Domingo Antonio de Andrade, unha das grandes figuras do barroco no noroeste español, naceu na vila de Cee no ano 1639 nun contexto sociopolítico complexo na Península Ibérica, incidindo nel a conflictividade derivada da política da Coroa, que terá que facer frente a diferentes problemas, sendo moi destacables a Guerra con Portugal (1640-1668) e a sublevación de Cataluña (1640-1652).

En contraposición con esta situación, a cultura do Barroco, vivirá os seus mellores anos deixando magníficas obras que enriquecen o noso patrimonio histórico-artístico. Neste contexto, Galicia presenta características propias, xa que o tempo do barroco vai a coincidir cun período de expansión demográfica e tamén, aínda que en menor medida, económica.

No eido demográfico, a partir de 1630 experiméntase na Galicia atlántica a revolución do millo e grazas á boa aclimatación deste cereal chegado de América, as despensas e hórreos dos labradores están máis cheas e menos sometidas ás crises demográficas.

A chegada do millo á nosa comarca, hacia 1630-40, xunto cun longo ciclo climático positivo para os cultivos, tivo como consecuencia un aumento considerable da poboación e relacionado con este a posta en cultivo de novas terras, tal e como se deduce polas escrituras de foros. As características principais do traballo da terra na nosa área sitúanse a medio camiño entre os modelos agrarios da Galicia do sur e da Galicia interior. O normal é que nas agras roten os cereais de inverno (trigo e centeo), as forraxeiras (nabos) e o cereal de primavera (millo), que desde a súa chegada foi sustituíndo ao millo miúdo, de pouca presenza no sistema agrario, para chegar a convertirse no cereal predominante, dados os seus elevados rendementos, ata o punto de desprazar ao trigo, que durante séculos fora o cultivo dominante.

A bonanza das colleitas ten a súa repercusión directa no aumento da población, como xa apuntamos, que duplicará efectivos a nivel xeral, se ben o aumento é moito máis importante nas comarcas do litoral. No caso das terras fisterráns, o período expansivo abarcaría aproximadamente desde a década de 1630 ata a crise de 1709-10 (curiosamente coincide co período vital de Domingo Antonio de Andrade).

Por outra parte, os excedentes agrarios quedan principalmente nas mans dunha minoría constituída polo clero, a nobreza e a fidalguía, que a través do aforamento da propiedade vai ver como medra a súa capacidade económica, promocionando a construcción de obras nas súas casas e colaborando tamén en edificios propiamente eclesiásticos.

A partir de mediados do século XVII terá lugar unha intensa labor construtiva por toda Galicia, destacando especialmente a cidade de Santiago. Afectará a todo o relacionado co mundo relixioso pero tamén ó civil. Asistimos a diferentes reformas nas catedrais, pero tamén nos conventos, mosteiros, igrexas parroquiais, pazos, edificios públicos…

Proxecto para o baldaquino do altar maior das catedral realizado
por Vega e Verdugo no seu Informe dos anos 1656-57

Paralelamente ó esplendor arquitectónico teríamos o relacionado coa imaxinería relixiosa e os retablos, pinturas… e incluso a pratería se suma ó novo espírito de renovación que invade a todas as artes.

A renovación da catedral de Santiago supón a consolidación das formas barrocas en Galicia. O coéngo José Vega e Verdugo plantexa no ano 1657 unha remodelación da basílica coa pretensión de mellorar a imaxe da súa capela maior insistindo na promoción do culto ó Apóstolo. Pero non se preocupa só polo interior do edificio; tamén se interesa polas fachadas da Quintana e Obradoiro.

Formado con Vega e Verdugo e con Peña de Toro, Domingo Antonio de Andrade pode ser considerado como un dos pais do barroco en Galicia. Desde moi cedo asume importantes tarefas nas obras da catedral, incluíndo a realización do Baldaquino, anos antes do seu nomeamento co Mestre de Obras da mesma, tanto de carpintería como de cantería. Desde 1676 será o encargado de proxectar, dirixir e controlar todas as obras da catedral e propiedades capitulares, supervisar o traballo do aparellador, oficiais e aprendices asalariados, organizar o aparato das festas do Apóstolo e tasar os materiais necesarios para as obras.

• Víctor Castiñeira (vmcastineira[arroba]quepasanacosta.gal).

Especial Domingo Antonio de Andrade

• Especial Domingo Antonio de Andrade (I): Un ceense universal.




Novas relacionadas

•  
• Expoñendo a arquitectura de Domingo Antonio de Andrade.
• Coñecendo a Antonio Domingo Andrade no tricentenario do seu pasamento.

Outras novas

• Tesouros da Fundación Fernando Blanco de Lema con Darío Areas.
• Espallando a historia da Costa da Morte polas escolas da bisbarra.
• Unha viaxe histórica pola época medieval con Víctor Castiñeira.

As terras fisterráns na época de Fernando Blanco: do Antigo Réxime ós tempos contemporáneos

• As terras fisterráns na época de Fernando Blanco: do Antigo Réxime ós tempos contemporáneos (I).
• As terras fisterráns na época de Fernando Blanco: do Antigo Réxime ós tempos contemporáneos (II): a situación xeral da vila de Cee (1796-1809).
• As terras fisterráns na época de Fernando Blanco: do Antigo Réxime ós tempos contemporáneos (III): a igrexa da Xunqueira trala invasión.
• As terras fisterráns na época de Fernando Blanco: do Antigo Réxime ós tempos contemporáneos IV: a reconstrucción da igrexa da Xunqueira.
• As terras fisterráns na época de Fernando Blanco: do Antigo Réxime ós tempos contemporáneos (V): a problemática da pesca da sardiña.
• As terras fisterráns na época de Fernando Blanco: do Antigo Réxime ós tempos contemporáneos (VI): o nacemento do concello de Cee.

A gran crise europea

• Unha gran crise europea (1709-1711): as orixes da nosa emigración.
• Unha gran crise europea (1709-1711) con repercusións tamén na Costa.

Especial Guerra da Independencia

• Antecedentes da Guerra de Independencia na Costa da Morte (I): A creación das Xuntas en 1808 e os primeiros movementos.
• Antecedentes da Guerra de Independencia na Costa da Morte (II): O primeiro plan de defensa para as vilas de Cee, Corcubión e Fisterra no ano 1808.
• Antecedentes da Guerra de Independencia na Costa da Morte (III): As dificultades para a posta en práctica do plan de defensa para as vilas de Cee, Corcubión e Fisterra no ano 1808.
• Antecedentes da Guerra de Independencia na Costa da Morte (IV): A chegada dos aliados ingleses.
• Antecedentes da Guerra de Independencia na Costa da Morte (V): As primeiras actuacións contra os franceses.
• Antecedentes da Guerra de Independencia na Costa da Morte (VI): Enfrontamento do alcalde de Corcubión, Bartolomé Figueroa Porrúa co axudante de marina, Manuel Barruti.
•  

As terras fisterrás no século XVIII

• As terras fisterrás no século XVIII: un espazo pouco humanizado.

A Baixa Idade Media na Costa da Morte: As orixes das terras de Nemancos

• As orixes das terras de Nemancos (I).
• As orixes das terras de Nemancos (II) – A organización do territorio (I).
• As orixes das terras de Nemancos (III) – A organización do territorio (II).
• As orixes das terras de Nemancos (IV) – O mar: de perigo a fonte de riqueza .
• As orixes das terras de Nemancos (V) – A nobreza: O fin da hexemonía dos Mariño .
• As orixes das terras de Nemancos (VI) – A nobreza: Os condes de Trastámara.
• As orixes das terras de Nemancos (VII) – A nobreza: a hexemonía dos Moscoso.
• As orixes das terras de Nemancos (VIII)- As tensións de mediados do s.XV: A intromisión nobiliar nas rendas reais.
• As orixes das terras de Nemancos (IX): As tensións de mediados do s. XV: A xurisdicción de Corcubión e as guerras do século XV .
• As orixes das terras de Nemancos (X): As tensións de mediados do s. XV: Das loitas entre o arcebispo e os Moscoso ó levantamento e fracaso dos irmandiños.
• As orixes das terras de Nemancos (XI). A Xurisdicción de Corcubión: organización e xestión do territorio.

As parroquias do concello de Cee: notas sobre a a súa poboación

• As parroquias do concello de Cee: notas sobre a súa poboación (ss. XVI-XX): 1. O marco xeográfico-xurisdicional de partida.
• As parroquias do concello de Cee: notas sobre a súa poboación (ss. XVI-XX): 2. As fontes para o seu estudio no século XVI.
• As parroquias do concello de Cee: notas sobre a súa poboación (ss. XVI-XX): 3. O Censo de 1533.
• As parroquias do concello de Cee: notas sobre a súa poboación (ss. XVI-XX): 4. 4. O Censo de 1571.
• As parroquias do concello de Cee: notas sobre a súa poboación (ss. XVI-XX): 5. O Censo de 1587.
• As parroquias do concello de Cee: notas sobre a súa poboación (ss. XVI-XX): 6. O Vecindario de 1587.
• As parroquias do concello de Cee: notas sobre a súa poboación (ss. XVI-XX): 7. Análise do Vecindario de 1587.
• As parroquias do concello de Cee: notas sobre a súa poboación (ss. XVI-XX): 8. O Censo de 1591 e resumo da evolución no século XVI.
• As parroquias do concello de Cee: notas sobre a súa poboación (ss. XVI-XX): 9. O século XVII.
• As parroquias do concello de Cee: notas sobre a súa poboación (ss. XVI-XX): 10. O século XVIII e primeiro tercio do XIX.
• As parroquias do concello de Cee: notas sobre a súa poboación (ss. XVI-XX): 11. As veciñanzas de 1708.
• As parroquias do concello de Cee: notas sobre a súa poboación (ss. XVI-XX): 12. As veciñanzas de 1711 e 1717.
• As parroquias do concello de Cee: notas sobre a súa poboación (ss. XVI-XX): 13. Cee na segunda metade do século XVIII.
• As parroquias do concello de Cee: notas sobre a súa poboación (ss. XVI-XX): 14. Cee no primeiro tercio do século XIX.
• As parroquias do concello de Cee: notas sobre a súa poboación (ss. XVI-XX): 15. A evolución da poboación a través dos rexistros parroquiais (1600-1860).
• As parroquias do concello de Cee: notas sobre a a súa poboación (ss. XVI-XX): 16. Os rexistros parroquiais: as faltas de carácter accidental.
• As parroquias do concello de Cee: notas sobre a a súa poboación (ss. XVI-XX): 17. Os rexistros parroquiais: as faltas de carácter sistemático.
• As parroquias do concello de Cee: notas sobre a a súa poboación (ss. XVI-XX): 18. Os rexistros parroquiais: as Visitas Pastorais.
• As parroquias do concello de Cee: notas sobre a súa poboación (ss. XVI-XX): 19. Conclusións sobre a validez das fontes parroquiais.
• As parroquias do concello de Cee: notas sobre a súa poboación (ss. XVI-XX): 20. Evolución a través dos rexistros sacramentais (I).
• As parroquias do concello de Cee: notas sobre a súa poboación (ss.XVI-XX): 21. Evolución a través dos rexistros sacramentais (II).

Que pasou na Costa na época moderna

• Que pasou na Costa: Unha ollada á época moderna.
• Movementos migratorios na Costa (1700- 1860) (I): Tipoloxía, fontes para o seu estudio e causas dos mesmos.
• Movementos migratorios na Costa (1700- 1860) (II): Tipos de movementos e a súa incidencia na demografía.
• Movementos migratorios na Costa (1700- 1860) (III): O século XVIII: a situación na vila de Cee e noutras parroquias da comarca.
• Movementos migratorios na Costa (1700- 1860) (IV): A primeira metade do século XIX na comarca fisterrán
• Movementos migratorios na Costa (1700- 1860) (V): Os lugares de destino dos emigrantes ceenses.
• Movementos migratorios na Costa (1700- 1860) (VI): Os lugares de destino dos emigrantes de Fisterra e Corcubión na primeira metade do s. XIX.
• Movementos migratorios na Costa (1700- 1860) (VII): Os cataláns, a sardiña e o comercio peninsular.
• Movementos migratorios na Costa (1700- 1860) (VIII): O comercio extrapeninsular e consideracións finais.

A Asistencia hospitalaria na Galicia do século XVI

• A asistencia hospitalaria na Galicia do século XVI (I): A localización dos hospitais.
• A asistencia hospitalaria na Galicia do século XVI (II): Os hospitais e a súa relación coa prolongación xacobea.
• A asistencia hospitalaria na Galicia do século XVI (III): A situación na vila de Cee.
• A asistencia hospitalaria na Galicia do século XVI (IV): A situación nas vilas de Corcubión, Fisterra e Muxía.

Que pasou na Costa

• I: Descubrindo a nosa historia.
• II: O Megalitismo na Costa da Morte.
• III: A época castrexa (1ª parte).
• IV: A época castrexa (2ª parte).
• V: A pegada romana (Iª parte) .
• VI: A pegada romana (IIª parte).
• VII: A pegada romana (IIIª parte).
• VIII: A Época Medieval (1ª parte). Os suevos.
• IX: A Época Medieval (IIª parte). Séculos VI ó IX.
• X: A Época Medieval (IIIª parte).A aparición da Casa de Traba.
• XI: Época Medieval (IVª parte). Os Traba e as loitas polo poder.
• XII: Época Medieval (Vª parte). A reorganización territorial.
• XIII: Época Medieval (VIª parte). Dos Traba ós Moscoso.
• XIV: Época Medieval (VIIª parte). As loitas entre o arcebispo de Santiago e os Moscoso no século XV.
• XV: Época Medieval (VIIIª parte). A revolta irmandiña.
• XVI: A Época Moderna (1ª parte): O marco xurisdicional.
• XVII: A Época Moderna (2ª parte): As terras e os señoríos.
• XVIII: A Época Moderna (3ª parte): A poboación e a súa evolución.
• XIX: A época moderna (4ª parte): O mar como fonte de riqueza.
• XX: A Época Moderna (5ª parte). Os perigos do mar.
• XXI: A Época Moderna (6ª parte). O litoral a mediados do XVIII: a Matrícula de mar e a chegada dos fomentadores cataláns.
• XXII: A época moderna (7ª parte): O litoral a mediados do XVIII: a pesca da sardiña e o asentamento dos fomentadores cataláns.
• XXIII: A época moderna (8ª parte): As explotacións agrarias no século XVIII.
• XXIV: A época moderna (9ª parte): As profesións na Costa do século XVIII.
• XXV: A época moderna (10ª parte). O 1º terzo do século XIX.
• XXVI: A Época Contemporánea (1ª parte): A evolución demográfica (1860-2005).
• XXVII: A Época Contemporánea (2ª parte). As décadas centrais do s. XIX.
• XXVIII; A Época Contemporánea (3ª parte): A consolidación do fenómeno migratorio a América desde finais do século XIX.
• XXIX: A Época Contemporánea (4ª parte): A emigración no século XX.
• XXX: A Época Contemporánea (4ª e última parte): A emigración no século XX.

Especial Bicentenario de Víctor Castiñeira en La Voz de Galicia

• Douscentos anos da invasión francesa na Costa da Morte.
• O asentamento das tropas galas en Cee e Corcubión.
• Preparativos contra a invasión.
• A xunta de defensa tiña case todo do seu lado, pero varios erros levárona cara a derrota.
• O fatídico 13 de abril de 1809.
• A importancia das fragatas e o papel xogado pola inglesa «Endymion» no ataque a Cee e Corcubión.
• A perda de dúas igrexas e da vella talla da Virxe da Xunqueira.
• A invasión do 21 de abril.

Fonte

• Redacción de QPC (info@quepasanacosta.gal).