Venres. 29.03.2024
El tiempo
Lola Rontano
22:24
05/10/21

De soños, cans e naufraxios

Penedos da Costa da Morte
De soños, cans e naufraxios

Into this house, we’re born
Into this world, we’re thrown
Like a dog without a bone
An actor out on loan

Riders on the storm, The Doors

Venres, primeiro de outubro e véspera do primeiro temporal de outono na Costa da Morte. No Colmado d’Arou soa “Riders on the Storm” mentres Lady Chorima anda mirando os libros expostos nun mostrador. A min tíranme máis os produtos e larpeiradas distribuídos polos estantes, como as galletas ou os grandes tarros de froitas en conserva. É pouco frecuente atopar estabelecementos coma este: entramos en parte atraídas polo can deitado no portal e porque parece o único bar frecuentado tamén por mulleres. Xunto cos cafés, a patroa achéganos un impreso, o d’O Crevante, un noticiario camellán, cun rechamante titular: Naufraxio en Arou. 33 homes mortos, o barco completamente perdido.

-Isto foi en 1897 –explícanos, pousando uns pratiños con biscoito-. En realidade, é para anunciar os actos que imos celebrar en Camelle e Arou do 15 ao 17 de outubro: teremos feira mariñeira, exposición fotográfica, un roteiro… E mais foliada e cantos de taberna... Dádelle a volta ao papel –di antes de marchar-, aí tedes parte da historia.

Lady Chorima recolle a folla voandeira e empeza a ler:

-O 3 de febreiro naufragaba en Arou o City of Agra, un buque que viña de Glasgow con destino a Calculta… Capitaneado por William Frame xunto a 70 tripulantes, dous pasaxeiros e dous polisóns… Petou cos baixos do Canesudo, ao carón das Lobeiras, rachou en dous e un dos paus caeu sobre un fato de náufragos, matando a boa parte deles… Mimá! –murmura mordendo os beizos. 

O Canesudo, Os Boliños, a Enseada de Cabanas... Xustamente vimos de dármonos unha enchente de beleza, paseando os sendeiros desta costa, coas súas formacións graníticas e pelouros como mascaróns de proa, desde a Punta Xunqueira até o cabo Veo, onde presenciamos o solpor. Aínda non damos regresado de todo!

Lady Chorima toma un sorbo de café e retoma a lectura:

-Os bravos mariñeiros de Arou achegáronse a bordo dunha embarcación a remos para socorrelos e atoparon dous tripulantes termados dun dous paus… No primeiro bote salvavidas viñan 12: Mr. Dunn, que marchaba á India cun contrato de 8 anos para se ocupar dunha plantación de té e certa Mary Bonar, da que nada máis se di, xunto cos dous polisóns (a viaxe e o naufraxio gratis), o 3º oficial e o contramestre xunto con seis tripulantes indios...

-14 de 75 –calculo eu. 

Costa da Morte

Estartelando os ollos, Lady Chorima fai unha nova pausa.

-Non, agarda. Catro mariñeiros de Camelle –continúa a ler-, Manuel Sánchez Carril, un tal Pedro e unha Mercedes acadaron dar remolque ao primeiro bote salvavidas e levalo a porto… Os mariñeiros albiscaron aínda outra embarcación con 18 persoas. E despois, un terceiro bote, no que ían o capitán e nove tripulantes, que foi envorcado por un golpe de mar… A estes salvounos o vapor británico Onega, que se refuxiara do temporal na ría de Corme. 

-Vaia noite! Non me falte deus, que din en Agolada! 

-Foron 42 sobreviventes –informa Lady Chorima-, 22 deles quedaron aloxados en Arou, Camelle e Camariñas. Dos 33 afogados, un deles apareceu días máis tarde en Laxe, o outro en Donosti!!! Que forte, nena! 

-Bravísima, a xente que arriscou a vida para socorrer os sobreviventes! Que ben que se faga memoria destes episodios! 

-Talmente! Esa sona de andarmos ao raque éche unha lenda sen fundamento. 

-Emilia Pardo Bazán fala do tema nos seus contos –dígolle eu.

-Si, ho, pero se cadra era só de oídas. Segundo Rafael Lema Mouzo, que sabe moito disto, non hai ningunha denuncia por parte das tripulacións naufragadas de que fosen desviados á mantenta por fachos acesos no monte. O certo é que hai máis de 700 sinistros documentados só na Costa da Morte. Que queres que che diga, este glamour tenebroso da Death Coast co que nos bautizaron escorrenta a máis dun fodechincho!

 -Esa sona non é só desta costa, hai un filme de Alfred Hitchcock, Pousada Jamaica, sobre os piratas de terra ingleses. Non é das mellores del, por certo.

-Ai, eu dos piratas ingleses créoche todo! Seica esa lenda vén de Cornualles onde ao parecer si que houbo bandas organizadas protexidas pola nobreza local. E bichicomas hainos en todos lados!

-Bichiqué? –pregunto.

-Bichicomas, que vén do beach comber, o que peitea a praia en busca de crebas ou o que apareza… Aquí chamámolos as! –continúa ela-. Do naufraxio do City of Agra disque quedaran dous obxectos na vila de Arou: unha medalla for gallantry and humanity, polo seu valor e humanidade, dedicada a un dos mariñeiros que participaron no rescate e mais a campá do propio barco, que foi doada pola Compañía de Salvamentos Marítimos. Atópase no campanario da igrexa do Espírito Santo de Camelle. 

-Valor e humanidade son as dúas primeiras cousas que coñecín das familias mariñeiras en novembro de 2002 –dígolle eu, que o vivín de preto-, cando ían sacar o chapapote sen outro medio cas súas mans! 

-Abofé! É a solidariedade da xente do mar!

-Tomemos unha por esta xente! –digo acenando para a barra-. Por certo, no meu colexio, as Escolas Parroquiais de Molina de Segura, en Murcia, había unha campá xunto do portón de entrada para avisar dos recreos e do final das clases. Un mestre contounos que fora rescatada dun barco naufragado e que tiña mal fario, que todos os mestres que a facían soar xa espicharan. Vai saber! Tiñan que ser ben afoutados, eses Manuel, Pedro e Mercedes. Esa medalla tiña que recoñecer ao pobo todo! Alomenos aos que se botaron ao mar.

-Non acaba aquí o conto! –di Chorima, que non levanta a vista da folla- Disque na madrugada do 8 de febreiro aínda embarrancou no mesmo lugar un vapor noruegués, o Standard! Agás tres mariñeiros, o resto da tripulación salvouse, e foi atendida de novo en Arou e Camelle. E ao día seguinte aínda tiveron un terceiro naufraxio! –exclama-. Desta foi o buque británico Daylight, con 23 tripulantes, que foron rescatados no mar polos seus compatriotas do Bencliffe… Blablablá... O buque, empurrado polo temporal, desapareceu onde o City of Agra e o Standard

-O Canesudo éche moito! –comenta a patroa servindo dous mencías-. Ao noso chamámoslle así por el –di apuntando co queixo ao canciño da porta, que mira para nós cos olliños cansos e a pelaxe revolta.  

Cantis de Camelle

Outros artigos de Lola Rontano en QPC

 

COMENTARIOS

Comentarios