Contar a propia vida

O dietario como pseudo xénero literario, a vía máis fiel para contarlle ao lector o que nos vai pasando, o que nos vai pasando a nós mesmos e ao mundo - contarse a un mesmo é contar ao próximo -. O acto máis obsceno que o escritor pode, e debe, perpetrar: contar a súa propia vida. Ao lector, isto gústalle moito. Grandes son os referentes na materia; podemos falar de Josep Pla, podemos falar de Juan Ramón Jiménez, podemos falar de Andrés Trapiello, de Gil de Biezma, de Rafael Chirbes…

Por redes sociais entereime de que Xosé Antonio Andrade - a quen descoñezo - acaba de publicar un libro nesta liña; gustaríame lelo - cáusame certa curiosidade - mais, polo de agora, non chegou as miñas mans. O primeiro libro que eu escribín, o meu primerio achegamento a guerra da literatura, foi precisamente un diario onde tódolos días tomaba nota acerca do que iba ollando. Aínda o conservo, máis polo lazo afectivo que manteño con el por ser o primerio, ca pola súa valía - cousa pueril e mansa que xa sinalaba maneiras -. Hai dez ou doce días, despois de ter escrito outra obra que xa se verá se sae publicada ou non - todavía non pasou a censura -, púxenme a escribir outro novamente - agardo podérvolo ofrecer, a módico prezo, nun ano ou dous; a ver que acontece… - no que me desangro e fago sangar ao persoal sen demasiado arrepentimento. En moitas ocasións, o diario roza o artigo periodístico e viceversa; é lóxico. O diario é a columna sen xornal, a columna núa de tipografía e actualidade. No diario un escribe para si, en voz baixa, mentres que na columna un faino para os demais, pero co mesmo tremor íntimo. Ambos xéneros tócanse na atardecida do escritor, cando aínda non hai nova que pague a pena e tan só queda a necesidade de dicir. O diario alimenta a columna, préstalle o seu pulso segrego, respirar do que logo enmascararase de opinión; a columna, a súa vez, é o diario feito público, o pensamento íntimo que se aventura a saír á rúa de sombreiro e gabardina. Todo columnista, ao fin, é un diarista que deu aprendido a finxir obxetividade; porque a columna nace da mesma urxencia de confesión que move o diario, só que esta revístese de elegancia social, de ironía ou de análise, para que o lector pense que está a ler o mundo e non a alma de quen o escribe. O diarista, confesa; o columnista, disimula todo o que pode; e o director, paga - ou iso debera facer se tivera conciencia -. Non obstante, ambos - diarista e columnista - escriben dende un eu que non se resigna ao silencio, un eu que precisa narrarse cada día para seguir sendo. A prensa é, en definitiva, o diario colectivo dunha sociedade; e o columnista, o seu confesor máis obstinado: o que traduce a experiencia privada en voz pública. Así, entre as páxinas do diario e as columnas do xornal, late a mesma pulsión antiga: a de fixar en instantes as palabras, a de salvar do olvido o que somos cando somos ou pensamos.

 

MÁIS ARTIGOS DE ABRAHAM TRILLO