Venres. 29.03.2024
El tiempo
09:30
21/01/12

Finisterrae VII. Lendas, tradicións, soños... emocións (I)

Finisterrae VII. Lendas, tradicións, soños... emocións (I)

Recuperamos os artigos de José Antonio De la Riera sobre o Camiño de Santiago no seu último treito entre Santiago e a fin do mundo. Utilizamos de novo estes artigos do ex Presidente da AGACS, un dos grandes valedores históricos do Camiño, para facernos recapacitar sobre o tesouro que temos na bisbarra e que non acabamos de coidar.

De la Riera afirma que esta serie é unha mostra, a mostra do que a historia, a tradición e a lenda deixou nunha comarca apaixonante, a Costa da Morte. Só a partir do que se vai contando aquí poderase entender o da petición á UNESCO da declaración de Patrimonio da Humanidade para esta prolongación xacobea histórica e indiscutible.

Terminar o Camiño no mar: Finisterrae VII. Lendas, tradicións, soños... emocións (I)

Ah das vellas lendas! Elas tiran, tiraron sempre, do ser humano. Unha antiga lenda levou a un visionario, Schliemann. 1871, a dar un golpe de pico nun remoto monte de Turquía: apareceu un mito, Troia. Soños, emocións, intuicións... desde épocas remotas os finisterraes atlánticos (Bretaña, Irlanda, Galicia) exerceron de poderoso imán para nacións enteiras, que se desprazaron cara a eles seguindo a vertixe do ocaso. Costas brumosas, afastadas, infestadas de estraños símbolos (petróglifos), un mar de dólmenes, cultos solares, pertinaces adoradores de pedras...

Etnógrafos, historiadores, arqueólogos traballaron fascinados polo que, aos poucos, vaise asomando, percibindo, aflorando nesa estrana Costa da Morte. Duio, onde cada vez que se finca un pico amence un universo, o Pindo, o Facho de Fisterra, as súas estranas pedras onde desembarcan Virxes, as tremendas praias nais de todos os naufraxios, os faros da fin do mundo aullando na noite a un mar terrible, hostil, infinito... Fisterra, Cabo Vilán, Sisargas... calafrío de pobres mariñeiros nas noites de inverno, atardecer de peregrinos, mitos, soños, ocaso, resurrección e esperanza.

Esmorís Recamán, Fernando Alonso Romeu, López Cuevillas, tantos e tantos, deixáronse fascinar polos mitos da terrible Orcavella, as pisadas e as innumerables pedras do Apóstolo no Facho de Fisterra (como en Santiaguiño do Monte, en Padrón), os estranos ritos de fertilidade de San Guillermo, as Aras Sextianas, o Ara Solis, as pedras que se abalan ante virxes que dan consolo,o Cristo que chegou do mar, as cidades "asolagadas": Duio, Valverde na lagoa de Traba... o terrible "Vakner" axexando ao pobre Martir de Arzebajan nas soidades de Dumbría, a estraña "Hermedesuxo", o cabalo de ouro enterrado en Fisterra, os trasnos e meigas que se asoman a todas as chemineas, lobishomes merodeando nas encrucilladas, vellas que se santiguan, un neno queasómase ao mar do brazo da súa nai, esperando todos, todos os días, que o seu pai aflore desde unhas rocas amargas cunhas magrasmoedas e un halo de salitre, o Finisterrae.... onde peregrinosde todas as nacións, e polos séculos, chegan ao mar.

Un tivo estraños privilexios, máis que nada pola constancia e no merodeo. Un deses privilexios foi camiñar todos os anos, entre Santiago e Fisterra, co vello profesor Luís Monteagudo, que aos seus oitenta e catro anos séguese tirando ás troitas (conserva un incrible diario do Camiño ao Finisterre, que fixo, só, en 1947) Doutor en arqueoloxía, venerado en Alemaña, cascarrabias, charlatán compulsivo, sempre disposto a compartir o que sabe, camiñar co profesor Monteagudo tes os seus riscos: tardar catro horas en chegar desde o Mar de Ovellas a Pontemaceira. Os primeiros vinte minutos das súas charlas sempre dan no mesmo: botarnos unha soberana rifa por non meter o Camiño pola vella ponte de Sarela, faio rigorosamente ano tras ano (ten razón, pero haber quen lle convence de que non queremos facer pasar aos peregrinos pola perigosa estrada de Noia).

A continuación, sempre se segue o mesmo proceso: aí hai un dolmen, ese outeiro é unha mámoa, mira leste petróglifo... e logo, sempre, as mesmas palabras: "conservade, coidade, ese patrimonio inmenso, non é voso, un día, alguén conmáis visión que todos nós entenderá todo o que aquí nos estácontando a historia." E logo o entrañable vello pídenos un viño e unha taberna para seguir botándonos rifas: "Non tedes rigor, tedes esquecido a ponte de Sarela". E alí, entre viños, coas mochilaspolos chans, fálanos do que se atopou en Duio, do que vai aparecer (tamén soña), que Coluns é un xentilicio etrusco "Coll-un-ius, porta dos deuses, cristianización nas cruces gravadas nas jambas. Tamén camiña o seu amigo, o xenial Alonso Romeu, investigador de finisterraes bretóns e irlandeses. Un día, Fernando Alonso Romeu alugou un globo, farto de hipótese, e machacou a fotografías aéreas o facho de Fisterra. No faro, unha tarde, púxonos as diapositivas: centos e centos de asentamentos.

Todos eles patearon esas afastadas troitas. E quedaron prendidas nelas. Eu tamén, por iso o conto.

  • José Antonio de la Riera.

Terminar o Camiño no Mar

Novas relacionadas

Fonte

Comentarios