Xoves. 28.03.2024
El tiempo
Miro Villar
11:00
28/12/17

Unha obra teatral contra a lesbofobia no distrito de Corcubión en 1901

Unha obra teatral contra a lesbofobia no distrito de Corcubión en 1901
A historia de Marcela e Elisa A historia de Marcela e Elisa

A historia rescatouna o catedrático de Teoría e Historia da Educación Narciso de Gabriel Fernández, quen tamén é o autor do artigo «Marcela e Elisa» no Álbum das Mulleres do Consello da Cultura Galega (http://www.culturagalega.org/album/detalle.php?id=195), onde narra a fermosa e dura relación de amor perseguido entre María Elisa Carmen Sánchez Loriga (8/9/1862, A Coruña - ?) e Marcela Gracia Ibeas (27/6/1867, Burgos - ?) e a súa andaina como mestras en diversas parroquias dos concellos de Coristanco, Vimianzo e Dumbría. Denunciadas polo crego desta última parroquia, sofren denuncias e vexacións que as levan a fuxir a Porto, mais na cidade portuguesa son detidas e xulgadas e, malia seren absoltas, a solicitude de extradición por parte das autoridades españolas fará que fuxan de novo, desta volta a Bos Aires, onde tampouco lles foi doado manter o seu amor.

Unha das primeiras homenaxes públicas a estas dúas afoutas mulleres veu da man dos xornalistas Antón Lopo e Montse Dopico, quen coordinaron un número extra da Revista das Letras (Núm 757. 19 de febreiro de 2009) que editaba semanalmente o xornal Galicia Hoxe e que se pode descargar de balde aquí (http://www.culturagalega.org/album/docs/doc_195_06.pdf).

Hai algúns outros artigos e traballos de interese sobre a súa historia, mais hai unhas semanas tivemos ocasión de presenciar a excelente representación do espectáculo teatral que artellou a compañía A Panadaría (http://apanadaria.es/#espectaculos), co patrocinio do Centro Dramático Galego e os concellos d'A Coruña, de Rianxo e de Vimianzo. A obra, adozada como comedia musical mais así a todo ben reivindicativa, debería ser de obrigada asistencia como vacina para as persoas intolerantes, unha actitude que non mudou moito a pesar de ter transcorrido máis dun século da historia real de Marcela e Elisa.

Para lembrar a lesbofobia que as perseguiu velaquí o artigo, sen asinar, porque até niso hai covardía, que publicou o xornal coruñés El Noroeste e do que ofrezo a reprodución que do mesmo facía o xornal El Diario de Pontevedra. Periódico liberal (AnoXVIII. Num. 5125. 21-junio-1901), que viña a contradicir a cerna da palabra "liberal" da súa propia cabeceira.

Velaquí esta mostra de xornalismo lixo:

Marcela e Elisa na prensa

DE LA CORUÑA

NOTAS PARA UNA NOVELA DE PAUL DE KOCK

Leemos en El Noroeste:

«Lugar del suceso, una parroquia del distrito de Corcubión.

Personajes: la maestra de la escuela y una prima suya. (Aldeanas y aldeanos, señoras, señoritas y señores de aldea. Coro general)

La maestra, joven y bien parecida, vive en la mejor armonía con la primitiva, y ambas se profesan al parecer, un gran cariño.

Muchas veces va la primita á diferentes parroquias de los alrededores, y pernocta en las casas de familias amigas, todo lo cual, hasta ahora, no tiene nada de particular.

Pero un dia la maestra empieza á sentirse mal, y todos los síntomas de su enfermedad parecen ser, á juicio de un tal Mantiñobre y Repolleira, sabio observador de la localidad, reveladoras de una dolencia que tiene su plazo fijo de curación.

La prima, sin duda para no ver desgracias, determinó partir para las Américas, y al efecto arregló la documentación necesaria, y se vino á la Coruña, donde, según dijo, pensaba embarcar el dia 20 del mes pasado.

A los pocos dias anunció la maestra un viaje, también á la Coruña, invocando el plauxible pretexto de que iba á contraer matrimonio, cosa que á nadie extrañó, y mucho menos á Repolleira, que es un lince atroz...

Ello es que la maestra se casó en la Coruña el 8 del corriente, según consta.

A los pocos dias regresó á su casa en compañía de su esposo.

Marcela e Elisa na prensa 2

Este era y es un jovencito barbilampiño, bastante bonito —no encontramos otro adjetivo— simpático, etc., etc.

Lo único que extrañó á mucha gente es que el co maestro, llamémosle así, se parecía extraordinariamente á la primita que se había ido á la Coruña para embarcar con rumbo á América.

Desde este momento Repolleira comenzó á suponer...

Y con motivo de las suposiciones de nuestro observador, se armó un guirigay de mil demonios.

La gente comenzó á decir que hubo una transformación milagrosa, ó sea que la prima de la maestra no era prima, ni tampoco primo, sino que se convirtió de buenas á primeras en varón y luego en marido de la encargada de ilustrar á la infancia de la parroquia.

Las familias en cuyas casas había pernoctado en diferentes ocasiones la prima, antes de la maravillosa metamórfosis, se escamaron hasta el último extremo, y hubo padre que exclamó como los personajes de aquellas comedias que hacían furor por los años de cincuenta y tantos:

¡Ahora me lo explico todo!

El caso es que el marido de la maestra tuvo que salir del lugar á uña de caballo, y venir á la Coruña, donde se encuentra «á disposición de las empresas».

Es aquí lo malo del caso que por consecuencia de las pernoctaciones, muchas familias piensan procesar al gentil mancebo por usurpación de estado civil... y por otras usurpaciones que no son del caso.

Y es lo que dice Repolleira, escandalizado:

—¿Será cierto lo del espiritismo y la transmigración?... ¿Se habrá metido el espíritu de Boccacio en el marido de la maestra?...

 
  • Miro Villar, ceense Doutor en Teoría da Literatura e Literatura Comparada, é profesor de lingua e literatura galegas, ademais de poeta, narrador, tradutor e crítico literario en diversas revistas e publicacións periódicas. Autor do blog As crebas.
 

Artigos de Miro Villar en QPC

 

Novas relacionadas

Fonte

 

Comentarios