre o voto exterior. Preocúpame que unha parte da nosa sociedade sexa totalmente allea aos dereitos dos uruguaios no exterior. Hai xente que está convencida de que os que se foron non deberían poder votar. Os que se borraron para vivir mellor son agora cidadáns do país que lles dá para comer. - POCHO: Non teño moi claro que sexa un dereito o poder votar desde o exterior nas eleccións presidenciais. Opóñome a que voten nas municipais. Son uruguayos, non hai dúbida. Poden ser máis patriotas que eu pero de lonxe non están informados sobre si o ?Pelado? está laburando ben ou si na Intendencia dedícanse ao parchecito por acá no centro e deixan que os pozos en Paso da Area sexan eternos. - TANO: A miña posición non ofrece dúbidas. Quero que os uruguayos no exterior voten en todas as eleccións e impórtame un carallo as razóns que os levaron lonxe. Non se constrúe un país solidario sen os emigrantes. O voto é o lazo oficial que reforza a unión sentimental. O que nunca entendín é a posición restrictiva dos dous partidos tradicionais. Acá tiñan un bo tema para atacar á fronte Amplo que tampouco anda toleado empuxando para que se reforme a lexislación. O galego Pérez Pérez, a quen fai máis de 30 anos que non vexo pero que tratei moito entre 1971 e 1973, indícanos que non é necesaria unha reforma constitucional para legislar sobre o voto exterior. - DON JOSÉ: Cando volva Josecito pedirémoslle que nos fale do voto dos emigrantes galegos no Uruguay. É certo que a nosa Fronte Ampla tampouco se implicou. O tempo foi pasando e os nosos irmáns de fóra seguen sen poder votar. Creo que en América do Sur somos os únicos que non permitimos que se poida votar fose do país. Algo non me pecha, “botijas”. Temos o mellor goberno e melloramos en benestar pero non lle damos bola aos que residen fóra do país. Confío en que o galaico Vázquez e o astur-galaico Martínez formen un dúo de activos promotores dunha lei que lle faga xustiza á nobre suor dos avós no Uruguai. - FRACO: Se me permiten, vou ir á páxina 148 do libro de Monterroso Devesa (para nós Josecito) para ler a entrada titulada Peñarol casou en Coruña. Mirade as voltas da vida! Resulta que o nome do noso gran club de fútbol vén do lugar de nacemento de Juan Baptista Crosa que se casou con Francisca Recamán Pérez en Coruña o 28 de maio de 1763. Na partida, consta que era clarinetista no Regimiento de Infantería Mallorca e “natural da cidade de Piñerol”. O matrimonio estableceuse en Montevideo por ser o destino do músico militar. - POCHO: Pasámo! Quero buscar o de Maroñas. Acordaranse que nos falou da orixe galega do nome do noso barrio. É outra coincidencia co Crosa de “Peñarol” porque Francisco Maroñas é tamén integrante do Regimiento Mallorca en 1765. Lemos que Francisco naceu no municipio de San Vicente dá Baña pero que o apelido é orixinario do municipio veciño de Mazaricos onde hai unha aldea e un río chamados Maroñas. O Josecito é flor de capo! Bríndanos unha obra excepcional que nos achega ao gran aporte galego aos pagos orientais. - TANO: Tócame, dámo! Escoiten o que escribiu na páxina 231: Cantos Acostas, Andrades, Araújos, Balboas, Carballos, Castros, Fajardos, Figueroas, Freires, Lamas, Lemos, Losadas, Machados, Magariños, Mariños, Moscosos, Mosqueras, Nóvoas, Ocampos, Pardiñas, Patiños, Pugas, Quirogas, Ribadeneiras, Saavedras, Silvas, Sotelos, Sotomayores, Troncosos, Ulloas ou Varelas son ostentados por xentes americanas que non gardan (nin poderían) memoria da súa remota orixe galaico! - DON JOSÉ: O amor dun neno coruñés [Josecito] pola súa nova terra convértese nun compromiso persoal para rescatar do esquecemento ás innumerables familias galegas que sementaron honradez no noso país. Non se esquezan, raparigos, de pensar no choque emocional sufrido por aquel botija –de boa familia, o seu pai era médico– que chegou a Tacuarembó en 1951. Merécese o maior dos recoñecementos e voulle a falar ao “Pelado” Martínez para que o teña en conta. Máis aló do seu gran labor investigador é veciño noso xa que vive, acá, a maior parte do ano. Escápase no inverno para estar presente o 25 de xullo na celebración do “Día da Patria Galega” en Santiago de Compostela. Mañá mesmo o chamo para que volva pola esquina.

• Manuel Suárez Suárez. (mansuarez[arroba]quepasanacosta.com).

Outros artigos dende Lonxe de Montevideo

• Un golazo de Cristina!.
• As cartas do Avó Pascasio: Unha ovella negra no poder.
• A auga é vida.
• A moi garimosa República Arxentina.
• As cartas do avó Pascasio: Homenaxe a Amelita Baltar.
• As cartas do Avó Pascasio: O valor dunha neta de Cuntis.
• As cartas do Avó Pascasio: Unha balea azul na Avenida Sarmiento.
• As cartas do Avó Pascasio: O repouso do “Centrojás”.
• As cartas do Avó Pascasio: A almendra no aquelarre.
• As cartas do Avó Pascasio: “Volverei e serei millóns.
• Gol de Galeano!.
• As cartas do Avó Pascasio: O tren que move aos arxentinos.
• As cartas do Avó Pascasio: Un país de novela.
• O segundo mandato do “gayego” Vázquez.
• As cartas do Avó Pascasio: No corazón dos arxentinos.
• As cartas do Avó Pascasio: Non me toquen a Cristina!.
• As cartas do avó Pascasio: Os nosos herdeiros son arxentinos.
• JE SUIS Centro Galego de Bos Aires.
• As cartas do Avó Pascasio: O Centro Galego da Habana.
• Dona Diáspora na Habana.
• As cartas do avó Pascasio: Os avós que laburamos de albañiles.
• Don Tabaré, presidente electo dos uruguaio.
• O médico de La Teja.
• No paraíso dos paraísos.
• Forza Centro Galego de Bos Aires!.
• Un “hornero” chamado Tabaré.
• Carlos Penelas en Compostela.
• Dona Calandria Fernández e don Voitre Singer.
• A desaparición do Centro Galego de Bos Aires.
• Dona Diáspora viaxa ata San Isidro de Curuguatí.
• Un adeus garimoso para un amigo da Costa da Morte.
• Dona Diáspora nas beiras do Chamangá.
• Dona Diáspora na cidade uruguaia de Melo.
• San Gardel de Tacuarembó.
• Dona Diáspora na rambla de Piriápolis.
• Un fogón artiguista en Madrid.
• As Cartas do Avó Pascasio: Os neopiratas á abordaxe de Galicia.
• As cartas do avó Pascasio: O “Clan do Clarinete” perdeu a partitura:
• As cartas do Avó Pascasio: O caldo galego sempre vén ben.
• O poema e a canción.
• As cartas do Avó Pascasio: A boa saúde do cine arxentino.
• O retorno de Lucía.
• As cartas do avó Pascasio. Unha “Queimada Solidaria” no Centro Galego de Bos Aires.
• As cartas do avó Pascasio: Os números cantan.
• As cartas do avó Pascasio. No barrio montevideano de La Teja.
• Hai que aprender do goberno arxentino!.
• As cartas do Avó Pascasio: Lembras a Burgueño?.
• Consuelo e Susana: unha mesma emoción emigrante en Bos Aires.
• As cartas do Avó Pascasio: O vindeiro xoves 25 de xullo.
• As cartas do avó Pascasio: Unha querella en Madrid.
• As cartas do avó Pascasio: Aplausos para a pontevedresa Ángeles Ruibal.
• O novo Centro Galego de Bos Aires.
• A alegría porteña dunha emigrante de Vila de Cruces.
• As cartas do avó Pascasio. Un interventor con sensibilidade galega.
• Unha loitadora emigrante de Vimianzo en Montevideo.
• As cartas do avó Pascasio. Adeus peixes, adeus leite.
• Volvemos ao Río da Prata.
• As cartas do avó Pascasio: Os neo-filibusteros atacan Pescanova.
• A “Suprema Inxustiza” da impunidade.
• Unha conversa na mámoa de dona Pedra da Arca.
• Unha carta ao Dr. La Blunda [Interventor do Centro Galego de Bos Aires].
• As cartas do Avó Pascasio: Un heroico mariñeiro de Fisterra.
• Dona Diáspora en Borneiro.
• Dona Diáspora en Baíñas.
• As cartas do avó Pascasio: Esperando ós Reis Magos.
• As cartas do avó Pascasio: Unha visita á Casa de Galicia de Montevideo.
• As cartas do avó Pascasio: Aprender dos erros.
• As cartas do avó Pascasio: En busca dos millóns perdidos.
• As cartas do Avó Pascasio: Un fogar común na esquina de Belgrano e Pasco.
• Aquel neno da montaña leonesa de Villamanín.
• As cartas do Avó Pascasio: Enganchados ao carro arxentino.
• As cartas do avó Pascasio: A nosa moeda son os pesos arxentinos.
• As cartas do avó Pascasio: Os nosos carballos.
• As cartas do avó Pascasio: Viñemos para sementar.
• Os españois apretan o cinto.
• O ingreso de dona Balbina na Asemblea Celestial da Emigración Riopratense.
• Uruguai abre o camiño para a derrota dos narcotraficantes.
• Forza Elba!.
• Aos moi prezados dirixentes de entidades galegas na Emigración.
• Unha muller no temón do Centro Galego de Bos Aires.
• A urxencia dunha solución para o Centro Galego de Bos Aires.
• Adeus, egrexio mestre Cordeiro Monteagudo.
• Forza Centro Galego de Bos Aires!.
• Graciñas, prezada Arxentina!.
• Sempre con Arxentina!.
• Berremos forte: forza Centro Galego de Bos Aires!.
• A forza dunha neta da parroquia de Bamiro Montevideo.
• O noso embaixador honorario en Bos Aires.
• O fungueiro de Bartolomé Hidalgo.
• Tres galegos da Costa da Morte en terras montevideanas.
• O hórreo do presidente Mujica.
• “La Juvenil” de Bos Aires e “Casa Cruz” de Baio.
• Forza Adolfo!.
• Dona Diáspora busca traballo en Montevideo.
• Galicia, entre Piriápolis e Tacuarembó.
• An Oriant, graciñas.
• Os mesmos sentimentos emigrantes en Bos Aires.
• Un rapaz solidario chamado Martiño.
• A maleta montevideana de dona Diáspora.
• A maleta arxentina de dona Diáspora.
• A forza dos Penedos de Pasarela.
• Dona Diáspora nas beiras do Río da Prata.
• En Bos Aires, unha romería solidaria.
• A páxina emigrante dunha gaiteira montevideana.
• Sempre na Habana!..
• Imos camiño da Habana?.
• O exilio de don Voto Perdido.
• A nosa herdanza na Habana.
• O futuro do Centro Galego de Bos Aires.
• As tres palabras que perderon os emigrantes.
• Unhas garimosas apertas de dona Diáspora.
• Dona Diáspora en Hollywood.
• Unha aperta fisterrá para Rosario Olveira en Montevideo.
• Ánimo para Cristina e adeus ao prezado irmán Carbajal.
• Galicia fíxose na diáspora.
• Un recordo para Andrés Pazos e unha aperta para Carlos Penelas.
• Dous herdeiros riopratenses: Noemí Rial e Jorge Muíño.
• Unha boa homenaxe aos emigrantes no Uruguai.
• Apertas galeguistas para don Manuel Cordeiro Monteagudo.
• As alegrías e as penas de dona Diáspora.
• Carlos López García-Picos, egrexio compositor betanceiro.
• Un tango para Rosalía de Castro.
• Forza Uruguai!.
• No “Derby” con Roxelio de Cesantes.
• Dona Diáspora quere máis retorno.
• Os grelos de Gladys.
• Os espazos emigrantes de dona Diáspora.
• As empanadas montevideanas de dona Valentina.
• Un baúl da Arxentina.
• A tolemia do voto emigrante.
• A singradura emigrante.
• O ingreso de Andrés Pazos na Asemblea Celestial da Emigración Riopratense.
• A xenerosidade de don Marcelino de Alqueidón.
• Un adeus moi garimoso para Andrés Pazos Pérez .
• A necesaria unidade dos centros galegos en terras americanas.
• As mans de María.
• Unha sesión especial na Asemblea Celestial da Emigración Riopratense.
• A miña noraboa para un país de primeira: Uruguai.
• O molete de Baio e os cruasáns de Malvín.
• Na Asemblea Celestial Riopratense queren que Pepe Mujica sexa o novo presidente do Uruguai.
• As miñas media ducia de razóns para non votar aos BLANCOLORADOS nas eleccións uruguaias.
• Forza Pepe! [O 25 de outubro hai eleccións presidenciais no Uruguai].
• Pérez Prado na Asemblea Celestial da Emigración Riopratense.
• Un adeus fondamente galego para Antonio Pérez Prado.
• O centenario de Tacholas na Asemblea Celestial da Emigración Riopratense.
• Debate sobre Gondomar na Asemblea Celestial da Emigración Riopratense.
• A miña noraboa para Castelao Bragaña.
• A biografía dun poeta emigrado.
• Hai moita preocupación na Asemblea Celestial da Emigración Riopratense.
• Cando Cheíto de Romarís foi para Delémont.
• A sesión do 17 de maio na Asemblea Celestial da Emigración Riopratense.
• Chegou o momento da UNIDADE aos fogares sociais galegos na diáspora.
• Chegou o momento do Espazo Emigrante no monte Gaiás.
• Na Asemblea Celestial Riopratense da Emigración Galega HAI DEBATE postelectoral.
• O debate entre Abraira e Sánchez na Asemblea Celestial Riopratense da Emigración Galega .
• Balbina, unha centenaria de Rebordelo.
• Debate sobre o voto exterior na Asemblea Celestial da Emigración Galega no Río da Prata.
• Necesitamos axentes electorais con experiencia [Absterse os que teñan ética profesional].
• Unha conversa na pizzería montevideana “Subte”.
• A Costa tamén vota dende Lonxe de Montevideo.
• ¿Querés que te haga un churrasquito, Manolito?.
• A familia Penedos de Pasarela.
• Dona Dionisia de Cedeira e as vindeiras eleccións autonómicas.
• O neno do lobo en Montevideo (II): Na esquina de Propios e Carabelas.
• O neno do lobo en Montevideo (I): “Na esquina de Pantaléon Artigas e Ipiranga”.
• Unha boa vacina contra do peronismo.
• ¿Querés un mate, gayego? Tomá mate, che que en el Rio de la Plata no se estila el chocolate.
• O fotógrafo preferido de Carlos Gardel.
• A güeya dun gaucho de Ribadeo.
• Os charrúas do Uruguai e as charrúas de Allariz.
• Un ferreiro de Tines en Montevideo.
• Un atípico emigrante da Laracha en Montevideo.
• Os nosos herdeiros riopratenses.
• A democracia dun capador bergantiñán en Montevideo.
• Un emigrante de Fisterra.
• Os emigrantes dicimos NON aos que queren pechar as portas.
• Entre Barcelona e Montevideo, díptico emigrante.
• De Barallobre a Bos Aires .

Fonte

• Redacción de QPC ([email protected]).