A «lupa» que vixía aos concellos

Domingo Guerra

23 de xullo de 2025 (10:29 h.)

Nun territorio como o noso, onde a dispersión poboacional, o envellecemento demográfico e a dependencia de sectores tradicionais como o mar e o turismo marcan o día a día, a boa xestión dos recursos públicos convértese nun reto crucial.

Neste contexto, as auditorías municipais emerxen como unha ferramenta transformadora capaz de mellorar a eficiencia, reforzar a transparencia e impulsar políticas públicas máis adaptadas á realidade local. Pero, esta ferramenta segue sendo amplamente descoñecida por unha gran parte da Sociedade.

En termos sinxelos, unha auditoría municipal non é máis que unha revisión independente que verifica a xestión económica, financeira, administrativa ou operativa dun concello. O seu propósito consiste en garantir que os recursos públicos se utilicen de forma eficiente, legal e transparente. Polo tanto, non persegue castigar, senón detectar erros, corrixir desviacións e propoñer solucións proporcionando recomendacións de mellora.

É certo que, cando se detectan irregularidades, os auditores públicos deben actuar. De feito, ante faltas administrativas, o normal é que deriven en expedientes sancionadores ou disciplinarios. No caso de que exista responsabilidade contable, ademais do Consello de Contas intervén a fiscalía do Tribunal de Cuentas. E, si se trata de ilícitos penais, iníciase un procedemento xudicial que, no caso de que se confirme o delito, obviamente, as consecuencias son verdadeiramente graves.

Pero, excepto situacións escandalosas, a maioría dos resultados das auditorías públicas non chegan aos titulares dos medios de comunicación. E aquí procede entoar o «mea culpa», xa que si os informes de auditoría presentasen de forma clara e meticulosa as conclusións e as recomendacións, e se difundisen utilizando formatos máis actuais, non só se chegaría a un público diverso, senón que se facilitaría unha mellor comprensión do traballo, contribuíndo ao debate público informado.

Pois ben, nun momento onde os nosos concellos afrontan desafíos tremendos como a perda de poboación, o estancamento económico ou o cambio climático, por exemplo; xunto con outros problemas que tamén nos afectan directamente como a ciberseguridade, a auditoría pública pode resultar unha aliada clave. Porque, co seu exercicio, ofrécese unha valiosa axuda para a repensar a xestión realizada polos dirixentes municipais e, por que non dicilo, para mellorala tamén, porque estarase de acordo en que sempre hai marxe para avanzar.

En definitiva, a auditoría pública non debe entenderse como un mecanismo de control punitivo, senón como unha «lupa» que pon o enfoque sobre as oportunidades para construír concellos máis fortes, máis xustos e mellor preparados para os desafíos deste século.

Estamos convencidos diso e, tamén, da necesidade de mellorar a comunicación efectiva dos informes de fiscalización, para que sexan máis comprensibles e teñan maior difusión, permitindo coñecer os resultados dos traballos realizados polas institucións de control externo, porque dese xeito, garántese que a cidadanía poida entender, valorar e participar activamente, con información fiable, na mellora da xestión dos nosos concellos.

Domingo Guerra. Economista. Especialista en economía pública e política económica pola USC.

OUTROS ARTIGOS SOBRE ECONOMÍA MUNICIPAL DE DOMINGO GUERRA

Etiquetas