Lecturas costeiras: Antoloxía de Dombate
Antoloxía de Dombate
AA. VV.
Deputación da Coruña, 2019, 82 páxinas
Vén de publicarse, cos habituais problemas de distribución en obras editadas por organismos oficiais, unha Antoloxía de Dombate, en edición non venal, na que se compilan dezaseis textos de catorce voces en orde cronolóxica, que van desde "O dolmen de Dombate" (Imp. y Lib. de E. Carré: 1895) de Eduardo Pondal até "O dolmen de Dombate" (Poemas que non foron ó lume: 2018), de Matilde Vilariño, pasando por Cándido Pereira Santos; Antón Zapata García; Manuel María; Xosé Luís Méndez Ferrín (en dúas ocasións, con senllos fragmentos das súas novelas Arnoia, Arnoia e Bretaña, Esmeraldina); Xoán Babarro; César Antonio Molina (tamén en dúas ocasións, primeiro o poema "Dombate" do libro O fin de Fisterra. S. C. Valle-Inclán: 1988, e despois un fragmento do ensaio Todo se arregla caminando. Ed. Destino: 2016, sexta entrega das súas memorias de ficción); Xelucho Abella; Alberte Suras; Manuel Rivas; Rafael Lema; Perfecto Varela Vázquez e Rosalía Fernández Rial, para totalizaren oito poemas e oito textos en prosa, dous destes últimos en castelán (de César Antonio Molina e de Perfecto Varela).
O primeiro que sorprende nesta interesante crestomatía é a ausencia de autoría, pois non aparece ningún nome coa responsabilidade da edición literaria, xa que despois da fermosa capa con fotografía do dolmen asinada por Vidal, Cabana, aínda que o fotógrafo José Vidal García (1900-1988) era oriúndo de Laxe, veñen dous paratextos institucionais, unha páxina co «Saúda» do presidente da Deputación da Coruña, Valentín González Formoso, que reivindica a importancia de conservar este tipo de monumentos, e un «Prólogo» de dúas páxinas que asina Xesús Soto, Deputado de Patrimonio do mesmo ente, moito máis literario, con referencias a Otero Pedrayo, mais tamén a Murguía, aos autores do Seminario de Estudos Galegos e da Xeración Nós e a artistas plásticos como Castelao, Cebreiro, Urbano Lugrís, Seoane, Asorey, Raimundo Patiño ou Díaz Pardo. Neste limiar sinálase que a antoloxía foi promovida polo Concello de Cabana de Bergantiños, polo que pode intuírse a man compiladora de Ángel Eiroa, guía turístico do Dolmen de Dombate nos últimos anos.
De feito, con outra maquetación, o propio Concello de Cabana de Bergantiños puxo en mans da Editorial Caleidoscopio esta mesma Antoloxía de Dombate a un prezo reducido, para que poida chegar a un maior número de persoas interesadas.
Outras ausencias son os criterios para facer a escolla dos textos que figuran e a inexistencia de calquera anotación das fotografías que os acompañan, pois estas imaxes ben merecían a datación e a descrición, hainas históricas con visitantes do SEG e hainas actuais de actividades escolares, de xogos populares ou de concertos que tiveron como escenario a contorna do dolmen.
Malia estas máculas, de doada rectificación en futuras reimpresións, a Antoloxía de Dombate cumpre ben cos obxectivos de divulgación e posta en valor deste singular monumento megalítico, unha anta que mesmo deu nome á lonxeva colección de poesía de Galaxia.
Un labor de difusión, con referencias á literatura, que encetara Xosé María Lema Suárez na súa guía Polas antas e mámoas da Costa da Morte (Seminario de Estudos Comarcais da Costa da Morte, SemEsCom. Vimianzo: 2006), da que existen edicións en español e en inglés e que a entidade tamén dispoñibiliza para descarga de balde nesta ligazón.
- Miro Villar, ceense Doutor en Teoría da Literatura e Literatura Comparada, é profesor de lingua e literatura galegas, ademais de poeta, narrador, tradutor e crítico literario en diversas revistas e publicacións periódicas. Autor do blog As crebas.
Artigos sobre López Abente
- Miro Villar (2019): Esta é noite de Nadal!, un poema de Gonzalo López Abente
- Miro Villa (2019): No centenario da novela curta 'O diputado por Beiramar' (1919), de Gonzalo López Abente
- Miro Villar (2017): Efémeride: No 139 aniversario do natalicio de Gonzalo López Abente.
- Miro Villar (2017: «O pino de Corcubión», un poema de Gonzalo López Abente.
- Miro Villar (2011): Unha viaxe pola metonimia galega a través da Bretemada de López Abente.
Outros artigos de Miro Villar en QPC
- Lecturas costeiras: Vagabundos, solitarios e sentimentais, de Rivadulla Corcón e ilustracións de Correa Corredoira.
- Castelao, Chateaubriand e a cidade corsaria de Sant-Maloù.
- No centenario da novela curta 'O diputado por Beiramar' (1919), de Gonzalo López Abente.
- Unha lectura da guía "O río do Porto, o río grande da Terra de Soneira", do SEMESCOM.
- O mecenado como mostra de amor á Terra: “Perfecto López. Un vimiancés na Galiza ideal”, de Xosé María Rei Lema.
- A depuración do maxisterio da Costa da Morte polas autoridades franquistas.
- As Illas Lobeiras en dous proxectos musicais da Costa da Morte.
- O Monte Corpiño, de Muxía, nun poema de Filomena Dato Muruais datado en 1894.