A Providencia é unha ludópata (Conservas de verán 3)

Vén de: Conversas de verán (I).
Un abrigo infinito (Conservas de verán 2)

Atardecer no Sund con vistas a Dinamarca

A Providencia é unha ludópata (Conservas de verán 3)

Lola Rontano

09:58 27/10/23

Soldado! Tira a túa arma e serás un auténtico heroe para o país.

Elena Osipova

Nastacha, a rusa de Kaliningrado, senta connosco e, sen necesidade de eu lle preguntar, comeza a falar da guerra en Ucraína. Nesta ocasión, a propósito do seu irmán menor, de corenta anos e dos seus sobriños, de 23 e 26, mobilizados recentemente.

-Temos que desembolsar unha boa cantidade cada mes.

Nós, que iamos pola quinta cervexa, non soubemos que dicir.

-Como que tedes que pagar? -pregunto.

-E logo non o sabes? -pregunta ela, ollándome con dureza-. Como en toda guerra, se tes cartos, zafas de empuñar un arma e de que che manden á primeira liña. Iso pasa en todas partes. Non é o mesmo facer a guerra desde o cuartel, a oficina ou os almacéns, ocupado en labores de intendencia e mantemento, que estando na fronte. Ninguén fala máis de paz -continúa ela, cada vez máis á defensiva-, só de rearmar a Ucraína, recuperar Crimea e o Dombás e meterse na liga dos servidores da OTAN. Os vosos dirixentes deberían dimitir todos en bloque, por incapaces!

Deixámola espraiarse porque precisa desafogar. Ninguén fala de paz e, con todo, ela mantén o seu apoio sen fisuras a Putin. Exactamente igual que cando a coñecemos, a bordo do seu Antares no porto desta mesma cidade. Foi en xaneiro de 2022, un mes antes de que estalase esta guerra. Evito a mirada de Chorima, que me porá cara de “cala a boca” e érgome para deixalas soas.

Na habitación do fondo sentou a mocidade. Un rapaz atlético, o pelo rizo, os ollos brillantes e o sorriso bébedo, levanta a súa copa para saudar.

-Cheers! -dígolle eu.

A mesa responde cunha ovación. Ao saír do servizo achégome onda eles, máis que nada por non volver con Chorima e Nastacha.

-Sodes hooligans? -pregunto.

O rapaz moreno ponse serio.

-Non o tomedes a mal. É pola vosa indumentaria.

-Somos xogadores de tenis -di el.

Na mesa, os seus acompañantes, media ducia de mozos e mozas duns vinte anos, ao saber de onde veño, empezan a falarme de Barcelona, das Baleares e de Málaga. A conversa desenvólvese en inglés, salpicada en español de todas as palabras e nomes de deportistas que coñecen. Mentres falamos, observo esas caras rubicundas, coas meixelas arroubadas polo alcol e eses cabelos louros case brancos. Veñen de Helsingborg, de Ramlösa e de Rydebäck. Unha das rapazas, a máis nova de todos, bocexa diante da súa cervexa.

-Perdón -di, levándose a man a boca-. Traballo como voluntaria para a Cruz Vermella -explícame-, esta mañá tiven que madrugar moito para facer unha práctica no transbordador.

En Helsingborg hai tres färjeläge, Aurora, Hamlet e Tycho Brahe, que cobren en vinte minutos o traslado con Dinamarca, altos como edificios de catro andares e eléctricos, desprázanse polo Ørensund coa solidez e lentitude dun paquidermo.

-En que consistía esa práctica?

-Pois tiñamos que desenvolver un protocolo en caso de incendio. O suposto era así: hai un home a bordo con depresión e, antes de aforcarse, mételle lume ao seu coche. Nós tiñamos que actuar para poñer a salvo a toda a tripulación, viaxeiros e equipaxe. E sufocar o incendio o antes posible.

Lume, suicidio e risco de naufraxio no Sund!

Como unha serie!

-Iso máis que un simulacro parece un thriller! -coméntolle.

-Nós tamén tivemos un simulacro esta semana -di outra rapaza, ao carón dela-. Eu traballo como mestra de escola de primaria. Todo o equipo docente tivemos que aprender a desenvolver o protocolo en caso de ataque armado. ¿Sabes que estamos en situación de alarma por terrorismo?

-Sei, sei.

Escoito arrepiada. Os demais beben as súas palabras.

-Había varios supostos -continúa a mestra-. No caso de que algún alumno acuda armado á clase, ou no caso de que a ameaza veña de fóra, nós temos que tratar de reducilos para protexer aos demais. Para iso debemos usar calquera obxecto contundente, unha mesa, unha cadeira.

O meu cerebro bloquéase, non quero imaxinar.

-As portas da clase están deseñadas para bloquearse en caso de alarma. Durante a clase están pechadas e só se poden abrir de xeito automático cando remata a sesión. Daquela se hai unha emerxencia e a ameaza vén de fóra, estariamos a salvo. So temos que bloquear as ventás, xuntando alí o mobiliario. O alumnado debe agocharse nos armarios ou baixo das mesas.

Que está pasando coa educación?

Que está a pasar coas nosas sociedades?

Europa, quo vadis?

Lembrei o documental “Todos vixiados” sobre sistemas de control masivo da poboación creados e comercializados por un grupo empresarial israelí, punteiro en materia de prevención de atentados e ataques. Pareceume un filme de terror.

Mentres na mesa continúan a discutir sobre protocolos de defensa na escola, vén visitarme o recordo dunha vella que me crucei polas rúas de Santiago de Compostela. Foi nunha desas tardes do outono, coas rúas baleiras polo temporal e as papeleiras ateigadas con paraugas rotos. Diante da igrexa de San Fiz de Solovio, unha octoxenaria de aspecto coidado, cuberta baixo o seu paraugas e cun impermeable por riba da súa chaqueta, achegouse a preguntarme se podía axudala. “Por suposto, dígame”, respondín. Pensaba que andaba perdida, así que quedei descolocada cando me pediu cartos. Nada no seu aspecto delataba necesidade. Máis ben o contrario. De contado, imaxinei que tiña problemas mentais (pensei na ludopatía, concretamente).

-Síntoo, non teño solto -foi a miña reacción.

Se cadra, non era certo.

-Teño que ir á cociña económica -comentou ela botándose a andar.

-Sorte! -dixen para despedila.

Eu xa estaba amolada e con mala conciencia.

-Boa tarde, meniña -retrousou ela

Non había sombra de reproche nas súas palabras. E continuou pola rúa adiante, soa e solitaria. Chameime egoísta e mesquiña por non lle ter axudado aínda que fose cunhas moedas. Agora volvo a pensar nesta muller, anos máis tarde, a estas horas da madrugada, talvez porque a relaciono con Elena Osipova, esa anciá rusa que apareceu nos medios de comunicación en marzo de 2022, coa súa pancarta polas rúas de Moscú, protestando contra a guerra, cando o goberno apresaba disidentes e reprimía con dureza calquera aceno de crítica. Penso nas Elenas Osipova que andan polo mundo adiante tan soas como aquela vella de Compostela. Se cadra son como a Providencia, que cada vez que trata de achegarse á nós, pedíndonos colaboración, optamos pola sospeita, polos receos, pensando que non a podemos axudar. Programados como estamos na felonía, no egoísmo e na desconfianza, neste simulacro de estatus de cidadáns do Primeiro Mundo, tan afeitos a reaccionarmos pasivamente, cando non a ignorala, dicímoslle que non. Que non sabemos ou non podemos facer nada. E a Providencia, rexeitada, opta por entregarse ás fichas, ás apostas de alto risco, aos xogos en liña. Porque de nós, xa só pode esperar chatarra.

Preciso despexar a cabeza e decido ir pedaleando ata os bosques de Marienlyst, un pazo que me lembra a Mari Lista, miña amiga percebeira. É unha forma algo forzada de traer Galicia até Elsinor para sentirme menos estranxeira.