MOSTRA DO PATRIMONIO MATERIAL DA PARROQUIA DE BERDOIAS
CONSTRUCIÓNS DE CRÍA E HABITACIÓN DE ANIMAIS:
AS LACENAS DAS ABELLAS EN BERDOIAS (e II)

Na parroquia de Berdoias lévanse localizadas un total de 99 lacenas das que, na actualidade, tan só 16 aínda teñen abellas.

Distribuídas por lugares: Sta. Cristiña ten 23 lacenas, Berdoias 18, Boallo 17, Grixoa 17, Romar 12, A Casanova 3, A Bouza 3, O Rego dos Podres 3, A Pedra do Frade 2, e O Petón 1 lacena.

- OS SOPORTES nos que se atopan instaladas maiormente as lacenas da parroquia son paredes de vellas casas-vivenda, das cortes, cabaneis, cabanas…, a maioría delas orientadas cara o Leste, e sendo variable o número de lacenas por soporte: desde unha, ata catro por fachada en Grixoa , e mesmo ata un máximo de cinco por fachada en Sta. Cristiña.

- Con respecto ás FRONTES, esas lousas verticais que pechan as lacenas de abellas polo exterior, adoitan ser lisas e en consonancia co resto da fachada. Hai veces en que as lacenas aparecen máis salientadas, exentas do recebo. E se ben, na case totalidade, cada lousa frontal exterior correspóndese cunha lacena, atopamos catro casos ( en Grixoa, Sta Cristiña, e Boallo) nos que unha mesma lousa frontal comparte polo interior dous ocos de lacenas, independientes.

- Sobre os TOPETES, a maior parte das lacenas téñenos máis ou menos pronunciados e coa función de tornachuvias, aínda que hai tamén exemplares, sobre todo no lugar de Berdoias, que non teñen topetes.

- Con ABEIROS OU ABRIGOS LATERAIS, tan só atopamos nunha fachada en Boallo exemplares de tres lacenas con eles, os laterais esquerdos, coa función de tornaventos e tornachuvias para protexer dos vendavais a entrada e saída das abellas.

- SOBRE OS POUSADOIROS. aínda que hai algunhas lacenas sen eles, normalmente nas da parroquia teñen esa lousa que fai de soleira e que sobresae ó exterior formando un pousadoiro para as abellas, e que unhas veces é liso e corrido ó longo da fronte, e noutras é puntual, só por baixo da piqueira. Polo menos en seis exemplares atópanse pousadoiros puntuais ornamentados, con molduras ou con rostros humanos ( catro nunha fachada dunha casa-vivenda en Grixoa , e dous nunha de Santa Cristiña).

- Con respecto ás PIQUEIRAS, os pequenos buratos de entrada e saída das abellas, hainas simples, e algunhas dobres ou triplas. Na case totalidade consisten en pequenas ampliacións na entrada, de aspecto moi sinxelo. Hai unha piqueira enmarcada cunha moldura, na Pedra do Frade

REUTILIZACIÓN DAS LACENAS: si ben é certo de que moitas das lacenas da parroquia desapareceron e outras quedaron sumidas no abandono, tamén hai un número apreciable de casos de lacenas que locen restauradas, e mesmo reutilizadas para outros menesteres.

Vídeo dunha lacena con abellas, en Boallo.

Lacenas salientadas en Romar, aínda hoxe con abellas

Lacenas en Boallo

Lacena en Berdoias, sen topete, sen abeiros laterais, e  sen pousadoiro desenvolvido

Pousadoiros  ornamentados, en Grixoa e Sta. Cristiña. 

Fachada con  cnco lacenas, en Sta. Cristiña

Na Pedra do Frade, unha lacena de abellas, reconvertida.

Lacena reconvertida, en Berdoias

TESOUROS DE BERDOIAS

• Tesouros de Berdoias (XIV): As lacenas de abellas.
• Tesouros de Berdoias (XIII): Cabazos vellos, cabazos novos. Cabazos pequenos, cabazos longos….
• Tesouros de Berdoias (XII): Os 99 cabazos da parroquia (I).
• Tesouros de Berdoias (XI): Dous fornos na propia casa-vivenda.
• Tesouros de Berdoias (X): Fornos Grandes - Fornos Pequenos.
• Tesouros de Berdoias (IX): Os Fornos:
• Tesouros de Berdoias (VIII): Os Muíños.
• Tesouros da Parroquia de Berdoias (VII): Unha parroquia de 35 Eiras.
• Tesouros da Parroquia de Berdoias (VI): A Eira do Farruquiño no lugar de Boallo.
• Tesouros da Parroquia de Berdoias (V): A Eira do Carmelo.
• Tesouros da Parroquia de Berdoias (IV): A Eira do Buxán, en Santa Cristiña.
• Tesouros da Parroquia de Berdoias (III): A Eira de Rúa e a Eira da Gaia.
• Tesouros da Parroquia de Berdoias (II): A Eira do Sores, en Romar..
• Tesouros da Parroquia de Berdoias (I): A Eira da Rata