Estas construcción megalíticas dos antigos habitantes da zona de Fisterra de fai máis de 6.000 anos, algunhas delas as podemos contemplar na actualidade, tiñan relación coa astronomía según as súas creencia relixiosas. Imos centrarnos no monumento funerario situado a cabalo da línea que separa o concello de Dumbría co de Vimianzo no territorio de Regoelle, que tamén corresponde o marco nº 5 da líña de separación dos termos municipais coñecido como Dolmen de Regoelle ou Pedra da Arca.

Os primitivos habitantes, nestas datas, eran moi observadores dos astros, principalmente do sol. Sabían que a luz solar variaba ao longo do ano e que había dúas veces no ano en que o día era igual á noite, coñecidos como equinoccios.

Para os enterramentos dos seus familiares facíano dentro dunha cámara forrada con grandes lousas espetadas no chan e cubertas cunha gran lousa formando unha cámara, que hoxendía coñecemos como “dolmen”.

A súa entrada era a través dun largo corredor tamén cuberto. Este pasillo tiña que reunir un requisito, que os raios do sol no equinoccio de primavera, tiñan que iluminar a cámara. Isto os obrigaba a ter coñecementos astrónomicos dando orixe aos calendarios que usaban como os nosos antepasados.

A relixión católica tamén mantivo crenzas similares, e así podemos contemplar que os altares das igrexas parroquiales sempre están ao leste e a porta de entrada ao oeste. Sobre esta porta poñían un ventanuco para que os raios do sol no solsticio do verán iluminara o altar.

Ímonos centrarnos no Dolmen da Pedra da Arca, localizado nas coordenadas ETRS89 X=498813; Y=4761908, e ver o trazado desa líña imaxinaria que iluminaría a cámara. Cos aparatos topográficos que mide ángulos e os programas informáticos, coa axuda dos parámetros que facilita o Anuario Astronómico, podemos calcular o triángulo esférico que forman as líñas: norte xeográfico, o sol, e a líña do pasillo de entrada a cámara.

O que suscribe intentou resolver este problema facendo observacións ao sol cun teodolito no ano 2001, para encontrar o norte astronómico, sacando un ángulo de 110,23º con relación a liña de entrada. Esta lectura non concordaba coa liña do solsticio do inverno (21 de Decembro) sinón co do 5 de Novembro. Que puido pasar despois de tantos anos?: que o cálculo (usando tablas de logarítmos) esté mal feito ou que o eixe da rotación da Terra sufríra un movemento de “precesión”. Sería interesante facer observacións noutros da comarca e comparar os resultados. Hoxendía, con equipos topográficos e programas informáticos pódese calcular con facilidade.

• Modesto García Quintáns.

Patrimonio Pindexo

• Monte do Pindo, o remedio natural para rebaixar o colesterol.
• O Modesto Patrimonio: Subida ó Pico de Peñafiel do Monte do Pindo.
• O Modesto Patrimonio: A toponimia do Monte do Pindo.
• O Modesto Patrimonio: O topónimo: O Pindo ou Monte Pindo?.
• O Modesto Patrimonio: Explorando a toponimia dos camiños do Monte do Pindo.
• O Modesto Patrimonio: A Cabana das Chozas, outra Caverna dos refuxiados no Pindo.
• O Modesto Patrimonio: A Furna do Río da Barco.
• O Modesto Patrimonio: Fonte Mateo e A Cova dos Morcegos no Monte do Pindo.
• O Modesto Patrimonio: A Cova da Pendente do Monte Pindo.
• O Modesto Patrimonio: Os muíños do Monte do Pindo.
• Con Pepe do Fieiro redescubrindo os tesouros do Monte Pindo.
• Pepe do Fieiro: “Dicían os nosos vellos…”.
• Ézaro, unha viaxe polas covas dos agochados no Monte Pindo (Parte 1).
• Ézaro, unha viaxe polas covas dos agochados no Monte Pindo (Parte 0).
• Da Raínha Lupa á Cova da Xoana, pasando por Duio, con Pepe do Fieiro.
• Os muíños do Monte do Pindo, por Modesto García Quintáns.

OUTROS ARTIGOS NO "MODESTO PATRIMONIO”

• Lugar de Figueroa de Buxantes.
• Historia dos lugares da parroquia de Buxantes.
• Buxantes. Recordando os tempos pasados
• A Devesa do Anllares (Arcos)
• As cancelas do lugar do Ézaro. De mediados do 1800 aos finais do 1900
• O río Castro nas imaxes de satélite modernas
• Penas Sacras polo territorio de Dumbría.
• O Marco do Couto e O Vakner no concello de Dumbría.
• A primitiva capela de San Antoniño de Brens.
• O Calendario dos artegos.
• A pedra do Encanto de Olveiroa.
• Os muíños fariñeiros en Dumbría.
• O Cruceiro do Alto de Gures.
• Muíños Hidráulicos no Concello de Cee.
• Modesto García Quintáns debulla a historia da Casa da Vacariza, que entra na lista vermella do Patrimonio.
• Ano 1902: Consternación na comarca de Fisterra ante a catástrofe no Ézaro.
• Modesto García Quintáns debulla a historia da Casa da Vacariza, que entra na lista vermella do Patrimonio.
• O Modesto Patrimonio: O Cruceiro de Rebordelo,
• Demografía no Concello de Dumbría.
• A Bandeira do Concello de Dumbría.
• A fervenza de Miñóns de Buxantes.
• A Central Hidroeléctrica de Buxán de Dumbría.
• O escudo de Dumbría.
• Os Pasales, a barreira natural do paso sobre o Río Xallas.
• A Casa da Pedra do Ézaro.
• O muíño fariñeiro máis antigo documentado no Concello de Dumbría.
• Memoria histórica lingüística (toponímia) e etnografía do Concello de Dumbría.
• O Cura Rioboo de Berdeogas.
• O Balcón da Costa da Morte.
• As antigas cancelas e e corredoiras de Dumbría
• O Hórreo na Comarca de Fisterra.
• A hidrografía no concello de Dumbría.
• A Ferigresía de Refoxos.
• A Ruta de Pallares.
• Muíños do Río da Lagarteira (II).
• Muíños do Río da Lagarteira (I).
• Un paseo á Ermida das Neves de Buxantes.
• O caserío dO Cotelo de Olveira.
• O Cemiterio de Buxantes.
• A Santiña de Trasufre.
• O Castro de Alvarellos de Berdeogas.
• Lugas de Castrelo, Colúns.
• A Capela de San Marcos do Logos.
• Os muíños do Rego de Quenxe.
• Por que lle chaman as Caldeiras do Castro?:
• Semellanza dos nosos muíños fariñeiros cos canarios.
• Os muíños da nosa comarca.
• Recordando o día máis angustioso de Xesús.
• As varas: As antigas unidades de medida.
• Recordando algo da historia da parroquia de Berdeogas.
• A hidrocentral “Electra del Jallas”.
• O 50 aniversario do Encoro da Fervenza.
• A igrexa parroquial de Dumbría.
• Un Modesto repaso aos costumes avespa velutina.
• O piñeiro-marco entre Cee e Corcubión.
• A escola de Dumbría.
• Reparación do piso e do teito da Igrexa de Buxantes.
• O Dolmen da Pedra da Arca.
• A Cabana da palla do millo.
• Apañar o mato en primavera.
• A Ponte de Canelas en Dumbría.
• O arado de madeira ou tamén chamado romano.
• O Cruceiro pantasma do Monte de Olveira.
• Memoria Histórica de Buxantes – Muíño da Fonte Santa.
• O Castro de Castromiñán.
• O lugar de Quenxe.
• A Igrexa Parroquial de Buxantes.
• A Igrexa Parroquial da Ameixenda.
• O Bico do Santo en Carnota.