Martes. 19.03.2024
El tiempo

Reflexións dende un consultorio de Atención Primaria (I)

Reflexións dende un consultorio de Atención Primaria (I)

Escribo isto dende Lousame, na calma do rural, co motivo inicial deste artigo palpitando: o “cheque regalo” para os sanitarios do presidente Feijóo.

E despois dunha última consulta desas de 50 pacientes citados. Tamén logo da conversa cunha compañeira co mesmo número na axenda nun centro de dúas médicas na que non substitúen a unha delas nas súas vacacións, de ler outro comentario máis dunha médica criticando a Atención Primaria, de falar cunha veciña profesora loitadora que perdeu a esperanza. E cos recordos daqueles primeiros días na facultade de Medicina, nos que sentía que cumpría cun desexo de nena, dedicarme a unha profesión de axuda e daquel agosto de residente de primeiro ano sentada ao carón do meu titor nunha consulta de médico de cabeceira. Unha mestura interesante. Pero do caos xurde a orde, din.

Lin a noticia da proposta do presidente Feijóo de destinar 5 millóns de euros a unha tarxeta turística regalo para que @s sanitari@s os gastemos en establecementos turísticos e axencias de viaxe e pareceume unha falta de respecto e un engano, tras anos xestando recortes, de material e de recursos humanos, que vivo en primeira persoa e que vexo os problemas e dramas que causan.

Xusto dous días despois, por exemplo, compañeir@s dun centro de saúde próximo pedíronnos enviarlles guantes dende o noso consultorio porque os que tiñan non lles chegaban. Levamos tempo vendo como @s usuari@s soportan listas de espera inhumanas, en axuda á dependencia, en xestión da soidade, en acceso a Especializada, ...; como tant@s e tant@s profesionais viven contratos precarios; como non dotan aos servizos, non substitúen a quen se vai de vacacións e @s que quedan traballan afogad@s, coa sensación de que a calidade baixa e o risco de erro, aumenta; e como deixan que xente formada aquí se vaia buscando un futuro laboral mellor pero dinnos que faltan sanitari@s. Para solucionar todo iso non hai 5 millóns de euros, parece.

Ante a falta decencia dos “de arriba”, cada vez estou máis convencida de que ou hai un cambio social no que empoderarnos e asociarnos ou este sistema non parará ata facernos máis autómatas do que xa conseguiu.

Pero vexo tamén que vivimos nun escenario no que á xente lle costa espertar. É tempo de medo e de división, empezo a sentilo, cando nun comezo desta época que toca vivir, alá en marzo, quixen crer que isto nos uniría e nos faría reflexionar sobre un cambio. Aos que din gobernarnos venlles ben que nos paralicemos por ese medo e o cansancio e que en lugar de unirnos, nos separemos aínda máis.

Eu sinto que este sistema sanitario leva anos enfermo: enfermo por eses recortes en recursos e enfermo de ideario de reforma (dentro dunha reforma global da sociedade na que [sobre]vivimos).

Temos un sistema sanitario que destina practicamente todos os esforzos a combatir a enfermidade máis que fomentar a saúde. Por exemplo, calmamos a dor de xeonllo pero non existe nin a formación nin o tempo para falar con Manuel sobre outros moitos aspectos que inflúan nesa gonalxia ademais da posible artrose incipiente, conversa tan ou máis importante ca o analséxico que prescribamos. Estamos atemorizados por microorganimos varios pero non tendemos tanto a observar como nos estamos coidando para fortalecer o noso sistema inmune. Nin unha soa asignatura na facultade na que teñamos a oportunidade de formarnos en nutrición, en xestión emocional, en problemática social,... practicamente igual que na residencia. Por non falar da educación dende a escola, na que esas asignaturas xa deberían estar no plan lectivo, así como a capacidade de pensar por unha mesma e resistirnos a que queiran formarnos e facernos seres iguais, manipulables.

@s usuari@s de tal sistema sanitario (nomeados como pacientes) que, evidentemente, maman ese tipo de Medicina, alexada da saúde, do autocoidado e do empoderamento, reclaman soporte e atención, a poder ser inmediata, e os recursos non dan para sostelo.

@s profesionais estamos sobrecargad@s, nalgúns casos, desmotivados e ben instruídos en culpar a pacientes e compañeiros da situación e non ampliar a mente pensando que existen moitos máis factores que poidan levar a esa persoa, por exemplo, a ir a urxencias porque sinta que é urxente aínda non cumprindo a definición ou a unha profesional a derivar a outro nivel asistencial, ao mellor sen estar moi indicado... Si, pode equivocarse e non ter sido tan grave para que acabe en Especializada ou en Urxencias pero... pode tamén que ante esas axendas non teña tempo de ter calma para ver a esa persoa ben? Pode que o medo se colara por algunha experiencia previa con outro paciente? Pode que ese paciente tamén transmita medo e unha se acabe deixando arrastrar por el? Pode que pensar máis ben nesas causas traia paz máis ca que ese compañeiro me estea intentando fastidiar a min? Pode que a compañeira do outro nivel asistencial o reciba como un ataque porque tamén está sobrecargada e non dá máis? Evidentemente tod@s tendemos quedarnos co pensamento malo e máis cando estamos cansos mental e fisicamente e en piloto automático, eu a primeira, pero logo de pasado o momento, sería xenial facer unha reflexión do vivido en positivo. Teño clarísimo que aos de “arriba” (xa non sei como chamalos...) lles interesa que haxa confrotanción e non unión; e consígueno, vaia.

Son reflexións complexas, si, dun tema no que hai que escarvar en moito barro acumulado pero non queda outra que reflexionar xunt@s, dende o respecto, se queremos cambiar algo. Se non, pois a seguir nadando no barro, quen queira. Pero @s que precisamos falar, incluso dende ese barro, algunha bandeira izaremos con verbas ben sentidas.

Grazas de novo a Ubaldo por este espazo no que dar difusión a proxectos e a ideas. E grazas á Costa da Morte por dárme a oportunidade de facerme adxunta en Medicina de Familia: Ponte do Porto, Camelle, Vimianzo, Cee, Baio... grazas.

  • Alicia Barreiro Cambeiro, médica na Costa da Morte.

Novas relacionadas

Comentarios