O Modesto Patrimonio: Penas Sacras polo territorio de Dumbría

Pedra Santa -Paradela-Dumbria-Foto-MOdesto Garcia Quintans

11:03 03/09/22

No territorio de Dumbría temos un patrimonio arqueolóxico e cultural importante que é interesante coñecelo e valoralo. Hoxe imos falar do petón coñecido como Pedra Santa, situado na paraxe do Monte do Val Salgueiro en Dumbría.

Para o seu estudo comenzando polo Paleolítico e pasando pola cultura castreña xa existían certas crenzas relixiosas sobrenaturais dos elementos naturais que nos rodeaban como as fontes, os ríos , as encrucilladas dos camiños e as pedras ou petóns.

Co paso do tempo apareceu a relixión cistiá que tratou de borrar eses cultos pagáns introducindo outros cultos e facendo obras como igrexas, capelas e oratorios, resaltando as milagres dos santos. Un gran estudioso dos temas das Pedras Sacras (sagradas) é Fernando Alonso Romero, catedrático de Historia xubilado, que xunto co profesor Luis Monteagudo García publicaron un libro titulado “Penas Sacras de Galicia” (pódese descargar gratuitamente en www.fundacionlmonteagudo.com).

A miña gran afección á caza fixo que me obsesionara cos “petóns” onde se metían os coellos e aproveitaba para tomar nota dos detalles xeolóxicos e topográficos que xurdían no territorio ao recorrer a maioría dos rincóns do terreo, recollendo datos xeográficos e a súa toponimia, aínda que tivera que aguantar as broncas dos compañeiros da pandilla.

Alí tropecei co veciño Liñares de Paradela (d.e.p.) que me sinalou un petón coñecido como “Pedra Santa” moi próximo á Fonte das Batocas, ondea nace o río do Fragoso. Tamén me contou que por alí pasaba antigamente o camiño de Olveiroa a Dumbría que unía co de Brandomil en Paradela.

Cando tiven a sorte de encontrarme co profesor Fernando Alonso, inviteino a visítar este “petón” en dúas ocasións. Quedou sorprendido pola importancia do descubrimento dicindo que é un dos “altares” máis occidentais que temos na Costa da Morte destas características.

Aproveito para contarvos cousas importantes dos petóns da nosa comarca moitos deles con cuncas e furados de formas caprichosas feitas pola erosión da choiva e outras pola man dos nosos antergos. Tamén temos cousas curiosas como o “petón da pisada” no monte do Ézaro que contan que deixou o apostolo Santiago cando saltou deste petón á capela de San Guillermo no Cabo de Fisterra. Tamén se pode contemplar outra pisada dun peregrino que deixou como recordo no escalón central do altar da capela das Neves de Buxantes.

Outras pedras sie estudiar están situadas próximas ao dolmen de Regoelle que coincide co marco nº 7, que separa o concello de Dumbría co de Vimianzo e son coñecidas como Pedras do Altar. Contaronme que ao pé dese petón había varias pedras e lousas grandes que formaba un mesal e os veciños aproveitáronas para reconstruir a Pontella da Balsa sobre o río das Touzas.